Ademruimte
Op zaterdagavond zit ik in de bioscoop. De film zuigt me al snel mee in het verhaal van de hoofdpersoon. Misschien verwacht, maar toch ook onverwacht, gebeurt het… Iets raakt me persoonlijk zo sterk en diep, dat ik het liefst ongegeneerd mijn tranen de vrije loop zou willen laten. Maar ja, tussen al die mensen, dat is toch niet gepast? Mijn aandacht gaat vervolgens alleen nog maar naar het wegdrukken van tranen en emoties; een gevoel van beklemming beneemt me de adem. Van de weeromstuit komt de meest intense filmscène maar half bij me binnen. Waarom durfde ik me niet gewoon te laten raken; mijn emoties en mijn ademhaling de vrije ruimte te geven?
Als coach kun je aan de ademhaling van een coachee al heel veel zien, zo blijkt uit meerdere artikelen in dit themanummer ‘Ademruimte’. En je kunt er bewust mee en aan werken. Zo vertelt Riet Fiddelaers-Jaspers, gespecialiseerd in verlies en rouw, dat ze vaak ziet dat iemands adem stokt zodra er een vleugje verdriet zichtbaar wordt; het liefst wil de cliënt er zo snel mogelijk overheen praten, in plaats van het verdrietige gevoel de ruimte te geven. Anna Bleijenberg-Bruggeman gaat in op het coachen van mantelzorgers. Die ervaren volgens haar ook een soort ‘rouw’, namelijk om het verlies van de relatie zoals die voorheen was met degene voor wie zij nu zorgen. Een coach kan helpen bewust aandacht te schenken aan wat de mantelzorger ervaart in deze nieuwe relatie en rol, en zo meer bewegings- en ademruimte voor de toekomst creëren. Dat juist in de zorgsector, waarin men gericht is op het welzijn van anderen, de ademruimte van professionals door alle werkstress vaak onder druk staat, is te lezen in het artikel van Charlotte van den Wall Bake en Lara Solms. Zij laten, zowel op basis van onderzoek als praktijkervaringen, zien hoe coaching een rol kan spelen in het beter ondersteunen van zorgprofessionals. Tegelijkertijd pleiten zij, en ook andere auteurs, voor een meer ‘systemische kijk’ op coachvragen die op het eerste gezicht individueel van aard lijken te zijn. Sander Trooster interviewde Bibi Schreuder, een van de grondleggers van het Bert Hellinger Instituut Nederland. Bibi ziet de ademhaling van de cliënt vaak als een belangrijke referentie in het proces van systemisch werk. Het vasthouden van de adem is volgens haar mogelijk een signaal dat iemand in de buurt komt van een trauma; eigen trauma, trauma van de (groot)ouders, of zelfs van een gemeenschap. De eigen ademruimte van de coach is volgens haar belangrijk, om helemaal aanwezig te kunnen zijn. Sandra van der Maarel sluit zich daarbij aan, in een artikel naar aanleiding van het werk van de Duitse filosoof Hartmut Rosa, die pleit voor aufhören en langweilen in onze huidige tijd, in plaats van ‘rond te blijven rennen in de genadeloze tredmolen’. Want pas dan kunnen we de ademruimte voor onszelf creëren, waarin daadwerkelijk iets nieuws kan ontstaan. Coaches kunnen die ruimte aan anderen bieden, maar het vraagt wel aandacht voor hoe ze dit zelf ‘voorleven’. Iemand die als coach voorleeft waar hij voor staat is zangcoach Bert van de Wetering. Bert stelt: “Werken met de stem is voor mij binnenwerk, jezelf leren kennen. Wie ‘als vanzelf’ leert zingen, wordt ook een vrijer en gelukkiger mens.”
Voor mij als nieuwe hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Coaching was het één groot en leerzaam feest, om al die interessante artikelen en inzichten tot me te laten komen. Ik wens eenieder net zoveel leesplezier toe!
Isolde Kolkhuis Tanke
Hoofdredacteur
INHOUD
ADEMRUIMTE
INSPIRATIE
De Dikke Ik beneemt je ademruimte, Veronica Waleson
INTERVIEW
In gesprek met paardencoach Jaeike Stienstra, De wijsheid van de paardenkudde, Saskia Teppema
COLUMN
Hardlopen, Peter Vergeer
INTERVIEW
In gesprek met Bert van de Wetering, zanger en zangcoach, Frank van der Mijn
COLUMN
De paden op, de lanen in, Saskia Teppema
INSPIRATIE
Verwondering als tegengif voor vervreemding, Joeri Kabalt
IK-ANDER
INTERVIEW
In gesprek met Riet Fiddelaers-Jaspers, Helpen bij het ‘verweven’ van verlies, Isolde Kolkhuis Tanke
CARTOON
Ademruimte creëren, Carla Knötschke
INSPIRATIE
In de schaduw van een overleden broer of zus, Ard Nieuwenbroek & Judith Kimenai
INTERVIEW
In gesprek met Bibi Schreuder, Ademruimte en systemisch werk, Sander Trooster
ARTIKEL
Traumaverwerking en de stem van de ziel, Suze Maclaine Pont
GEDICHT
Kelly Helinski
ORGANISATIE
ARTIKEL
Van verstikking naar opgelucht ademhalen, Anna Bleijenberg-Bruggeman
INTERVIEW
In gesprek met Nienke de Vries en Berdine Grashuis. Vrij leiderschap in de praktijk, Ericka Kuyters
COLUMN
Ademruimte, Yvonne Burger
ARTIKEL
Coaching voor betere (zelf)zorg, Charlotte van den Wall Bake & Lara Solms
MAATSCHAPPIJ
ARTIKEL
Ademruimte voor vernieuwing, Sandra van der Maarel
UIT DE BOEKENKAST
Niet voor de winst: Waarom de democratie de geesteswetenschappen nodig heeft, Sijtze de Roos
WETENSCHAP SAMENGEVAT
Lara Solms & Johan Lataster
BESCHOUWING
Ademruimte in het publieke debat, Sijtze de Roos
LEESVOER
