Alle artikelen - Abonneer je nu!

Auteur: Aart C. Bontekoning

Het Nieuwe Werken (HNW) lijkt Nederland te overspoelen. Bij veel bedrijven is dit een manier om aantrekkelijk te blijven voor junioren van generatie Y. De vraag rijst of het ook aantrekkelijk is voor senioren van de Protestgeneratie, waarvan het vitale deel doorwerken overweegt. Krapte op de arbeidsmarkt en stijgende pensioenlasten bevorderen dat. Ook rijst de vraag hoe junioren en senioren productief en innovatief kunnen samenwerken. Vooral omdat veel junioren zich in hun eigen zinnige ontwikkeling geremd voelen door de oudere generaties. Dit artikel gaat over het nieuwe samen werken als een proces van cultuurverandering dat wordt vormgegeven vanuit en door alle generaties.

Auteur: Roel Wink

Een goedbedoelde receptie waar men niet omheen kan, ‘verplichte’ speeches met niet eerder gehoorde complimenten, een verandering van functie of van de samenstelling van een team. Een jarenlange vanzelfsprekendheid houdt op te bestaan. Goed afscheid nemen is een kunst. Het loslaten van je werkkring, van belangrijke relaties of van een fase in je leven is een gewoon onderdeel van het leven maar het blijft lastig om dat thema passend te hanteren. De eindigheid der dingen raakt ons even. Er gebeurt van alles: met degene die weg gaat maar ook met degenen die blijven. Hoe kan van zo’n verandering, van een afscheid, een betekenisvol moment gemaakt worden? Niet als vaststaand recept – dat verwordt al snel weer tot een ‘rituele dans’ – maar als intentie.

Auteur: Marc Smeulers

Via zogenaamde Coachcafés vinden jongeren hun weg naar verschillende coaches, die hen helpen bij de beantwoording van vragen en twijfels over werk en loopbaan. Het concept past bij de snelle manier van ontmoeten van de jongste generatie werkenden. Wat zijn hun vragen?

Auteur: Martin Reekers

‘Tijd voor een Update van werk en privé’, heet het loopbaanprogramma van het echtpaar Leonie Vogels en Frank van Kesteren. ‘Samen in balans’ noemen Nicolette Ravelli en Frank Post hun aanpak. Twee duo’s die los van elkaar een programma voor loopbaanbegeleiding ontwikkelden voor tweeverdieners die kampen met een disbalans tussen werk en privé?

Auteur: Els Ackerman

Generatie Einstein Slimmer, sneller en volwassener Jeroen Boschma en Inez Groen. A.W. Bruna, 2010. ISBN 978 90 229 9903 5 Op de omslag – pardon: cover – staat ‘Nieuw. Herziene editie 3.0’. En op de achterkant: Volledig geactualiseerde editie met nieuwe modellen voor communicatie en onderzoek en nieuwe cases. Dit boek gaat over het communiceren met jongeren van de 21e eeuw. Die jongeren waren blijkbaar in de vorige edities van dit boek nog pubers, nu zijn zij de jongvolwassenen die ‘massaal de arbeidsmarkt bestormen, ons middelbaar en hoger onderwijs onveilig maken, het politieke en maatschappelijke terrein gaan verkennen … en dat op hun eigen onnavolgbare wijze’. Einde citaat. Over de jongste generatie dus van onze loopbaancliënten, de schoolverlaters en pas afgestudeerden die echt tot een andere generatie behoren dan de meeste loopbaanprofessionals. Jongeren die, zoals elke nieuwe generatie, denken dat ze alles al weten en met wie loopbaanadviseurs van boven de dertig niet altijd even gemakkelijk contact maken. Generatie Einstein is dus eigenlijk de broodnodige voorlichting voor alle professionals die zelf geen kinderen van die leeftijd hebben en niet dagelijks met die wereld in aanraking komen. Deel I heet dan ook: Communiceren in een nieuwe wereld. ‘Jongeren kijken naar ons met een andere bril op, zien de wereld op een andere manier dan wij en prikken dwars door de door ons geschapen illusies heen’. Willen we met hen communiceren, dan is volgens de auteurs nodig dat we weten welke eisen jongeren stellen en welke regels en voorwaarden ze hanteren. Hebben we dat inzicht niet, dan ‘gaat het beruchte deurtje potdicht en wordt de sleutel in de slotgracht gegooid’. De auteurs willen nieuwe communicatiestrategieën bieden, uitgaande van oude en nieuwe inzichten over jeugd. Wie is die Generatie Einstein? Ze zijn geboren in het laatste decennium van de vorige eeuw. Opgegroeid in een wereld die wordt gedomineerd door informatie en commercie. Ze mogen thuis meepraten, worden door hun ouders serieus genomen. En zoals de auteurs letterlijk schrijven: ‘Ze geloven dat de wereld beter zou kunnen worden, als je maar wilt, dat ze alles kunnen als ze maar willen, en dat hun succes en falen alleen van henzelf afhangt’. Ze zijn sociaal, maatschappelijk betrokken, functioneel, trouw, op zoek naar intimiteit, zakelijk, mediasmart, divers (en houden van diversiteit), zelfbewust, vol zelfvertrouwen, empathisch, creatief en samenwerkend. Hun centrale waarden zijn authenticiteit, respect, zelfontplooiing, samen, gezellig en geluk. ‘Jezelf zijn en worden is het voornaamste streven onder jongeren, het hoogst haalbare, de belangrijkste ambitie’, zeggen de schrijvers. Ga er maar aanstaan als eenvoudige loopbaanprofessional. Je vertegenwoordigt waarschijnlijk alles waar Generatie Einstein met medelijden of afschuw naar kijkt, zeker als je al wat grijze haren hebt. Juist daarom bevat dit boek belangrijke informatie, die wij nodig hebben om met deze groep cliënten te kunnen werken zonder ons belachelijk te maken. In deel II ‘Ontmoet generatie Einstein: slimmer, sneller, socialer en … volwassener’ gaan de auteurs dieper in op achtergronden, begrippen, geschiedenis en filosofie. Wangedrag, verschillen in ontwikkelingstempo bij jongens en bij meisjes, seks, drugs en alcohol, opgroeien in welvaart en commercie, geen onderwerp gaan zij uit de weg. Sociaal zijn in een digitale wereld is eigenlijk opgroeien in een wereld zonder rolmodellen, een wereld waarin jongeren zelf moeten uitvinden wat kan en wat niet kan. Vanuit dit nieuwe wereldbeeld gaan zij de arbeidsmarkt op, en ontmoeten dan de volwassen samenleving met de eisen, verwachtingen en verantwoordelijkheden die hierbij komen kijken. En zoals wij als professionals maar ook als ouders weten: dit gaat niet zonder slag of stoot. Voor ons werk betekent dit soms het loslaten van vaststaande ideeën. Volgens de auteurs heerst al jaren het misverstand dat jongeren van een andere planeet komen en alleen te benaderen zijn via hippe taal, glossy folders of een schijn van authenticiteit. Dat er geen normale gesprekken meer mogelijk zijn. Zij vinden dat het hoog tijd wordt dat wij eerlijker worden tegen onze jeugd en minder doen alsof. Hun dankwoord eindigt met: ‘Onze grootste dank gaat echter uit naar al die kids wereldwijd: zonder jullie zou de wereld er een stuk minder leuk uitzien!’ Een zinvol boek voor ieder die in zijn werk tegen deze generatie oploopt en de verschillen beter wil begrijpen.

Auteur: Hiltje Karenbeld

Niet iets wat je direct associeert met de huishoudbeurs: coachen. Hiltje Karenbeld deed dit een week lang in opdracht van de Taskforce DeeltijdPlus. Conclusie: ieder mens wenst verbondenheid met datgene en diegenen die er voor haar, maar ook hem, toe doen. Daarbij speelt de integratie van werkgerelateerde en andere ambities een grote rol. Een greep uit ervaringen tijdens de beurs. Samen met bezoekers van de huishoudbeurs op zoek naar hun ambitie in werk. En welke eerste stap hiervoor te zetten. Door een kort coachgesprek met behulp van fotokaarten. Voor de Taskforce had ik deze methodiek al toegepast tijdens de rondtrekkende DeeltijdCafés. Veelal met coachees die een gerichte vraag hadden en enig benul hadden van coaching. Maar nu op de Huishoudbeurs. Waar ik nog nooit was geweest en ook nooit eerder wilde zijn. Daar loop ik dan,vanaf station RAI, tussen veel vrouwen, me verbazend over al die boodschappenwagentjes op wieltjes die nu leeg zijn en aan het einde van de dag gevuld zullen zijn met tassen met daarin, tja wat allemaal? Tussen masseur, fotograaf en Jantje Smit Hoe waardevrij kan je zijn? Bezoekers die ongegeneerd de bakken met gratis gadgets leeggraaien en de boodschap van de Taskforce (wat is dat?) links laten liggen. Totdat Pia Dijkstra (voorzitster Taskforce) er is, een van de ministers, het filmpje met Maxima wordt vertoond of de quiz plaatsvindt. Bij ons is alles gratis, dat is het toverwoord van de beurs, dus zo zijn ook de gesprekken met mij. De marketingtrucs worden me al snel duidelijk en ik krijg er plezier in. Als ondernemer leer ik veel. Het is wel in een omgeving die ik elke coach zou afraden. Van rust is geen sprake, getuige de vele collega’s van Jantje Smit die door de hal schallen. Een afzonderlijke ruimte heb ik evenmin, ik doe het met een statafel en twee stoelen. Met mijn collega’s handmasseur en fotograaf aan mijn zij. Ik zie bezoekers die na een half uur al moe langs slenteren. We nodigen ze uit voor een stoel en een kopje koffie. Hoe makkelijk kan je iemand blij maken? Het doel van de coachgesprekken is om de coachee een eerste aanzet mee te geven, iets dat zij zelf kan doen om dichter bij haar ambitie te komen. Een aanzet die zij zelf formuleert, aanspreekt en op korte termijn haalbaar is. Ik maak gebruik van kaarten met foto’s. Hiermee brengt de coachee haar wens en stap letterlijk ‘in beeld’. Een effectieve methode, het visuele vermogen wordt ingeschakeld en onbewuste voorkeuren worden aangesproken. Bovendien is het een methode die het nuttige en aangename verenigt. Op het tafeltje prijkt mijn display: “Speedcoaching, 15 minuten, gun het jezelf! Over de vragen die er voor jou toe doen!” Met een aantal prikkelende voorbeeldvragen. Ook de fotokaarten die uitgespreid liggen wekken interesse. Met daarnaast mijn eierwekker om de tijd passend in de gaten te houden. Ondanks deze uitstalling hoor ik vaak: “Speedcoachen, wat is dat? Speeddaten?” “Nooit zo bij stilgestaan” In deze setting is het extra belangrijk om, heel laagdrempelig, contact te maken met potentiële coachees. Ik spreek bezoekers aan en nodig ze uit. Afhankelijk van de situatie en de ingeschatte blik van de bezoeker vraag ik of ze meer willen weten. Of ik ga in op gesprekken waarin wordt gereageerd op de boodschappen die men ziet. De gesprekken variëren van tien seconden tot een half uur. De inhoud is in te delen in discussies, informatie geven over de Taskforce en korte (loopbaan)adviesgesprekken. En met een deel van de bezoekers en heb ik een coachgesprek; het zijn mensen die niet met dit doel komen en vaak niet weten wat coachen is. De uitdaging is om snel de vraag achter de situatie van de persoon te filteren als de interesse voor een gesprek is gewekt. De coachees blijken verrast door de aanpak, voelen zich op hun gemak en zijn openhartig. Op een enkeling na geven zij na afloop aan een handvat te hebben hoe ze verder willen en welke eerste stap ze gaan nemen. Anderen willen het gesprek eerst laten bezinken. Velen geven aan het “leuk”, “nuttig” of “bijzonder” te vinden om stil te staan bij wat ze belangrijk vinden. “Daar heb ik nooit zo over nagedacht”, wordt vaak gezegd. Een teken van bewustwording. Veel coachees lijken zichtbaar energieker de stand uit te gaan dan dat ze binnenkwamen. De onderwerpen van de coachgesprekken betreffen ambities op allerlei leefgebieden. En dan met name het integreren daarvan. Soorten leefgebieden die aan de orde kwamen zijn: werk, opleiding, gezondheid, persoonlijke ontwikkeling en ambities als ouder van een gezin bij de begeleiding van hun kinderen. Ook gehoord zijn de ambities om te willen zorgen voor ouders, kleinkinderen, volwassen kinderen en anderen (bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk). Argumenten om meer of minder te werken zijn onderzocht door de Taskforce en weergegeven op een ‘argumentenkaart’. Samengevat in categorieën die voor vrouwelijke deeltijders zowel voor of tegen meer deeltijdwerken kunnen pleiten. Opvallend is dat bezoekers geen argumenten noemen die voor méér werken pleiten als ze het relateren aan hun gezin en/of geld. Wat betreft geld zegt men het geld niet nodig te hebben of denkt men dat meer werken te weinig oplevert. En men wil het liefst zelf (grotendeels) voor de kinderen zorgen. De gespreksonderwerpen zijn divers en de bezoekers heel verschillend. Opvallend is het aantal geïnteresseerde oma’s dat informatie wil voor hun werkende dochter. Ook springt de groep alleenstaande moeders met kleine kinderen in het oog. Taskforce DeeltijdPlus De arbeidsmarkt vergrijst en op termijn is er een tekort op de arbeidsmarkt. Veel vrouwen werken in kleine deeltijdbanen. Wat dit betreft loopt Nederland achter in de arbeidsparticipatie van vrouwen. Daarom is op de Participatietop in 2007 door kabinet, werkgevers en werknemers besloten om de tijdelijke Taskforce DeeltijdPlus in het leven te roepen. Het doel: vrouwen stimuleren om meer te gaan werken, met behoud van keuzevrijheid voor deeltijdwerken en een goede balans tussen arbeid en zorg als uitgangspunt. Een cultuuromslag met als uitkomst dat de samenleving het vanzelfsprekend vindt dat vrouwen meer uren in deeltijd gaan werken of een volledige baan hebben. Voorzitter van deze Taskforce was Pia Dijkstra. Door middel van discussies, onderzoek en proefprojecten is bewustwording op gang gebracht en zijn barrières zichtbaar geworden. Hierbij zijn zowel het publiek, overheid, sociale partners als de publieke sector betrokken. De Taskforce is in 2010 afgerond. De conclusies betreffen de noodzakelijke cultuurverandering, de barrières die een vicieuze cirkel in stand houden voor vrouwen om meer te gaan werken en een cocktail aan adviezen om deze cirkel te kunnen doorbreken. Veel aanbevelingen sluiten aan bij Het Nieuwe Werken. De aanbeveling voor het afschaffen van de zogenaamde aanrechtsubsidie is er een die veel stof deed opwaaien. De eindrapportage met alle aanbevelingen is te vinden op www.taskforce-deeltijdplus.nl. Zo ook het Handboek Grotere Deeltijdbanen, samengesteld voor HR-adviseurs en werkgevers. Bij één gesprek is ook de echtgenoot aanwezig. Beide zijn, in aanwezigheid van elkaar, gecoacht op de vragen wat hun persoonlijke doelen zijn en wat ze nodig hebben om dat te bereiken. Daarna zijn gezamenlijk de uitkomsten bekeken. En is verder gepraat over de overeenkomsten en verschillen en wat zij voor elkaar kunnen betekenen bij het bereiken van hun doelen. Ook ‘losse’ mannen bezoeken de stand. Ik sprak er vijf. Twee mannen hebben willen praten over hun (deeltijd) werken, hun ambities en de balans met de thuissituatie. Een van hen heeft bewust gekozen voor werken in deeltijd en neemt thuis het merendeel van het huishouden en de zorg voor de kinderen op zich. Hij blijkt tegen dezelfde reacties op te lopen als veel vrouwen: “Jij hebt het goed geregeld, lekker thuis zitten!” Dit roept weerstand bij hem op omdat hij van mening is dat zijn taken thuis veel tijd en energie vragen en ook nuttig zijn, net als betaald werk. Verbondenheid met datgene en diegenen die er toe doen Opvallend is de hoge motivatie van mensen om hun situatie te willen veranderen, ondanks soms schijnbaar uitzichtloze situaties. En natuurlijk zijn er ook op de Huishoudbeurs mensen die een slachtofferrol innemen. Er blijkt grote behoefte aan aandacht, meer op het persoonlijke vlak dan wat betreft de werksituatie en vooral  bij degenen zonder betaald werk. Een rode lijn die hier mee samenhangt blijkt de behoefte aan rust. Stil mogen staan bij wat je zelf belangrijk vindt, wat je wilt, of wat je ambities zijn. Dit wordt door bezoekers vaak gezien als een luxe. Toch blijkt het nodig om jezelf die rust te gunnen. Voor jezelf zorgen is een basis om goed voor anderen te kunnen zorgen. Dat laatste blijkt een belangrijke ambitie te zijn van veel bezoekers. Gehoord op de huishoudbeurs “Meer uren werken? Ik wou dat ik werk had!” “Meer uren werken? Ik wil juist minder werken!” “Ik wil wel DeeltijdPlus werken, maar ze willen alleen fulltimers!” “Als die instanties nou eens gaan doen waar ze voor zijn (UWV, WAO professionals) en me helpen in plaats van tegenwerken.” “Ik werk in het onderwijs (bestuurder) en zou graag willen dat meer werknemers meer uren gaan werken. Ik wil dit onderwerp graag naar voren brengen op mijn school.” “Ik ben gepensioneerd, maar voor mijn dochter is dit wel interessant.” “Ik ben arbo-arts en kom veel patiënten tegen die worstelen met de balans tussen werk en privé.” Hoe kort de stilstand, en hoe klein de beweging van de bezoekers soms ook is, een pas op de plaats is ook beweging. Velen hebben deze pas op de plaats gemaakt bij een van de meest onconventionele stands op de beurs. Een bewuste pas op de plaats kan een basis zijn voor een volgende bewuste stap: beweging naar verbinding met datgene dat er voor de persoon toe doet. Moe, maar voldaan verlaat ik de Huishoudbeurs. Voldaan vanwege de tevreden klanten, maar ook omdat ik in deze kakofonie van geluiden, beelden en indrukken toch al mijn kunde, kennis, flexibiliteit en improvisatie heb kunnen inzetten. Nog even wat laatste gadgets scoren, want ik blijk ook een gewoon mens, en dan op naar huis. Hiltje Karenbeld werkte jarenlang bij NS Mobiliteitcentrum en is nu twee jaar zzp-er. Zij is werkzaam als loopbaanpsycholoog, coach en trainer. Passie: de wereld van de levensfases, de uitdaging dubbele ambities te integreren en dit meer op de (loopbaan)kaart zetten. Voor contact en informatie: www.karenbeld.nl.

Auteur: Katja Bosboom

Help, ik zoek mijn passie en 30 andere  mythes over werk en loopbaan Els Ackerman. Spectrum, 2010. ISBN 978 90 491 0394 1 Help, ik zoek mijn passie  is een vlot geschreven boek. Het is praktisch en neemt dertig loopbaanmythes onder de loep. Het boek is gelardeerd met voorbeelden uit de praktijk van de schrijfster. Geschreven met humor en daarmee goed leesbaar voor diegenen die bezig zijn met hun loopbaan. Lezers zullen worden geconfronteerd met een aantal mythes en aannames die er bestaan rondom loopbaanontwikkeling en solliciteren. Dergelijke mythes kunnen van invloed zijn op de acties die mensen wel of niet (durven) nemen. Voor de loopbaanprofessional is het boek een leuke en humorvolle spiegel, omdat je bij het lezen wordt geconfronteerd met mythes in de eigen praktijk. Vooral ook omdat de voorbeelden raakvlakken (kunnen) hebben met de eigen coachees. Voorbeelden van mythes die de revue passeren zijn: ‘je moet werken vanuit je passie’, ‘werk moet leuk zijn’, ‘boven de vijfendertig ben je tegenwoordig al oud’, ‘met een gat in je CV maak je geen kans op de arbeidsmarkt’, ‘als je maar weet wat je wilt kun je dat altijd bereiken’, ‘een sollicitatiebrief moet opvallen’. Deze en andere mythes betreffen zaken die ook heel bepalend kunnen zijn voor het succes van iemand op de arbeidsmarkt. De voorbeelden die worden beschreven bij de diverse mythes geven aan hoe deze mythes en aannames van invloed zijn op de situatie van mensen. Maar ze maken tevens duidelijk in welk opzicht de mythes kunnen worden gelogenstraft, namelijk door mensen die er niet in wensen te geloven en daarentegen wel geloof hebben in de eigen kansen en mogelijkheden. Ze laten zien dat het ook anders kan. In dat opzicht bevat het boek een arsenaal aan voorbeelden die in de eigen coachpraktijk kunnen worden gebruikt om mensen te motiveren. Daarmee is het ook een boek om aan te bevelen bij de coachee. Het boek is in te zetten als ‘drempelverlager’ bij het betreden van de arbeidsmarkt of het aangaan van een loopbaanontwikkelingstraject. Katja Bosboom

Auteur: Ria Freijsen

Als je het geluk hebt gehad een positie te bemachtigen in de academische wereld, dan zit je nog niet op rozen. Want de loopbaan van wetenschappers kenmerkt zich door een aaneenschakeling van tijdelijke aanstellingen en hoge werkdruk. Wie hoopt op een vaste aanstelling komt bedrogen uit. Na hun promotie hoppen postdocs vaak van het ene naar het andere project en slechts weinigen bereiken de top als hoogleraar. Sommigen vallen uit, anderen verlaten de academische velden, enkelen vinden een onverwachte niche. LoopbaanVisie vroeg zich af wat ze in hun zoektocht tegenkomen en hoe loopbaanadviseurs hen daarbij (kunnen) begeleiden.

Auteur: Martin Reekers