Hieronder kunt u inloggen op uw account bij ProfessioneelBegeleiden.nl en uw favoriete uitgaven/artikelen (gratis) downloaden!
> Heeft u nog geen account?
Klik hier om u gratis te registreren!
INHOUD THEMA ‘MODEL’ (SEPTEMBER 2019) Pragmatisch prutsen met modellen, Jaap van ’t Hek & Leike van Oss Teken je model, Irene de Kroon Zelfkennis op een presenteerblaadje, Kiki Verbeek & Carolien van Welij Modellen, misconcepties en mythes, In gesprek met Clark Quinn, Ger Driesen Wat is jouw favoriete model?, Niek de Groot Napraten over modellen, Niek de Groot & Sibrenne Wagenaar & Wouter Willemsen ONDERZOEK ‘Dit is geen test’, Henriette Lundgren & Rob F. Poell & Brigitte Kroon Favoriete modellen Het achtveldenmodel, Madeleine Koudstaal Favoriete modellen Je eigen model, In gesprek met Marc Coenders, Sibrenne Wagenaar Favoriete modellen Het PPL-model, Brenda Zandsteeg & Marjoleine Heijboer & Marieke Megens & Mieke Korenhof Managementmodellen: wel of niet doen?, Stefan Heusinkveld & Amber van Veen INSPIRATIE Hrd-tool. Welcome onboard!, Orchid Hermsen Modelmatrix Groeien gaat van ‘au’! column, Justus Schoonheim Internationaal netwerken, Els Oosthoek Werkgelukdruk. column, Ger Driesen De wereld van modellen Mag Doutzen Kroes dan op de cover?” Het was een van de vragen tijdens onze redactiebrainstorm over dit themanummer. En wat was er direct veel input naar aanleiding van een oproep op LinkedIn naar favoriete modellen. Elk zichzelf respecterend bureau bleek een eigen leer-, organisatie-, ontwikkel- of managementmodel te bezitten. De grote vraag natuurlijk is of de modellen kloppen, werken en iets bijdragen aan de ontwikkeling van ons vakgebied. Welke favoriet zijn, lees je in dit nummer. Van de 130 inzendingen waren er maar liefst 85 verschillende modellen. Zo veel mensen, zo veel modellen. Zelf heb ik ook favorieten. Een enkel model heb ik zelf ontwikkeld, maar steeds meer kom ik samen met mijn vakgenoten tot de conclusie dat de wetenschappelijke oorsprong niet altijd helder is en de werking ook onzeker. Dat is ook niet altijd nodig. Onze artikelen belichten deze verschillende aspecten. Met titels als Pragmatisch prutsen met modellen en Managementmodellen: wel of niet doen? bestrijkt dit nummer de wereld van de modellen. Conclusie: staar je niet blind op een model maar gebruik het als startpunt voor ontwikkeling en pas het aan. Net als bij de ‘echte’ modellen geldt dat het soms te mooi is om waar te zijn! Al met al heeft dit nummer een prachtig gevarieerd aanbod van modellen met uitleg over wat werkt en waarom het soms ook niet werkt. En hou je niet van al dat leeswerk? Binnenin vind je een heuse centerfold met alle bekende modellen op een rijtje. Je kunt ook starten met het mooi geïllustreerde artikel van onze tekenares Irene de Kroon.
€ 6,95INHOUD THEMA ‘RUIMTE’ (JUNI 2019) Ruimte voor nieuwsgierigheid, Evert Pruis & Jan Arnoud Ruiter Leren van de ruimte, In gesprek met ESA-directeur Franco Ongaro, Jan Arnoud Ruiter & Ria van Dinteren Ruimte volgens Bernie Glassman, Stef Lauwers Kijk eens over je eigen grenzen, Liesbeth Halbertsma & Jolanda van der Veen Eigen regie, daar zorg je samen voor, Jessica van Wingerden & Janneke Schenning Muzisch werken geeft ruimte, Stannie Driessen & Bart van Rosmalen Ruimte voor professionaliteit, Manon Ruijters & Frank Verborg ONDERZOEK Het spel kan beginnen!, Timon Blok Haal meer uit je training, Karin de Galan & Peter Baggen Wil de echte morele leider opstaan?, Omar N. Solinger Ontwikkelruimte voor teams, Karin Derksen Omgaan met tegenstrijdigheden, Martijn Jansen INSPIRATIE Hrd-tool, François Walgering De cognitieve belastingtheorie, Katrin Naert Trendcatcher column, Ger Driesen Belemmerende gewoontes, doe er iets aan!, Herman Bosman & Alex van Gool Ruimte maken Als ik het woord ruimte zie, denk ik meestal aan fysieke ruimte en wat die voor effect heeft op je werkplezier. In de jaren ‘00 werkte ik in een van de mooiste gebouwen van de provincie Utrecht: Huize Voordaan. Een oud landhuis met een rijke geschiedenis. Het was ooit het buitenverblijf van een rijke familie, een kindertehuis en het Huis van Sinterklaas. Dus ook bij Dieuwertje Blok in het Sinterklaasjournaal kwam het gebouw regelmatig voorbij. Toen ik er kwam werken, stond het nog in de steigers. Er moest nog het nodige verbouwd en ingericht worden, maar het was prachtig. Het consultancybureau waar ik werkte, ontving klanten in het pand, hield er feesten en het hele pand stond in het teken van leren en ontwikkelen. En dat begon al bij binnenkomst. Klanten startten het gesprek steevast met de woorden: “Wat een gave omgeving!” En als ze dan met koffie in de hand achter de flipperkast mochten, was iedereen verliefd op het pand en op het bedrijf, net als ik. Dat er voor leren meer nodig is dan fysieke ruimte, ontdekte ik toen ik aan een nieuwe studie begon. Dat vroeg een geheel andere ruimte van me: ruimte thuis, een studeerkamer, een oppas voor de kinderen en ruimte van werk en leidinggevende, om zo nu en dan eens letterlijk ruimte te kunnen pakken voor mezelf, zodat ik fit bleef voor de studie. Die ruimte vond ik dan weer niet in het landhuis, maar op een andere werkplek. Voor dit nummer zijn we niet alleen op zoek gegaan naar fysieke en leerruimte, maar kwamen we ook in aanraking met leren van de ‘echte’ ruimte, de ‘ruimte’ van muzische vorming, ruimte om geen muren te hebben. En om collega Ans Grotendorst maar aan te halen: ruimte om te leren van het werk. En meer. Toen we startten met dit thema dachten we dat het lastig zou zijn om ruimte in verbinding te brengen met leren. Wat wij van dit nummer hebben geleerd, is dat ruimte alles te maken heeft met leren, maar dat dit wel verschillende verschijningsvormen kent. Die andere verschijningsvorm hebben we direct toegepast op dit nummer. Vanaf nu geen promoties meer en onze rubriek wetenschap is veranderd in onderzoek. Immers, ook praktijkonderzoek of onderzoek in de organisatie zelf kan waarde hebben om te delen via TvOO – en dat is wat we gaan doen. Mocht het zo zijn dat er interessant onderzoek is gedaan dat past bij het thema, dan vind je dit terug in het themakatern. En, om nog even terug te komen op die fysieke ruimte, het helpt wel om op een mooie plek te werken waar je vakgenoten kunt ontmoeten. Al zijn die met alle flex- en nomad-werkplekken inmiddels schaars geworden. Gelukkig is er dankzij de ruimtevaart gps en vinden we elkaar toch nog! Ria van Dinteren hoofdredactie, hoofdredacteur@tvoo.nl
€ 6,95INHOUD THEMA ‘CULTUUR’ (MAART 2019) “De cultuuromslag is donderdag de 12e om half 4”, Tineke van Kooten & Ine Visscher 8 sleutels voor verandering van binnenuit, Guido van de Wiel & Merlijn Ballieux Cultuur maakt of breekt je organisatie, Willem Koerselman Hoe verwaarloosd is jouw organisatie?, Simon van der Veer ’De kunst is om het klein te houden’, Jesse Boon Connect to perform, Jojanneke van Goinga & Annet Weitering Cultuurverandering door coaching, Jakob van Wielink & Leo Wilhelm ONDERZOEK Werkdruk onder de loep, Wouter Smit & Siham Zinati & Michelle Hennen & Inge Butot Werk met liefde, Interview met Aukje Nauta, Tineke van Kooten Nieuwsflash: trainen werkt!, Karin de Galan & Peter Baggen Burn-out door je leidinggevende?, Roy Sijbom Promoties - Show, don’t tell - Co-teaching: een kansrijk en innovatief pedagogisch onderwijsmodel INSPIRATIE Trendcatcher – Column, Ger Driesen Kussencultuur – Column, Gerard van der Molen Continue verbeterdrang maakt ongelukkig, Nina Kelder & Filip de Fruyt Pensioenen, Sandra Goettsch Trainerstool, Laura van den Ouden Media, Get Inspired! Leer van ze te houden! Tijdens mijn werk heb ik het genoegen om in veel organisaties binnen te kijken en er ook voor langere tijd te zijn. En veranderen, leren en reorganiseren, dat komt in elke organisatie voor. Hoe vaak gebeurt het niet dat het leren niet lukt omdat dit een hele grote omslag vraagt binnen de cultuur van de organisatie? Danielle Braun en Jitske Kramer noemen cultuur als iets wat zich niet in mensen, maar tussen mensen bevindt. Een beetje ongrijpbaar dus, maar wel belangrijk als we mensen beter willen laten leren en presteren. We komen in dit nummer een aantal mooie praktijkvoorbeelden tegen van de gemeente Den Haag en Amsterdam en methodieken die werken. Modellen en tips vind je dus volop. Een van mijn favoriete methodes om aan cultuur te werken is de theorie van de mindset van Carol Dweck, waarin het werken aan een groeimindset (gericht op leren en oefenen en regelmatig nieuwe dingen doen) een voorwaarde is om leren te bevorderen. Invloed uitoefenen op je eigen perspectief dus. Maar uiteindelijk, en dat blijkt ook uit alle verhalen, gaat het om de energie die er tussen mensen is. Die bepaalt of we samen verder willen of we gaan leren en of we dus met gemak de volgende verandering opzoeken of juist enorme weerstand voelen. De organisaties waarin ik het meeste heb geleerd waren de organisaties waarin ik ‘gezien’ werd en ik ruimte kreeg om te leren en me te ontwikkelen. Terwijl ik dit schrijf, zitten de meeste mensen met Kerst in hun hoofd en vullen leidinggevenden hun agenda’s met beoordelingsgesprekken. Als we die twee nu een beetje combineren, dan komen we wel dicht bij een van mijn favoriete adviezen aan leidinggevenden: leer te houden van je team en van je mensen. Vaak is dat de eerste stap in ontwikkeling. Terwijl jij dit leest, is het eerste kwartaal alweer bijna om. Graag zou ik je hetzelfde advies willen geven: leer te houden van je teams, je opdrachtgevers en je collega’s. En om het niet een hele kleffe boel te laten worden, met ‘houden van’ bedoel ik: zie de positieve kanten, geniet van de eigenaardigheden en creëer zo een cultuur tussen jou en de ander waarin er geleerd kan worden.
€ 6,95INHOUD THEMA ‘DE WERELD’ (december 2018) De wereld is een schouwtoneel, Els Oosthoek & Evert Pruis Onze man in China, Ton Dijkzeul Leven als Belg in Nederland, William Strobbe Muziek maken zonder dirigent, Aty Boers Herstel het vertrouwen in jezelf – Trainerstool, René Luisman The chief learning officer in de C-suite - Interview met Mike Prokopeak van Human Capital Media, Ria van Dinteren & Sofie Willox Hoe ontwikkel je een leerplatform? Petra Hendriksen & Els Oosthoek Leren terwijl je werkt, Thilo Eckardt & Koko Nakahara WETENSCHAP Leren van wat we al weten, Danielle Braun Werkgeluk, Dajo de Prins & Katelijn Nijsmans Voortbouwen op de wereld - Interview met Frank de Jong, Ria van Dinteren & Frank de Jong Promoties ’Kortere WW-uitkering verhoogt de kans op werk, Nynke de Groot Unconscious Bonding – Forming Bonds Quickly in Today’s Fast-Paced Society, Judith Rachl-Willberger VARIA Mobieltjes in de klas, Martine van Eijk Zijn digitale nomads overal thuis? - Interview met Esther Jacobs, Els Oosthoek Trendcatcher – Column, Ger Driesen Leven als digital nomad? Els Oosthoek Media, Get Inspired! De wereld aan onze voeten Inmiddels ga ik al meer dan tien jaar elk jaar naar minimaal een buitenlands congres, meestal de ATD in Amerika. Het programma is al lang niet meer de grote trekker – al was Barack Obama afgelopen jaar wel erg bijzonder – maar het internationale netwerk is dat wel. Hoe leuk is het om met internationale vakgenoten, die werkelijk overal vandaan komen, te praten over het vak! Om vervolgens tot de ontdekking te komen dat je het over hetzelfde hebt, al is schaalgrootte wel vaak erg verschillend. Ik heb via mensen veel geleerd over de wereld. Over de afstand die Brazilianen prettig vinden tussen mensen. Over de Arabische wereld als je alleen tussen dames bent. Over het ongelofelijke presentatietalent van Amerikanen, de bescheidenheid van de Aziaten en het respect van de Japanners als je met een Japanse op het podium hebt gestaan. Wat het me bij terugkomst vooral heeft gebracht is een andere manier van kijken naar de wereld en naar de mensen waar ik mee en voor werk. Dat is wat ‘wereldwerk’ me heeft opgeleverd. En omdat we op dit moment de wereld ook tegenkomen in onze eigen organisaties leert het ons dat er meer manieren zijn om mensen iets te leren als je rekening wilt houden met hun cultuur en wensen. Dat maakt ons werk als professional rijker. In dit wereldnummer nemen we je mee in de internationale wereld van zakendoen, maak je kennis met mijn collega-hoofdredacteur uit Amerika (hij heeft overigens meer lezers) en lees je hoe een digitale nomade haar werk organiseert. En je kunt genieten van wereldfoto’s. Overal ter wereld werken of de wereld naar je toe laten komen. Dat is de miljoen-dollarvraag. Mijn liefde voor de wereld werd afgelopen week ter discussie gesteld door iemand die vond dat ik dan wel heel veel bomen moest gaan planten als ik zo veel in het vliegtuig zat. En ja, ze hebben gelijk, aan al dat wereldwerk zitten ook nadelen. We reizen meer, we struikelen in de Amsterdamse binnenstad over de toeristen en onze universiteiten zitten vol met buitenlandse studenten. Toch heeft ook de Vrije Universiteit Amsterdam een nieuwe slogan, ‘Connected World is verder kijken’. En zo is het maar net, je leert letterlijk verder kijken als professional en we hopen dat je zonder vervuilende miles de wereld een beetje binnenkrijgt deze winter. En mocht je in de warmte willen werken: we hebben de tips voor nomadisch werken ook in dit nummer opgenomen. Gewoon voor de zekerheid.
€ 6,95INHOUD THEMA ‘ROBOTS’ (september 2018) Nemen robots ons over? Sibrenne Wagenaar & Wouter Willemsen Misvattingen over kunstmatige intelligentie, Jacques Koeman Robotisering in de praktijk van...human resources, Sibrenne Wagenaar & Wouter Willemsen Maak kennis met Beau de Biechtbot, Kirste den Hollander & Joitske Hulsebosch & Steven van Luipen De donkere kanten van robotisering, Evert Pruis Hoe effectief kan video zijn? Trainerstool, Mark Visser Robotisering in de praktijk van... onderwijs, Sibrenne Wagenaar & Wouter Willemsen WETENSCHAP Robotisering in het digitale tijdperk, Willem Peter de Ridder Is de robot de baas? Interview met Robert Went, Tineke van Kooten & Sibrenne Wagenaar Robotisering in de praktijk van...leren en ontwikkelen, Sibrenne Wagenaar & Wouter Willemsen Benchmark: leren en retail - Interview met Steven van Belleghem, Ria van Dinteren De kracht van emoties en zintuigen, Richard van Tilborg Robotisering in de praktijk van...zorg, Sibrenne Wagenaar & Wouter Willemsen Promoties: ’A patient is not a car’ - Lean in de gezondheidszorg: een studie naar ‘agency’ in de ‘vertaling’ van managementconcepten, Marlieke van Grinsven Creativiteit van medewerkers in organisaties activeren, Wenjing Cai Robotisering in de praktijk van... auteurs, Sibrenne Wagenaar & Wouter Willemsen VARIA Menswaardig werk creëren - Interview met Judith Semeijn, Ria van Dinteren Sturing op persoonlijk leiderschap, Ernst Scipio & Jol Stoffers & Anne Kleefstra Column: In control met sterke teams, Mieke Reidinga Media: Get Inspired! Kraamkamer De eerste robotbaby is geboren! Nu was dat al in 2016, maar bij het maken van dit nummer is er aan Guszti Eiben van de Vrije Universiteit Amsterdam, die aan de wieg stond van de eerste babyrobot, een prijs uitgereikt om verder onderzoek te doen. Hij wil dit met name gaan doen naar robots die kunnen helpen om kerncentrales op te ruimen. Ik weet niet hoe het jou als lezer vergaat, maar ik moest wel even drie keer slikken toen in de kraamfoto’s zag van de babyrobot. Hij heeft het DNA van beide ouders en zijn baarmoeder was de 3D-printer. Ook al is het oud nieuws, het is de geboorte waar ik van schrik. Terwijl ik helemaal blij word bij de gedachte dat de robots in de kerncentrales worden ingezet. Ik word ook blij van robots die zorgen en die kinderen leren lezen. En mijn persoonlijke Siri vind ik ook heel fijn vooral in de auto. Wat maakt nu dat ik dan overstuur ga bij de voortplanting? Ik vermoed het idee dat iets wat wij maken ons (mensen) gaat overnemen en dat kunstmatige intelligentie zo slim wordt dat we het nakijken hebben. Wellicht is deze angst niet terecht en al heb ik hem, wat kan ik ermee? Niet zo veel vrees ik. De robot vervult een rol in onze wereld en zal ook bij het leren steeds meer een rol spelen. Onder robot versta ik: alles wat ons technisch ondersteunt en met ons meedenkt. In de retail zien we de robot kiezen uit de voorraad waardoor we onze bestelling binnen een halve dag binnen hebben. In 46 miljoen Amerikaanse huishoudens staat een bot die het ons makkelijk maakt om apparaten te bedienen en de agenda’s van onze huisgenoten bij te houden. En op onze grasvelden is er de robotgrasmachine. Geleidelijk aan worden het er steeds meer. Alleen in de wereld van leren komen we ze nog weinig tegen. In dit themanummer vinden we de toepassingen, de voorbeelden en de achtergrondverhalen. Ik hoop dat u na het lezen van dit nummer de robot een plek geeft bij leren.
€ 6,95INHOUD THEMA ‘KUNST’ (juni 2018) De kunst van leren, leren van kunst, Olivia Kramers & Cristel van de Ven De sterke arm is een mens, Jan Nap Kunnen dokters en designers van elkaar leren? Willem-Jan Renger & Gjilke Keuning Creativiteit in organisaties is onmisbaar, Esther Jousma Al doende met kunst je weg vinden, Elselien Smit Trainerstool: Toegepaste kunst van de trainingsacteur, Peter Timmers Kunst en de kracht van mensen - Interview met Isil Vos en Godelieve Spaas, Cristel van de Ven & Jan Arnoud Ruiter Waarom leiderschap verbeeldingskracht vraagt, Jan Kloeze WETENSCHAP Leren in verandering - Interview met prof. dr. Manon Ruijters, Els Oosthoek Waardevolle flauwekul, Maurice van Dinther & Wendeline Thole Kunst werkt, Walter Supèr & Aukje Nauta Het brein en de kunsten - Interview met Dick Swaab, Ria van Dinteren Promotie: Waarom het voor vrouwen moeilijker is om als authentieke, effectieve leiders te worden gezien, Jasmien Khattab Promotie: Ervaringen in de vroege jeugd van invloed op loopbaanontwikkeling, Monique Leenders VARIA Compassie mag je niet onderschatten, Robert Bridgeman Leren en ontwikkelen gaat de hele organisatie aan - Interview met Yardena Shitrit, concerndirecteur Personeel & Organisatie gemeente Amsterdam, Ria van Dinteren & Tineke van Kooten Media: Get Inspired! Ken jij de regel van Benedictus? Wouter Willemsen Column: Wanneer ik al weet wat het gaat worden…Eric Koenen Kunst met een K Het is 1980 en ik sta voor een schoolbord met daarop een tekening. Het is mijn derde poging om te slagen voor het onderdeel bordtekenen; een onmisbare vaardigheid als je docent wilde worden. Behalve tekenen moesten we ook kunnen musiceren, theater maken en sporten. Pas later ben ik me gaan realiseren dat ik een unieke schoolopleiding volgde waarin het niet alleen ging om cognitieve kennis, maar waarin werken met de handen en het hart net zo belangrijk waren. De laatste jaren zien we in organisaties, na een enorme nadruk op cijfers en presteren, een hernieuwde belangstelling voor kunst. Kunst in de brede zin van het woord. Als middel om op ideeën te komen, het vakmanschap te eren en als onlosmakelijk onderdeel bij het leren. Dat kan in allerlei vormen. Van het maken van een kunstwerk tot het verbeelden van organisatieveranderingen met kunst. Of door het maken van een fantastisch gedicht. Inmiddels weten we ook dat kunst in onze hersenen een emotionele reactie oproept; een belangrijk onderscheid met het effect van beleidsnota’s op onze hersenen. En mede daardoor een enorme toevoeging in het leren. En eigenlijk wist ik dat wel. Nog flink onbewust bekwaam ben ik in de jaren tachtig afgestudeerd met een onderzoek naar het werken met kinderen aan een musical. De kinderen deden alles zelf, van verhaallijnen tot decors, muziek maken en zingen. En dat allemaal op basis van improvisatietheater. Een jaar lang zijn we als drie enthousiaste studenten met dertig basisschoolleerlingen aan de slag geweest. Alle leerdoelen stopten we erin, van geschiedenis tot sociale weerbaarheid. Uiteindelijk zijn we erop afgestudeerd, met als mooiste resultaat de ontwikkeling van onze hoofdrolspeler. Hij had de hoofdrol gekregen omdat hij stotterde, dat vonden we met zijn allen heel deftig. Toen er na driekwart jaar oefenen opgetreden moest worden, was zijn zelfvertrouwen zo toegenomen dat hij niet meer stotterde. Een mooie toepassing van kunst bij leren. Hoezo niet leerzaam, zo’n musical maken? In dit nummer staat een verscheidenheid aan werkvormen, ideeën en opvattingen over kunst en leren centraal. Toen we ermee begonnen dachten we dat er niet genoeg kopij zou zijn om een interessante uitgave te maken. Het tegendeel is waar. We kwamen steeds meer verbindingen tegen tussen kunst en leren. En door mijn trip langs memory lane kwam ik erachter dat kunst en leren ook voor mij al heel lang bij elkaar horen. Alleen dat tekenen, dat is het enige vak waar ik niet voor geslaagd ben op de toenmalige lerarenopleiding. Helaas… Ik wens je veel kunstzinnige inspiratie toe bij het lezen van dit nummer.
€ 6,95INHOUD THEMA ‘STILTE’ (maart 2018) Zo stil in mij, Judith Droste De stilte praat als woorden tekortkomen, Jitske Kramer & Danielle Braun Luisteren naar de stilte – Trainerstool, Janneke Schenning De oorverdovende stilte van het pensioen, Wouter Reynaert Verstillen is een kunst - Interview met Hans Vermaak en Mark van Twist, Judith Droste Stilte werkt, Marijke van Dusseldorp Is stilte een arbeidsvoorwaarde? Daniëlle Schreurs Ook toe aan een digital detox? Annemie Schuitemaker WETENSCHAP Zullen we even stil zijn? Bart van Rosmalen Hoe erg is het? André de Waal & Harold de Wit Zin en onzin van stilte op kantoor, Peter Vink Promotie: Flexkantoor maakt werknemers niet per se productiever, Christina Wessels Promotie: Avondmensen hebben last van sociale jetlag op werk en school, Giulia Zerbini VARIA Rubiks kubus met resultaat, Jolanda Botke Column: Spreken is zilver, Judith de Bruijn Zin en onzin van feedback, Roy Sijbom Column: Nudenken in plaats van nadenken, Bert van Dijk Verbindend leiderschap werkt - Interview met Robert Dollevoet Media - Ssssst….. Inspiratie in stilte Verbreek de stilte Een oorverdovende stilte rest me na het vertrek van Jolanda Botke. Geen appjes, belletjes en collegiaal overleg meer. Nu alleen aan het roer. Gelukkig met een hele fijne redactie, die ook meer en meer de regie hebben in de komende nummers van TvOO. Stilte is niet helemaal mijn thema. Mensen die mij kennen, kennen mij als extravert. Ik vul graag stiltes in gesprekken op. En als ik helemaal enthousiast ben, vul ik zelfs graag in voor een ander alvorens hij of zij zijn zegje kan doen. Als de cursus ‘Stilte voor extraverts’ er ooit komt, dan moet ik hem zeker volgen. Want stil worden is wel een thema voor mij. Waarschijnlijk zou ik ook nooit iets met stilte willen doen als het niet zo’n belangrijk thema was binnen ons vakgebied. Stilte levert ons veel op, want wat is het belangrijk om te lummelen en te luisteren in ons vakgebied. Dat bevordert creativiteit, we worden er blijer van en we hebben het nodig voor onthouden en leren. Creativiteit is een van de 21e-eeuwse vaardigheden die we te ontwikkelen hebben. Als de robots ons werk overnemen en we willen bijblijven, dan is de ontwikkeling van deze vaardigheden essentieel. Creativiteit is een vaardigheid die floreert bij stilte. Stilte zet het onbewuste aan het werk en heeft dus een hele positieve uitwerking op onze creativiteit. Immers ons onbewuste is vele malen groter dan ons bewuste, dus dat aanspreken zorgt voor meer denkkracht. Het is niet voor niets dat organisaties als Google mensen laten lummelen, zodat ze op nieuwe ideeën komen. Creativiteit is het vermogen om buiten de kaders te denken, je automatische brein te onderdrukken, maar ook om te kijken naar hoe het ook kan (2011, Kahneman). Je hebt rust en ruimte nodig om vanuit een ander denkraam te denken. De andere belangrijke reden om stil te zijn is om te leren… We hebben onze slaap nodig om dingen die we overdag hebben meegemaakt te verwerken en vervolgens op te slaan in ons geheugen. Als we onszelf de stilte en de rust niet gunnen dan gaat het helemaal mis met het leren en onthouden. Een voortdurende afleiding in de vorm van boodschappen op onze mobiele telefoon zorgt weliswaar voor dopamine in het brein, maar leidt ook af en ondersteunt onthouden niet. Des te meer reden om af en toe een ‘veegdag’ te hebben en de telefoon uit te zetten. Bij mij staan de veegdagen standaard in de agenda, een dag in de week staat er niets ingepland. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik dan heus nog weleens klusjes afmaak, maar tegelijkertijd geeft het ook rust om te weten dat dat af en toe kan. Kortom, stilte is iets om in de gaten te houden in ons vak. In dit nummer worden veel facetten van stilte beschreven door onze auteurs. Wij hebben met veel plezier aan dit nummer gewerkt en hopen dat u er in alle rust (stilte) van kunt genieten.
€ 6,95INHOUD THEMA ‘LEERGIERIG’ (december 2017) Hoe krijg je een paard aan het drinken? Tineke van Kooten Oud geleerd, jong gedaan! Interviews met Paul de Blot, Anton Philips, Floris Venneman, Sibrenne Wagenaar & Judith Droste & Ria van Dinteren Nieuwsgierig naar leergierigheid - In gesprek met Joseph Kessels, Mariël Rondeel & Erik Deen Durf te leren, Mariska Cornelissen Hoe krijg je mensen aan het leren? Interview met Ria van ’t Klooster, Jolanda Botke Hoe creëer je een leergierige cultuur? Coert Visser Waarom is ‘foutenmaakmoed’ zo moeilijk? Remco van der Drift WETENSCHAP Leren is verlangen - Interview met Lidewey van der Sluis, Ria van Dinteren Worden trainers en docenten overbodig? Tom Bos & Stan van Ginkel Hoe verdraag je ongemak? - Interview met Jacqui Brassey, Els Oosthoek Column: Sociale druk, Rob Urgert Promotie: Connecting, interacting, and supporting: Social capital, peer network, and cognitive perspectives on small group teaching, Jasperina Brouwer Promotie: The transtheoretical model of behaviour change and exercise behaviour in fitness clubs, Jan Middelkamp VARIA Column: Het oorsmeer van de walvis, Jan-Willem van den Brandhof Innoveren is als tuinieren - In gesprek met Gijs van Wulfen, Wouter Willemsen Van controleren naar leren - In gesprek met Marc Lammers, Ria van Dinteren Media: Inspiratie over leergierigheid Leergierig Leergierig zijn betekent ‘begerig om te leren’, volgens de Dikke Van Dale. Andere omschrijvingen spreken van ‘vastbesloten om te leren’. Dat leergierigheid handig is als je iets wilt of moet leren, is evident. Maar is het noodzakelijk? Wat betekent het als je niet leergierig bent? Deze vragen spelen door mijn hoofd bij het maken van dit themanummer. Is leergierig hetzelfde als nieuwsgierig, waar Joseph Kessels uitvoerig op in gaat in het interview met hem in dit nummer? Of is het gerelateerd aan je doel willen bereiken, ervoor gaan? Of gaat het meer om een positieve houding en is er een verband met positieve psychologie? Mijn zoektocht naar literatuur hierover levert niet direct iets op. En ik denk terug aan een presentatie lang geleden van Harold Stolovitch, die in het kader van een presentatie over human performance improvement een heftige discussie had met Joseph Kessels, of leren nu per se leuk moest zijn. Stolovitch vond van niet; met de juiste feedback op goed of niet goed gedrag kom je er ook, zo betoogde hij. Kessels vond van wel. Lokale cultuur speelt hier ongetwijfeld een rol. Ik zie de strakke behavioristische aanpak van Stolovitch hier niet direct werken. Maar hij heeft natuurlijk wel een punt als hij zegt dat leren wordt versterkt als op de werkplek in leersituaties duidelijke feedback is op gewenst en niet-gewenst gedrag. En dan komen we aan bij transfer van leren. Het onderwerp transfer van leren is de reden dat ik dit voorwoord in de ik-vorm schrijf. Na twee jaar samen met Ria van Dinteren het tijdschrift te hebben verzorgd, leg ik het hoofdredacteurschap neer, om meer tijd te kunnen steken in mijn promotieonderzoek naar transfer van soft-skillstrainingen. Want leergierig of niet, getraind wordt er nog steeds volop. Transfer is daarbij niet altijd vanzelfsprekend en, ondanks dat het onderwerp niet nieuw is, is er nog voldoende te ontdekken. Meer hierover in TvOO in de loop van 2018. Ik laat het tijdschrift achter in de deskundige handen van Ria en de redactie en blijf als lid van de adviesraad aan TvOO verbonden.
€ 6,95INHOUD THEMA ‘INVLOED’ (september 2017) Voor wie rol jij de rode loper uit? Eline Steenhuisen Wat is invloed? Lodewijk van Ommeren Fout denken staat leren en ontwikkelen in de weg, Lotte Hoozemans & Nathalie Stolwijk & Sonia Sjollema Wat niemand vertelt over ondernemen, Bas van Haastrecht Empoweren heeft effect!, Marcel de Leeuwe Communicatie als collectief touwtrekken, Erik Reijnders Trainerstool: Meer impact met lijfintelligentie, Paulien Aaldering WETENSCHAP Verbeter de wereld met thought leadership - Interview met Ard-Pieter de Man en Aukje Nauta, Cristel van de Ven & Judith Droste Waarom je moet focussen op impact - Interview met Filip Dochy, Ria van Dinteren Meer impact met behavioral change, Els Oosthoek Promotie: En wat kan ik dan later worden? Een onderzoek naar het studiekeuzeproces van juridische hbo-studenten, Jeany van Beelen-Slijper Promotie: Meta Matters in Interactive Storytelling and Serious Gaming (A Play on Worlds), Jeroen Linssen VARIA Column: Invloed binnen het directieteam, Yvonne Burger Integriteit verdient invloed - Interview met Margreeth Kloppenburg, Judith Droste Verslaafd aan organiseren, Tjip de Jong De waarde van informeel leren, Doerte Fischer Media - Inspiratie over invloed Wanneer laten we ons beïnvloeden? Invloed gaat over beweging, daar is men het in het algemeen wel over eens. Maar welke beweging dat dan is en hoe die ontstaat, daarover verschillen de meningen. Als we vanuit de etymologie kijken naar de herkomst van het woord invloed, komen we uit bij de woorden invloet en influxus: het instromen (invloeien) van water. Wanneer we een invloed beschrijven, bedoelen we zelden een abrupte verandering. Invloed duidt op beweging met een karakter van geleidelijkheid, vloeiend, gestadig; een proces waarin verschijningsvormen veranderen door een prikkel of stimulans. Kijkend naar invloet, met het instromen van het water beschouwen we wat er gebeurt. Hoe verandert het water het landschap? Kijken we met een bedrijfskundige blik naar invloed, dan gaat het over de samenhang van mensen, processen, structuren en systemen die bewegen. Maar hoe ontstaat die beweging? Welke keten van kleine en grote bewegingen, gedragingen en (re)acties wordt teweeggebracht door een ‘stimulans’? Eigenlijk willen we dit omkeren: hoe krijg ik voor elkaar dat..? En welke rol speelt leiderschap? Cialdini – die toch niet mag ontbreken in een themanummer over invloed, vonden we – kiest een gedragswetenschappelijk perspectief op invloed. Op basis van de werking van de hersenen (vooral Amerikaanse hersenen) heeft hij de zes wetten van invloed benoemd: wederkerigheid, consistent blijven, sociale bewijskracht, sympathie en autoriteit. Hij ziet de wetten als wetmatigheid. Iemand die deze wetten hanteert of ervaart, wordt hoe dan ook beïnvloed in zijn gedrag en beslissingen. Dus als iemand ons iets geeft, willen we wat teruggeven. En terugkomen op eerdere beslissingen doen we ook liever niet. Wat nu als we iets dreigen te verliezen? Ook dan zijn we geneigd om ons te laten te beïnvloeden en beslissingen te nemen. Herkenbaar? Of juist helemaal niet. Ben jij degene die juist niet volgt als iedereen het doet? Of ben jij juist geheel niet autoriteitsgevoelig? In dit themanummer passeren verschillende perspectieven op invloed de revue. We zijn benieuwd welke invloed we daarmee uitoefenen op jullie als lezer? We wensen je veel leesplezier met dit nummer en veel invloed!
€ 6,95INHOUD THEMA ‘24/7’ (juni 2017) Welkom bij de vierde industriële revolutie, Jim van Hulst Trainerstool: Feedback geven en ontvangen begint bij het mt, Jacob van der Meulen Werken en leren als knowmad, Joitske Hulsebosch & Sibrenne Wagenaar “Het is tijd voor de rehabilitatie van slaap” - Interview met slaaponderzoeker Ysbrand van der Werf, Astrid de la Fuente Blijven sleutelen of innoveren? Marion Reijerink Artificiële Intelligentie en de invloed op hrd, Ger Driesen 24/7 leren, Saskia Görtz WETENSCHAP Veerkrachtige innovatieteams - Interview met Peter Oeij, Els Oosthoek Communicatieve vaardigheden trainen met een game - Interview met professor Johan Jeuring, Ger Driesen Promotie: Geen sociale innovaties zonder individuele leerprocessen, Jan Hoeben Promotie: Voor altijd inzetbaar, Jasmijn van Harten VARIA Column: Gepersonaliseerd leren is de toekomst, François Walgering Boeken Leren met en zonder technologie Dit themanummer gaat over technologie en leren. Door technologie kunnen we 24 uur per dag leren, zonder dat daar een trainer of een boek aan te pas komt. Sommigen spreken wel van een vierde industriële revolutie. In zijn intro op dit nummer gaat Jim van Hulst in op de definitief anders wordende wereld waarin technologie, snelheid en wetenschap hand in hand gaan. Hierdoor zijn volgenshem veranderingen te verwachten die nu nog niet te voorspellen zijn. Een aantal andere auteurs gaat in op fenomenen als knowmadisch werken (Joitske Hulsebos & Sibrenne Wagenaar), blended leertoepassingen (Saskia Görtz en Marion Reijerink) en leren van een game (interview met Johan Jeuring). Ondertussen zien we in het nieuws dat de apps op je telefoon inmiddels zelflerend zijn en zich aanpassen op basis van gebruik. In deze rijkdom van technologie is straks geen nee meer te koop. Leren wat en wanneer je maar wilt. Geheel gepersonaliseerd. In je telefoon of smartwatch. En straks wellicht geüpload naar een geïmplanteerde chip? Dat kennis straks 24/7 beschikbaar is, staat buiten kijf. Maar is er dan ook leren? Hoe zit dat met dialoog (in de zin van gezamenlijke betekenisgeving) en reflectie. En met de zo in de belangstelling staande eenentwintigste-eeuwse vaardigheden? Zeker, de technologie biedt voldoende mogelijkheden om hier vorm aan te geven. Maar worden die mogelijkheden spontaan gebruikt? Hier lijkt nu nog een belangrijke rol weggelegd voor een coach, begeleider of adviseur van vlees en bloed. Maar wordt zo’n rol wellicht in de toekomst overgenomen door – steeds meer op een mens lijkende – robots? De toekomst komt sneller dichterbij dan we denken, dat is een ding dat zeker is. Dat heeft invloed op het werk van de leerprofessional, ook dat is duidelijk. Met grote, maar ook kleine verschuivingen die we nu nog niet kunnen voorzien voor onze beroepsgroep. Met veel nieuwe mogelijkheden om sneller en beter te leren. En ook, zo nu en dan, nog te profiteren van de voordelen van het ‘oude’ leren. We wensen u veel digitaal leesplezier en mocht het u ontgaan zijn, ook TVOO is 24/7 beschikbaar.
€ 6,95