Alle artikelen - Abonneer je nu!
EXAMENS (november 2024)
Welkom bij deze nieuwe editie van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk! We hebben wederom een boeiende mix van artikelen voor u samengesteld, die u zullen inspireren en informeren in uw toetspraktijk. Deze uitgave is de laatste van jaargang 2024. Een jaar wat wederom voorbij is gevlogen. We sluiten hiermee de interviewreeks Kopstukken uit de Nederlandse toetspraktijk af. In dit laatste interview spreken Harry Molkenboer en Jan Jacobs met Desirée Joosten-ten Brinke. Vlak na haar oratie bij Universiteit Maastricht (8 november jl.) deelt ze via dit interview haar visie op toetsing, en haar ervaring en inzichten voor het realiseren van toetskwaliteit. Met dit laatste Kopstuk kunnen we terugkijken op een prachtige reeks. We vervolgen de interviewreeks in een nieuwe vorm, waarin we jonge onderzoekers in de schijnwerpers zetten, en hen laten vertellen over hun actuele bevindingen of specialisatie. We kijken ernaar uit! Daarnaast zijn er verschillende artikelen te lezen. We openen met een artikel van Cor Sluijter en Gerard Straetmans, getiteld Wat betekent die toetsscore? Hierin bespreken zij de valkuilen en nuances bij het interpreteren van toetsscores. Dit artikel biedt een verhelderend overzicht van de methoden die in Nederland worden gebruikt om prestaties op kennistoetsen te interpreteren, en legt uit waarom sommige populaire methoden de toets der kritiek niet altijd doorstaan. In het artikel Ontwerpen van een samenhangend plan voor formatief handelen gaat Janneke van der Steen dieper in op het proces van formatief handelen en hoe docenten dit planmatig kunnen aanpakken. Ze presenteert ontwerpstappen die docenten helpen bij het effectief inzetten van formatieve evaluaties, met als doel om beter geïnformeerde beslissingen te nemen in het onderwijs. In Uit de praktijk staat deze keer een bijdrage van Peter Goedendorp. Hij gaat in op de onboarding en toetsing van vakbekwaamheden in de petrochemische industrie. Zijn artikel beschrijft hoe de screening en vastlegging van vaardigheden van buitenlandse medewerkers tijdens grootschalig onderhoud essentieel is om de veiligheid en efficiëntie te waarborgen. De column van deze editie, geschreven door Wessel Peeters, reflecteert op de noodzaak van een goed fundament voor onderwijsinnovaties. Hij benadrukt hoe belangrijk het is om niet simpelweg kant-en-klare oplossingen over te nemen, maar juist de tijd te nemen voor doordachte, collectieve keuzes. In de rubriek Terecht of Niet? analyseert Ton Lamers een zaak over tentamenfraude waarin het gebruik van beschreven tabjes in een reader leidde tot een juridisch geschil. Hij werpt een interessante blik op het onderscheid tussen fraude en onregelmatigheden in het examenreglement. Tot slot bespreekt Jan Jacobs in Gezien en Gelezen het congres van de Master Toetsdeskundige bij Fontys Hogeschool. Hij geeft een overzicht van de presentaties en deelt de hoogtepunten van deze inspirerende bijeenkomst over toetsing en onderwijs. Deze editie biedt wederom interessante kennis en inzichten, van praktijkervaringen tot theoretische reflecties, die u hopelijk zullen inspireren in uw toetspraktijk. Wij danken alle auteurs en redacteurs voor hun bijdragen en wensen u veel leesplezier. Heeft u zelf ideeën of bijdragen? Aarzel niet om contact met ons op te nemen via www.e-xamens.nl. Veel leesplezier! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Wat betekent die toetsscore? Over voetangels en klemmen bij het geven van betekenis aan toetsscores, Cor Sluijter en Gerard Straetmans Ontwerpen van een samenhangend plan voor formatief handelen, Janneke van der Steen, Tamara van Schilt - Mol, Cees van der Vleuten & Desirée Joosten - ten Brinke Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld, Prof. dr. Desirée Joosten - ten Brinke, Harry Molkenboer & Jan Jacobs Uit de praktijk, Vastleggen ontwikkelde vakbekwaamheden van medewerkers in de petrochemie, Peter Goedendorp Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolomn NVE-pagina Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (september 2024)
Beste lezer, Welkom in het nieuwste nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Deze derde uitgave van het jaar valt altijd samen met het startpunt van een nieuw schooljaar. Dat lijkt dan ook een uitgelezen moment om weer wat interessante artikelen te bestuderen. We laten u met plezier meelezen in een aantal mooie bijdragen. Voor ik u meeneem in het overzicht van wat te verwachten in deze mooie editie, wil ik graag aandacht voor Theo Eggen. Zijn plotselinge overlijden heeft heel wat los gemaakt in het toetslandschap en nog veel meer daarbuiten. Dank aan Remco Feskens die, in samenwerking met Cor Sluijter, een prachtig In Memoriam heeft geschreven. In deze editie leest u verder over AI en toetsing. Joyce den Heijer biedt in haar bijdrage docenten verschillende handvatten voor een AI-veerkrachtige toets of toetsprogramma. Henk van Berkel schrijft over de relatie tussen toetsbetrouwbaarheid, classificatiefouten en een beoordelingsschaal. Het artikel belicht de kern van de problematiek rondom toetsbetrouwbaarheid en classificatiefouten binnen het onderwijs. Yvonne Leegstra en Ini Luyk schrijven over de zelfstandige visie van examencommissies op het eindniveau bij programmatisch toetsen of een samengesteld afstudeerprogramma. Allemaal zeer lezenswaardige artikelen! En laten we ook Uit de Praktijk niet vergeten, ditmaal wordt u meegenomen in de wereld van de barrista, waar meer achter zit dan u wellicht had bedacht. In de aflopende interviewreeks Kopstukken hebben Harry Molkenboer en Jan Jacobs gesproken met Marieke van der Schaaf. Dit tiende Kopstuk maakte tijd voor onze redactieleden om te vertellen over haar indrukwekkende carrière, haar passie voor onderwijs en onderzoek, en haar ambities. Marieke’s motto is ‘“Education is the most powerful weapon for change’. Uit het interview komt heel duidelijk naar voren hoe deze woorden de basis vormen voor haar onderzoeks- en onderwijsovertuigingen. Naast dit boeiende interview en de artikelen hebben we voor u de gebruikelijke rubrieken Terecht of niet, geschreven door Ton Lamers. Jan Jacobs vertelt in ‘Gezien en gelezen’ over het rapport van de onderwijsraad ‘Een klemmend beroep’. En de column is wederom geschreven door Annemieke Bosshardt, Beleidsadviseur Kwaliteit en Regelgeving en programmamanager Toetsing bij Saxion Hogescholen. Hierna geeft ze het stokje door. Dank Annemieke, voor je bijdragen afgelopen edities! Kortom, een mooie derde uitgave in dit jaargang van het vakblad Examens, welke we met gepaste trots delen! Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun inzet en bijdrage. Voor alle lezers wederom veel leesplezier, en mocht u een bijdrage willen leveren? We kijken ernaar uit! Op www.e-xamens.nl vindt u alle benodigde informatie! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Toolkit (G)AI in je toetsontwerp – inspiratie en tips voor AI-veerkrachtige toetsing, Joyce den Heijer De relatie tussen toetsbetrouwbaarheid, classificatiefouten en een beoordelingsschaal, Henk van Berkel Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld, Prof. dr. Marieke (M.F.) van der Schaaf, Harry Molkenboer & Jan Jacobs De zelfstandige visie van examencommissies op het eindniveau bij programmatisch toetsen of een samengesteld afstudeerprogramma, Yvonne Leegstra en Ini Luyk Uit de praktijk, Examen SVH Barista basis voor beginnend barista’s, Ricardo Eshuis Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolomn NVE-pagina Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (mei 2024)
Beste lezer, Welkom bij deze nieuwe editie van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Nu we richting de zomer gaan, en er voor velen een drukke examenperiode aankomt, is dit een mooi moment om de nodige inhoudelijke ontspannen afleiding te bieden. Ook in deze uitgave hebben we weer verschillende interessante bijdragen verzameld. In onze terugkerende interviewreeks 'Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld' spreken we ditmaal niet met één maar twee kopstukken, Anneke Bax en Henk van Berkel. Experts die hun sporen in de wereld van toetsing ruimschoots hebben verdiend. In de lezenswaardige weergave van dit gesprek, opgemaakt door Harry Molkenboer en Jan Jacobs, delen zij hun waardevolle perspectieven en inzichten. Naast dit interview zijn er verschillende aansprekende artikelen. Zo duiken we in deze uitgave in de fascinerende wereld van het examineren van scheepvaartverkeersleiders met een verhelderend artikel van Janneke van Eck. De complexiteit en cruciale verantwoordelijkheden van deze rol bieden unieke uitdagingen en inzichten in de praktijk van beroepsspecifieke toetsen. Wilco Emons zet ons aan het denken met zijn bijdrage over de soms verrassende adequaatheid van toetsen met een lage betrouwbaarheid. Dit stuk nodigt uit tot een heroverweging van onze normen voor toetsevaluatie en benadrukt de nuance die nodig is in onze benadering van kwaliteitsbeoordeling. Henk van den Hooven, Paul Wiegers en Katja van den Hooven nemen ons mee op een reis van een toetscultuur naar een leercultuur. Hun artikel biedt praktische inzichten en strategieën die kunnen helpen bij het transformeren van onderwijsinstellingen om leren boven presteren te stellen. En natuurlijk zijn er ook weer onze vaste rubrieken. Annemieke Bosshardt deelt haar scherpe visie in haar column, terwijl Ton Lamers een complexe zaak van tentamenfraude onderzoekt in 'Terecht of niet'. Jan Jacobs levert ook dit keer een must-read bijdrage in 'Gezien en gelezen', waar hij ons door het ontwerp van een plan voor formatief handelen leidt in 'Leerflow'. Kortom, een editie die we u met veel plezier voorleggen! Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun inzet en inzichten. Wij hopen dat dit nummer u zal inspireren en informeren. Zoals altijd, mocht u zelf interessante thema’s willen aandragen of bijdragen hebben voor toekomstige edities van Examens, dan horen we dat heel graag. Veel leesplezier! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Het examineren van een scheepvaartverkeersleider (Vessel Traffic Service Operator), Janneke van Eck Een toets met een lage betrouwbaarheid kan helemaal prima zijn!), Wilco Emons Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld, Drs. A. E. (Anneke) Bax en dr. mult. H. J. M. (Henk) van Berkel, Harry Molkenboer & Jan Jacobs Van toetscultuur naar leercultuur, Henk van den Hooven, Paul Wiegers, Katja van den Hooven Uit de praktijk; NEC: Netwerk secretarissen en voorzitters examencommissies mbo, Joke Lammers Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolomn NVE-pagina Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (februari 2024)
Beste lezer, Welkom in het nieuwe nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk, de eerste editie van jaargang 2024! Ook nu hebben we weer een aantal lezenswaardige bijdragen voor u gebundeld. Deze keer hebben we in alweer de achtste verschijning van onze interviewreeks Kopstukken gesproken met Bernard Veldkamp. Deze hoogleraar, werkzaam bij Universiteit Twente, kan omschreven worden als een bevlogen deskundige met enorme kennis van zaken over onder andere de inzet van technologie bij toetsing en de waarde van data. Bernard deelt verschillende ideeën, inzichten en aanbevelingen voor onderwijsonderzoek nu en in de toekomst. Een waardevolle bijdrage die wordt afgesloten met een leuke boodschap; ‘Lees Examens!’. Een statement dat wij natuurlijk volledig onderschrijven. Naast dit interview kunt u zich verdiepen in een aantal interessante artikelen. Jeroen Donkers neemt ons mee in de logistieke uitdagingen die voorkomen bij de organisatie van een interuniversitaire adaptieve voortgangstoets bij geneeskundeopleidingen, zo ook bij Universiteit Maastricht. Een andere bijdrage vanuit Universiteit Maastricht is geschreven door Bas Giesbers en collega’s. Zij bespreken hoe toetsing als didactisch, diagnostisch en certificerend onderzoeksproces ingezet kan worden met als doel een in gezamenlijkheid ontwikkeld curriculum. In het artikel ‘Grip op toetskwaliteit’ stellen Mieke Jaspers en Els van Zijl een kijkkader voor om examencommissies in flexibele onderwijsconcepten te ondersteunen in de uitvoering van hun verantwoordelijkheden. Nienke Boere en collega’s gaan in hun artikel in op de rol van het assessmentgesprek binnen programmatisch toetsen, waarbij zij verschillende aanpakken bespreken in het licht van ontwerpkeuzes. Tot slot leest u in de rubriek ‘Uit de Praktijk’ een bijdrage van Annie Kempers-Warmerdam, waarin zij enkele zeer actuele ontwikkelingen duidt in de context accountancy op basis van een gesprek met de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants. En natuurlijk zijn er weer de vaste rubrieken! Jan Jacobs bespreekt in ‘Gezien en gelezen’ het boek ‘De minister en de inspecteur-generaal’, waarin fragmenten uit de geschiedenis van het onderwijstoezicht worden weergegeven. In ‘Terecht of niet’ gaat Ton Lamers in op kansloos procederen, ditmaal in het licht van tegenvallende tentamenresultaten. En onze gastcolumnist Annemieke Bosshardt pleit voor goede gesprekken en de waarde van het mondeling. Wederom een editie welke we met trots met u delen. Namens de redactie veel dank aan alle auteurs voor hun lezenswaardige bijdragen en inzet. Aan alle lezers: veel leesplezier gewenst. We doen ons best om uiteenlopende expertise, praktische toepassingen en voorbeelden met u te delen. Wilt u daar ook een bijdrage aan leveren? Kijk dan op www.e-xamens.nl. Hier vindt u auteursrichtlijnen en aanvullende informatie. We zien uw bijdrage graag tegemoet! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD De rol van het assessmentgesprek binnen programmatisch toetsen: verschillende aanpakken en keuzes ontrafeld Nienke Boere, Liesbeth Baartman & Tamara van Schilt-Mol Logistieke organisatie van de computer-adaptieve interuniversitaire voortgangstoets geneeskunde (iVTG) Jeroen Donkers, Judith van den Brink, Theo Keesom & André Bremers Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld, Prof. dr. ir. Bernard (B.P.) Veldkamp Harry Molkenboer & Jan Jacobs Toetsing als een didactisch, diagnostisch en certificerend onderzoekproces in een curriculum Bas Giesbers, Laurie Delnoij, Marloes Menten & Dominique Sluijsmans Uit de praktijk, Examenfraude bij de NBA Annie Kempers-Warmerdam Grip op toetskwaliteit in een flexibel onderwijsconcept Mieke Jaspers & Els van Zijl Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolomn NVE-pagina Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (november 2023)
Beste lezer, Welkom in de laatste editie ‘Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk’ van deze jaargang. Een jaar dat als vanouds voorbijvliegt, gevuld met de nodige ontwikkelingen en uitdagingen op het gebied van toetsing en examinering. Ook in deze uitgave hebben we weer een aantal mooie bijdragen voor u, met ditmaal een kleine verrassing als kers op de taart. Afgelopen jaar heeft u de verschillende edities digitaal mogen ontvangen. Er zijn echter ook liefhebbers van een papieren naslagwerk, en ook die lezers komen we graag tegemoet. Vandaar dat we alle artikelen die afgelopen jaar zijn verschenen in een extra papieren uitgave bundelen. In december vindt u deze verzameleditie in de brievenbus. Maar eerst een mooie vierde digitale uitgave van jaargang 2023! In onze interviewreeks Kopstukken hebben we de eer gehad te spreken met Saskia Wools. Dit Kopstuk maakt een bliksemcarrière door en vindt daarin gelukkig tijd om met onze redactieleden van gedachten te wisselen over trends en ontwikkelingen op het gebied van toetsing en haar visie daarop. Dit resulteert in een boeiend interview vol inspirerende en wijze lessen. Daarnaast hebben we verschillende lezenswaardige artikelen voor u. Peter Verkoeijen en collega’s gaan in op de complexe relatie tussen formatief handelen en motivatie en vertellen over het instrument dat zij ontwikkeld hebben om ervoor te zorgen dat studenten meer autonome motivatie ervaren. Theo Eggen en Gerard Straetmans leveren een lezenswaardige bijdrage over toetskwaliteit door de mogelijkheden en beperkingen van gerapporteerde betrouwbaarheid te bespreken. Lody Smeets is in gesprek gegaan met de zojuist gepromoveerde Patrick Rooijackers, die nader ingaat op zijn onderzoek naar diep tekstbegrip bij vwo-leerlingen. En tot slot zet Barbara Spieringhs uiteen welke redenen er zijn om intermediate-stakes datapunten te ontwerpen en hoe deze er binnen een programmatisch toetsprogramma uit kunnen zien. Ook de vaste rubrieken komen voorbij. In de rubriek ‘Uit de Praktijk’ leest u hoe de examens voor het EHBOdiploma van het Oranje Kruis zijn opgezet. Jan Jacobs informeert in ‘Gezien en gelezen’ over het promotieonderzoek van Marlies Vos, ‘Understanding how workplace educators assess student performance’, uitermate interessant voor het beoordelen op de werkplek. En in de veertigste rubriek ‘Terecht of niet’ houdt Ton Lamers ons de spiegel voor in het kader van kansloos procederen. Deze vierde editie in 2023 van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk, delen we wederom graag met u! Aan alle auteurs en redactieleden, veel dank voor jullie inspanning en betrokkenheid. En voor onze lezers geldt; wilt u op de hoogte blijven van actuele ontwikkelingen en interessante bijdragen? Volg ons op www.e-xamens.nl en social-media. We zien jullie bijdragen voor de komende edities graag tegemoet! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Formatief handelen en autonome motivatie: samen sterk! Peter Verkoeijen, Milou van Harsel, Lottie Raaijmakers & Marloes Broeren De schijnzekerheid van toetsbetrouwbaarheid Gerard Straetmans & Theo Eggen Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld, Interview met Dr. Saskia Wools Harry Molkenboer & Jan Jacobs Onderzoek naar diep tekstbegrip bij vwo-leerlingen. Interview met Patrick Rooijackers Lody Smeets Well-done intermediate-stakes; geen gemakkelijke bestelling Barbara Spieringhs Uit de praktijk, Het EHBO-examen Lody Smeets Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gezien en gelezen NVE-pagina Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (september 2023)
Beste lezer, Welkom in het nieuwste nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk, alweer de derde editie van dit jaar. En ook nu hebben de ontwikkelingen op het gebied van toetsing en examinering niet stilgestaan. De centrale eindexamens brengen toch altijd wat spanning en extra werkbelasting met zich mee. Examenfraude is afgelopen periode een onderwerp van gesprek gebleken in verschillende onderwijssectoren. Colleges van Beroep hebben het binnen verschillende instellingen druk gehad met vraagstukken rondom kwaliteit van examinering, besluitvorming en toegankelijkheid voor iedere student. Maar inmiddels is de zomerperiode voorbij en kan ieder zich, hopelijk uitgerust en opgeladen, opmaken voor een nieuw schooljaar. Een gepast moment ook om weer wat interessante artikelen te bestuderen, en daar ontbreekt het in deze editie niet aan! In onze interviewreeks Kopstukken hebben we de eer gehad te spreken met Lambert Schuwirth. Dit ware Kopstuk maakte tijd voor onze redactieleden vanuit Australië en deelde online in een vlammend betoog zijn visie op toetsing. Lambert benadrukte hierbij de noodzaak van volledige inbedding van toetsing in onderwijs, omdat alleen zo rijke informatie opgehaald wordt die bijdraagt aan leren. Een bijdrage vol wijze lessen, en een overduidelijke passie voor en betrokkenheid bij onderwijs en onderzoek. Naast dit boeiende interview hebben verschillende auteurs ons wederom weten te vinden. Een positieve trend die hopelijk aanhoudt, want ook nu levert dat een pallet aan lezenswaardige artikelen op. Zo gaan Nienke Boere en collega’s in hun artikel in op de complexiteit van het examineren van beroepsvaardigheden op de werkplek. Zij verkennen de mogelijkheden van de GoPro camera en de eventuele meerwaarde ervan bij examinering. Aansluitend op de actuele toenemende aandacht voor toegankelijkheid bij toetsing nemen Ellen van Veen en Lies Leijs ons mee in hoe (beperkte) toegankelijkheid van toetsen en toetssystemen beoordelingen kunnen beïnvloeden en stellen zij verbeteringen voor. Wilco Emons en Sebastiaan de Klerk gaan ook in op toegankelijke toetsing, ditmaal binnen de context voortgezet onderwijs. In het artikel Toetsen met hulp beschrijven zij hoe toegankelijke en informatieve toetsing voor alle leerlingen gerealiseerd kan worden, uitgaande van toegangshulp en inhoudelijke hulp. Tot slot beschrijven Susan Voogd en Annemiek Rollman hoe de formatieve dialoog gehanteerd is om binnen de VU een vernieuwde toetsvisie te realiseren. In de rubriek ‘Uit de Praktijk’ wordt door Karin Gerritsen-Leeuwenkamp uitgebreid ingegaan op ChatGPT, met een veelvoud aan praktische toepassingen als resultaat. Zoals u van ons gewend bent zijn ook vaste rubrieken weer vertegenwoordigt. Jan Jacobs vertelt in ‘Gezien en gelezen’ over Shirley Clarke’s boek Leerdoelen & Succescriteria: de sleutel voor doelgericht lesgeven en leren. Een boek vol concrete voorbeelden en praktische toepassingen. In ‘Terecht of niet’ gaat Ton Lamers in op een interessante civiele kwestie, waarbij de hoogte van collegegeld het onderwerp van gesprek is. De column is deze keer geschreven door Annemieke Bosshardt, Beleidsadviseur Kwaliteit en Regelgeving en programmamanager Toetsing bij Saxion Hogescholen en bovenal een enorm bevlogen spreker over toetsing. Kortom, een mooie derde uitgave van het vakblad Examens in deze jaargang, welke we met gepaste trots delen! Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun inzet en bijdrage. Voor alle lezers wederom veel leesplezier, en mocht u een bijdrage willen leveren? We kijken ernaar uit! Op www.e-xamens.nl vindt u alle benodigde informatie! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Startbekwaamheid in én op beeld Nienke Boere, Sietse Brands, Bas Kollöffel, Elwin Savelsbergh & Liesbeth Baartman Toetsen en toetssystemen onvoldoende toegankelijk voor studenten met beperking Ellen van Veen & Lies Leijs Toetsen met hulp Toegankelijke en informatieve toetsing voor alle leerlingen Wilco Emons & Sebastiaan de Klerk Een helpend begrip in onderwijs- land: de formatieve dialoog Susan Voogd & Annemiek Rollman Uit de praktijk, Illustratie van ChatGPT bij toetsing en aandachtspunten voor weloverwogen gebruik Karin J. Gerritsen-van Leeuwenkamp Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolumn Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (mei 2023)
Beste lezer, Welkom in het nieuwste nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Dit tweede nummer van deze jaargang ontvangt u in een periode waarin examinering een prominente rol speelt. In het basisonderwijs maken leerlingen zich op voor de afronding van hun schooljaar, of zelfs een gehele basisschoolperiode. In het voortgezet onderwijs stijgt de spanning door de centrale eindexamens. En ook in het middelbaar beroeps- en hoger onderwijs luidt deze periode een afronding van een leerjaar in met bijbehorende uitdagingen en drukte. Een uitstekend moment dus om zo nu en dan ter ontspanning, of ter lering, even te duiken in deze mooie verzameling artikelen die voor u ligt. In onze interviewreeks Kopstukken is deze keer gesproken met dr. Gerard Straetmans. Een bekende in het toetslandschap met een enorme passie voor onderwijs en in het bijzonder ‘deugdelijke toetsing’, om in Gerards’ woorden te spreken. Op kundige, zorgvuldige en betrokken wijze deelt hij zijn drijfveren en zijn enorme deskundigheid. Een bijzonder plezierig en leerzaam interview is het resultaat. In de afgelopen maanden hebben verschillende auteurs ons weten te vinden met voorstellen en uitwerkingen van interessante thema’s en bijdragen. Ontzettend fijn om deze onderwerpen en deskundigheid aangereikt te krijgen! Dat levert een veelheid aan nieuwe perspectieven en voor nu ook een mooie set artikelen op, waarin naar verschillende aspecten en uitdagingen van toetsing gekeken wordt. Zo bespreken Ingrid Vogels en Heleen Kuijper de totstandkoming van een gesprekstool voor examencommissies en de gebruiksmogelijkheden ervan om te komen tot kwaliteitsborging bij programmatisch toetsen. Paul van der Molen en Jos Keuning nemen u mee in de geschiedenis van de slaag-zakregeling. Rolf Bindels biedt een relevant juridisch perspectief op plagiaat bij groepsopdrachten. En Youp Horst informeert u over het hoe, waarom en de kanttekeningen bij gokkanscorrectie. Tot slot beschrijft de rubriek ‘Uit de Praktijk’ ook nu een verrassend vraagstuk. Annie Kempers benadrukt in haar bijdrage de noodzaak voor op het Caribisch gebied afgestemde tentamens. In de terugkerende populaire rubriek ‘Terecht of niet’ staat dit keer het complexe thema tentamenfraude centraal. Wat betekent dit voor de examencommissie, en welke consequenties hebben genomen besluiten? In deze uitgave van Examens hebben we een ingezonden column, geschreven door Jan Bransen, hoogleraar Filosofie bij de Radboud Universiteit. Hij beschrijft zijn zorgen over de rol van toetsing en vraagt zich af hoe we beter kunnen sturen op een leven lang leren. Tot slot bespreekt Jan Jacobs in ‘Gezien en gelezen’ het omvangrijke boek ‘Assessment for Inclusion in Higher Education’, samengesteld door een Australische redactie. Een waardevolle uiteenzetting over de verschillende uitdagingen en aandachtspunten ten aanzien van inclusief onderwijs, aldus Jan. Veel plezier en inspiratie gewenst bij het lezen van dit nummer. Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun enorme inzet en bijdrage aan deze editie. Mocht u ook een bijdrage willen leveren? Graag! Registreert u zich vooral op de vernieuwde website van www.e-xamens.nl. Hier vindt u alle benodigde informatie en eerdere uitgaven. Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Wie examineert? Gesprekstool kwaliteitsborging examinatoren bij programmatisch toetsen – een hulpmiddel voor examencommissies Heleen Kuijper & Ingrid Vogels Plagiaat bij groepsopdrachten. Rechtspraak in beweging Rolf Bindels Kopstukken uit de Nederlandse toetswereld, Interview met dr. Gerard (G.J.J.M.) Straetmans Harry Molkenboer & Jan Jacobs De geschiedenis van de slaag-zakregeling Paul van der Molen & Jos Keuning De gokkanscorrectie Youp Horst Uit de praktijk, Sneeuw in Caribisch Nederland? Annie Kempers-Warmerdam Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolumn Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (februari 2023)
Beste lezer, Welkom in het nieuwste nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Dit is een bijzonder nummer. Ten eerste omdat we al in de 20e jaargang van het tijdschrift terecht gekomen zijn. Vandaar de feestelijke cover. Maar ook omdat u deze versie voor het eerst uitsluitend digitaal ontvangt. Ongetwijfeld even wennen, maar hopelijk met onverminderd leesgemak; Aan de inhoud zal het zeker niet liggen. Want ook nu hebben we verschillende inspirerende artikelen weten te verzamelen. Voor ik u daar meer over vertel, wil ik graag stilstaan bij een belangrijke bijdrage in dit nummer, geschreven door Cor Sluijter en collega’s. In een In Memoriam staan zij stil bij de enorme bijdrage die Piet Sanders heeft geleverd aan het domein toetsing. Een waardevolle bijdrage in mooie herinnering. In onze interviewreeks Kopstukken is deze keer gesproken met Prof. dr. ir. Theo Eggen, die op geheel eigen wijze en vanuit grote deskundigheid zijn visie op toetsing deelt. Een plezier om te lezen! Daarnaast hebben we, zoals u van ons gewend bent, ons best gedaan om verschillende lezenswaardige artikelen te verzamelen gericht op verschillende onderwijspraktijken. Ik kan u met trots vertellen dat dit gelukt is. Hester Smeets en collegae beschrijven richtlijnen voor het beoordelen van interprofessionele competenties in het hoger onderwijs. Een actuele en relevante bijdrage aan het ontwerpen van interprofessionele beoordelingsprocedures die leiden tot valide beslissingen. Ook leest u het artikel van Christa Krijgsman en collegae over beoordelen en motivatie tijdens de gymles in het voortgezet onderwijs gebaseerd op haar proefschrift met praktische aanbevelingen voor de onderwijspraktijk. In ‘Steeds meer zesjes’ verwonderen Paul van der Molen en Jos Keuning zich over het fenomeen schoolcijfer en beschrijven zij de ontwikkeling hierin naar de zogenaamde zesjescultuur. De rubriek ‘Uit de Praktijk’ biedt deze keer een verrassende context. Harry Molkenboer neemt u mee in het beoordelen van bier bij de jaarlijkse Dutch Beer Challenge. Dit blijkt uiterst serieus en professioneel vormgegeven te worden. U kunt zich het plezier voorstellen van Harry die proefondervindelijk het bier-beoordelen in de praktijk gebracht heeft! En dan zijn er natuurlijk de terugkerende rubrieken. In de rubriek ‘Terecht of niet’ staat het gegeven bindend negatief studieadvies centraal, waartegen in beklag gegaan wordt op grond van persoonlijke omstandigheden die samenhangen met de coronasituatie. Een vraagstuk wat voor velen herkenbaar zal zijn. Ook onze gastcolumnist Martijn Leenknecht heeft weer een bijdrage geleverd, ditmaal met een column over hoe samenwerken leidt tot betere resultaten. Tot slot bespreekt Jan Jacobs in ‘Gezien en gelezen’ het boek ‘Wereldgericht onderwijs’ geschreven door Gert Biesta. Een waardevol naslagwerk, aldus Jan. Veel plezier en inspiratie gewenst bij het lezen van dit nummer! Dank aan alle auteurs en redactieleden voor hun enorme inzet en bijdrage aan deze editie. En ook voor de toekomst geldt dat wij altijd geïnteresseerd zijn in prikkelende, interessante en leerzame artikelen. Dus hopelijk voelt u zich van harte uitgenodigd een bijdrage te leveren! Kelly Beekman hoofdredacteur INHOUD Richtlijnen voor het beoordelen van interprofessionele competenties in het hoger onderwijs Hester Smeets, Laurie Delnoij, Dominique Sluijsmans, Albine Moser en Jeroen van Merriënboer Beoordelen en motivatie van leerlingen in de gymles Christa Krijgsman, Lars Borghouts, Tim Mainhard, Jan van Tartwijk en Leen Haerens Interview met prof. dr. ir. T. J. H. M. Eggen Harry Molkenboer, Jan Jacobs Wie schrijft die blijft: Piet Sanders 1947-2023 Cor Sluijter Steeds meer zesjes Paul van der Molen en Jos Keuning Uit de praktijk: Het beoordelen van bier tijdens de jaarlijkse Dutch Beer Challenge Harry Molkenboer Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolumn Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (november 2022)
Beste lezer, Welkom in het nieuwste nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Dit is alweer het laatste nummer van dit kalenderjaar en ook nu hebben we ons best gedaan om inspirerende voorbeelden en praktische toepassingen uit verschillende onderwijscontexten te verzamelen. Dit laatste nummer verschijnt kort na de inauguratie van Kim Schildkamp, hoogleraar ‘Data-informed decision making for learning and development’ bij de Universiteit Twente. Extra actueel en relevant om te lezen hoe Kim in onze interviewreeks Kopstukken vertelt over haar ontwikkeling als wetenschapper, aandachtsgebieden van onderzoek, relevantie voor de onderwijspraktijk en ambities voor de toekomst. Ik hoop dat u met net zoveel plezier geïnspireerd raakt door haar enthousiasme en haar overtuigende visie op toetsing. Naast het interview leest u verschillende artikelen uit de beroepspraktijk. Lea Raemaekers, Angela Tops en Erik van Santvoort beschrijven een didactisch concept voor professionele ontwikkeling van docenten, genaamd Flitsbezoeken. Vanuit verschillende invalshoeken nemen zij docentgedrag dat aansluit bij programmatisch toetsen onder de loep. Ingeborg Kroese levert in haar artikel een bijdrage aan de toenemende aandacht voor genderneutraliteit, in dit geval in relatie tot skills. Ze doet suggesties voor een gender-sensitieve benadering en aanbevelingen voor beoordeling. Het laatste artikel gaat in op beoordelen in hybride leeromgevingen. De auteurs (Andrea Oudkerk Pool, Fieke Tychon, Debby Weerlink en Rosa Bartman) hebben zich verdiept in het beoordelen en beslissen in hybride leeromgevingen in het hoger onderwijs. Op basis van verschillende theorieën en bevindingen uit de praktijk stellen zij vervolgens verschillende richtinggevende vragen voor het ontwerpen van toetsing in een hybride leeromgeving. In de rubriek ‘Uit de Praktijk’ staat deze keer het afscheid van Anneke Blok, scheidend voorzitter van de raad van bestuur van Cito centraal. Interessant om te lezen hoe haar ervaringen in deze rol hebben bijgedragen aan de overtuiging dat juist ook met toetsing talenten en mogelijkheden van alle leerlingen inzichtelijk gemaakt kunnen worden. En dan zijn er natuurlijk de terugkerende rubrieken. In de populaire rubriek ‘Terecht of niet’ wordt een complexe casus over informatieverstrekking aan aspirant-studenten behandeld binnen de Universiteit van Utrecht. Ton Lamers neemt u onderhoudend mee in de ontwikkelingen van het proces tot besluitvorming. Onze columnist Martijn Leenknecht beschrijft, wederom in de vorm van een mooie metafoor (het sporthorloge), hoe het zichtbaar maken van voortgang bijdraagt aan leren. En tot slot beveelt Jan Jacobs in ‘Gezien en gelezen’ het boek ‘Onderwijs maakt het verschil’, geschreven door Louise Elffers, van harte aan. Een uitgave met daarin genoeg voer voor inspiratie, kennisdeling en discussie! Dat kan alleen door de tomeloze inzet en bijdragen van onze auteurs en redactieleden, waarvoor dank. Ook nu geldt dat we graag van u horen over interessante thema’s en uw bijdrage met plezier ontvangen. Volgt u ons al op social media? Zo blijft u nog sneller op de hoogte van de meest recente updates en ontwikkelingen. Mede namens alle auteurs en redactieleden; veel leesplezier! Kelly Beekman INHOUD Flitsbezoeken in het hbo. Een didactisch concept voor professionele ontwikkeling van docenten Lea Raemaekers, Angela Tops & Erik van Santvoort Skills zijn niet genderneutraal Ingeborg Kroese Prof. dr. Kim (K.) Schildkamp in dialoog met data in het onderwijs Harry Molkenboer, Jan Jacobs Beoordelen en beslissen in hybride leeromgevingen. Een praktijkvoorbeeld binnen Fontys Hogeschool Andrea Oudkerk Pool, Rosa Bartman, Debby Weerlink, Fieke Tychon, & Kelly Beekman Uit de praktijk Een leerzame reis Lody Smeets Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolumn NVE Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95EXAMENS (september 2022)
Beste lezer, Welkom in het nieuwe nummer van Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. Hopelijk heeft u genoten van een heerlijke zomer! Inmiddels ligt het derde nummer van dit kalenderjaar voor u klaar met inspirerende voorbeelden en praktische toepassingen uit verschillende onderwijscontexten. Met veel plezier kondig ik onze tweede gast aan in onze nieuwe interviewreeks Kopstukken: Judith Gulikers. Judith is werkzaam als universitair hoofddocent bij de leerstoelgroep Onderwijs- en leerwetenschappen van de WUR (Wageningen University & Research) en richt zich op assessmentvraag¬stukken. In het interview neemt ze ons mee in haar inzichten over hoe assessment het leren kan stimuleren, en welke vaardigheden en competenties hierbij noodzakelijk zijn. Naast het interview zijn er wederom verschillende interessante artikelen uitgewerkt. Zo neemt Tamara van Schilt-Mol u mee in de ontwikkeling van ‘toetspiramide’ naar ‘toetsweb’. In ‘Uit de Praktijk’ vertelt Loes Thuis over haar ervaringen met het werken met dit toetsweb en hoe dit heeft bijgedragen aan de kwaliteit van toetsing bij haar opleiding. Daarnaast is er de lezenswaardige bijdrage over de menselijke factor in cesuurbepaling, geschreven door Wilco Emons, Sebastiaan de Klerk en Emmelien van der Scheer, op het moment van schrijven onderzoekers van Stichting Cito. Zij gaan in op de uitdagingen van cesuurbepaling en doen enkele suggesties. Het artikel ‘Over de waarde van eindtoetsing in het basisonderwijs’, geschreven door Tamara van Schilt-Mol en Marie-Anne Keizer-Mittelhaëser, biedt absoluut inhoud voor een goed gesprek. Genuanceerd beschrijven zij enkele misconcepties over eindtoetsen en betogen zij hoe en wanneer deze eindtoetsen kunnen voorzien in objectieve en betrouwbare informatie. En we hebben een extra gastcolumn in deze uitgave, geschreven door Carmen Rikhof, studente bij de Master Toetsdeskundige. Zoals u van ons gewend bent, zijn er de terugkerende rubrieken te lezen in Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk. In ‘Terecht of niet’ staat de casus rondom een doofstomme kraanmachinist centraal, die door zijn gehoor- en spraakbeperking niet in staat was een praktijkonderdeel van zijn examen uit te voeren. Wat zijn hiervan de consequenties? Ton Lamers bespreekt op onderhoudende wijze tot welk oordeel de rechtbank is gekomen. Onze columnist Martijn Leenknecht gaat in op de zelftest en de betrouwbaarheid daarvan. En in ‘Gezien en gelezen’ wordt het boek ‘Curriculumontwerp in een notendop’ besproken. Ook nu hopen we u met deze uitgave te inspireren, te informeren en discussie tot stand te brengen. Dat kan alleen door de inzet en bijdragen van onze auteurs en redactieleden, waarvoor dank. Zoals we al eerder gevraagd hebben, mocht u zelf interessante thema’s aan willen dragen, of heeft u bijdragen voor Examens, dan horen we dat natuurlijk graag. Volg ons ook op social media, zodat u op de hoogte blijft van de meest recente updates. Mede namens alle auteurs en redactieleden, heel veel leesplezier! Kelly Beekman INHOUD Cesuurbepaling doe je samen! De menselijke factor in cesuurbepaling, Wilco Emons, Sebastiaan de Klerk & Emmelien van der Scheer Van piramide naar toetsweb: de (door)ontwikkeling van een kwaliteitszorginstrument om de kwaliteit van toetsing inzichtelijk te maken, Tamara van Schilt-Mol Over de waarde van eindtoetsing in het basisonderwijs, Tamara van Schilt-Mol & Marie-Anne KeizerMittelhaëuser Interview met Dr. (J.T.M.) Judith Gulikers, Harry Molkenboer & Jan Jacobs Uit de praktijk Spin in het toetsweb als basis voor toetsbeleid, Loes Thuis Rubrieken Redactioneel Terecht of niet? Gastcolumn NVE Gezien en gelezen Literatuur en Agenda
€ 6,95
