Alle artikelen - Abonneer je nu!
Punt (mei 2023)
Als we maar niets verliezen… Ons brein is veel gevoeliger voor het idee dat we wat verliezen, dan dat we ons kunnen voorstellen wat het betekent om iets te winnen/krijgen. De meest bekende experimenten zijn die van Amos Tversky en Daniel Kahneman, waarin zij aantonen dat het verlies van 100 euro ons meer doet dan dat we plezier beleven aan het winnen van 100 euro (loss aversion; Tversky & Kahneman, 1992). We nemen ook grotere risico’s om geen verlies te lijden. In 2005 heeft Kahneman zijn studie nog eens overgedaan en uitgevonden dat we alles doen om de dopaminerush van belonen te ervaren. Ook als dat betekent dat we meer kunnen gaan verliezen (Novemsky & Kahneman, 2005). In 2017 was ik in Amerika bij een congres en ontmoette ik Maria Konnikova, een neurowetenschapper die onderzoek doet naar verlies. Zij vindt het prettig om haar onderzoek daadwerkelijk zelf te beleven en mee te doen. Destijds onderzocht zij hoe pokerspelers omgaan met verlies. Immers daar zijn de risico’s groot, is de context een beroepsmatige en is er naast veel te winnen ook veel te verliezen. Simpel gezegd, het zou zomaar kunnen dat spelers geneigd zijn om grote risico’s te nemen met als gevolg grote verliezen. Net als in de Kahnemans studie zouden zij op zoek kunnen blijven naar die hoge dopaminerush. En zo ging Maria pokeren om te ervaren wat er gebeurt in haar brein als ze poker speelt. Ook sprak ze andere pokerspelers over hun ervaringen. Hoe gingen zij om met verlies? Haar collega-spelers benoemden momenten waarop ze overmand werden door emoties: momenten die volgen op verlies of winst. Neem op deze momenten geen beslissingen, adviseerden zij haar, dat zijn momenten waarop je even niets doet. Mocht je de oude flipperkasten uit de jaren 80 nog kennen, dan herken je het begrip ‘TILT’ als de kast tijdens het flipperen zo hard werd geschud dat hij stil viel. De pokerspelers noemen het moment na winst of verlies een ‘TILT-moment’. Zij wachten en doen niets, totdat ze weer helder kunnen denken en hun strategie kunnen vervolgen (Konnikova, 2020). Kunnen we iets leren van de TILT-momenten van deze pokerspelers als we kijken naar de moeite die we hebben om ergens een PUNT achter te zetten? Misschien wel. Ik moet in dat kader denken aan de vergadercultuur in Nederland versus die in Amerika die ik ervaarde bij de ATD, de beroepsvereniging van HRD-professionals. In Nederland vinden we het belangrijk om tijdens vergaderingen onze eigen mening te laten horen, met veel discussies en soms hoog oplopende emoties tot gevolg. In Amerika doen ze dat anders. Daar wordt een thema ingebracht, iedereen wordt gehoord en vervolgens word je bedankt voor je input. Bij de volgende vergadering hoor je dan welk besluit er is genomen, soms onderbouwd met meegewogen argumenten. Dit uit elkaar trekken van het verzamelen van argumenten en besluiten zorgt ervoor dat de emoties minder hoog oplopen, iedereen gehoord wordt en niemand bang hoeft te zijn om verlies te lijden. En wat is er van Maria Konnikova geworden? Naast onderzoeken en publiceren, speelt ze tegenwoordig ook op professioneel niveau poker. Ria van Dinteren is hoofdredacteur van TvOO hoofdredacteur@tvoo.nl INHOUD Praktijk Anders zet je toch gewoon een punt? Sibrenne Wagenaar Een komma is inspirerender dan een punt, Peter Perceval Waarom werken we toch zo hard? En wat kunnen we doen om dat te stoppen? In gesprek met Thijs Launspach, Sofie Willox & Sibrenne Wagenaar Het dode paard moet je feestelijk begraven! In gesprek met Marije van den Berg, Ria van Dinteren Dikke vette punt achter kroketevaluatie, Data – dashboard – doen, Ilona Boomsma, Guus van Deelen & Carmen Smeenk Ontleren om iets nieuws te leren. Waar of niet waar? Sofie Willox We zijn toe aan een grote onderhoudsbeurt, In gesprek met Martijn Aslander, Sibrenne Wagenaar Theorie Zelf op onderzoek uit, Steeds meer mensen krijgen de smaak te pakken, Suzanne Verdonschot De kunst van vertragen, In gesprek met Arend Ardon, Sibrenne Wagenaar De bedoelingvan stoppen is doorgaan, Op zoek naar stoprituelen, Wilfred Verweij Ik laat me gek maken, De Voldoende Filosofie als alternatief, Chris Rooijakkers Inspiratie Transitie binnen de brandweer, Leiderschapsidentiteit als katalysator voor cultuurverandering, Lies Paelinck PAIN: Professionaliseringstraject voor fysiotherapeuten, Duurzame gedragsverandering op de werkvloer, Nienke Boere, Han van Dijk & Ilya Zitter, met dank aan Stefan Elbers Rituelen helpen bij stoppen en verandering, Column, Danielle Braun
€ 6,95
