logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen - Abonneer je nu!

Blijvende inzetbaarheid in langere loopbanen en Burn-out voor het eerst in hersenen zichtbaar

Auteur: Felix Steemers - dr. Gilles van Luijtelaar, drs. Martijn Arns

Blijvende inzetbaarheid in langere loopbanen Promotie, 11 mei 2010, Vrije universiteit Amsterdam Wat moeten mensen en organisaties doen om in een langere loopbaan inzetbaar te blijven? Hoe kun je het vermogen om prestaties te leveren die er hier en nu toe doen, onderhouden of versterken, ook op latere leeftijd, en in een langere loopbaan? In het promotieonderzoek van bedrijfspsycholoog Felix Steemers wordt het gangbare denken over leeftijd, loopbaan en inzetbaarheid getoetst. Het blijkt dat de inzetbaarheid van medewerkers over het geheel genomen al vanaf ongeveer het 38ste -40ste jaar terug loopt. Steemers toonde via multiniveau-analyse aan dat deze trend niet verklaard kan worden uit leeftijdsstereotypering bij prestatiebeoordeling door directe chefs. De gebruikelijke ‘employability’-maatregelen zoals functiewijziging, beperking van ervaringsduur en training en opleiding, dragen amper of niet bij aan behoud of versterking van prestatievermogen. Medewerkers die hun eigen doen en denken kritisch bezien, en vervolgens afstemmen op actuele vereisten, blijken beter inzetbaar te blijven. Deze eigenschap noemen we cognitieve flexibiliteit. Dit stelt mensen in staat om het nieuwe te herkennen en hun handelen daarnaar te richten. Dankzij cognitieve flexibiliteit kunnen medewerkers hun mentale bagage actueel en relevant houden. Steemers zegt dat organisaties cognitieve flexibiliteit kunnen bevorderen. Stimulering van een zekere gretigheid om nieuwe ontwikkelingen te begrijpen en medewerkers laten meedenken met wat de chef onder handen heeft, houden het denken in beweging. Verder lijkt het doeltreffend om medewerkers tijdig aan te spreken op dreigend verlies van inzetbaarheid, vooral in de middenfase van de loopbaan. Praktiserende psychologen kunnen bijdragen door ontwikkeling en uitvoering van pit stops of onderhoudsprogramma’s, gericht op actualiteit en relevantie van de mentale bagage van medewerkers. Het volledige proefschrift is te downloaden via VU-dare: dare.ubvu.vu.nl Blijvende inzetbaarheid in langere loopbanen. Felix Steemers. Sidestone Press, 2010. ISBN 978 90 889 0044 0 Voor meer informatie: www.blijvendeinzetbaarheid.nl Felix Steemers Burn-out voor het eerst in hersenen zichtbaar Voor het eerst zijn verschillen gevonden in de hersenactiviteit tussen gezonde mensen en mensen die lijden aan een burn-out. Een doorbraak. Tot op heden was deze aandoening niet vast te stellen aan de hand van objectieve gegevens. Nijmeegse onderzoekers vonden een combinatie van EEG-veranderingen die uniek zijn voor burn-out. Daarmee hebben ze een objectieve maat gevonden voor de diagnose burn-out. Een team van onderzoekers onder aanvoering van dr. Gilles van Luijtelaar van het Donders Institute for Brain Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit Nijmegen publiceert de resultaten in het zojuist verschenen Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences, het wetenschappelijke tijdschrift van de American Neuropsychiatric Association. Moeilijke diagnose Burn-out wordt niet in alle landen erkend. Diagnose is moeilijk, onder andere omdat sommige kenmerken lijken op die van depressie en chronische vermoeidheid (CVS). De aandoening heeft ook geen eigen plaats in het standaardwerk voor diagnose en behandeling van psychische aandoeningen, het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM). Strenge selectie vooraf van burn-out Met behulp van EEG registreerden de onderzoekers de hersenactiviteit van dertien burn-outpatiënten en vergeleken die met gegevens van even veel gezonde vrijwilligers. Een kleine groep, maar voldoende betrouwbaar voor een eerste studie, aldus Van Luijtelaar. ‘Vooraf heeft een strenge selectie plaatsgevonden. Bij onze proefpersonen was er zonder enige twijfel sprake van een burn-out. Hun problemen waren overduidelijk werkgerelateerd. Degenen met depressieve symptomen en of andere psychiatrische problemen haalden de selectie niet.’ EEG van burn-outpatiënten wijkt af De proefpersonen werkten mee aan diverse neuropsychologische en EEG-testen. Zo werd de spontane activiteit gemeten in ontspannen toestand wanneer de proefpersonen rustig hun ogen open hadden en sloten. Bij beide groepen was een mooi ritmisch en evenwichtig golvenpatroon zichtbaar in de vorm van alfa-golven (8-12 Hz golven, die vooral optreden bij ontspannenheid). De piekfrequentie van dit ritme lag echter lager bij de burn-outgroep. Dit wijst op een geringere bereidheid of mogelijkheid om zich mentaal in te spannen. Ook het bètaritme, de snelle kleine hersengolfjes die horen bij een toestand van waken, waren kleiner. Dat wijst volgens de onderzoekers op verminderde activatie van de cortex, de buitenste laag van de grote hersenen. Bij burn-outpatiënten waren er - anders dan bij depressieven - geen verschillen in frontale EEG-activiteit tussen de linker en rechter hersenhelft. Een tweede test, waarbij de deelnemers een serie tonen te horen kreeg die af en toe werd onderbroken door een afwijkende toon, liet ook duidelijke verschillen zien tussen de twee groepen. Er werden afwijkingen gevonden in de P300, een opgewekte hersengolf. Deze golf was bij de burn-outpatiënten vlakker: ze reageerden minder sterk op de afwijkende toon. Zo’n afgevlakte golf komt ook voor bij depressieven, maar anders dan bij burn-outpatiënten kennen die geen vroege piek van de P300. dr. Gilles van Luijtelaar en drs. Martijn Arns
Gratis
lees meer

Internationaal (volledige uitgave, 20 artikelen)

INHOUD THEMA 'INTERNATIONAAL' (juni 2010) Ten geleide, Frank van der Mijn Cartoon, Martin Reekers Inspirerende internationale websites voor loopbaanbegeleiders, Jouke Post Werken in Azië noodzaakt tot flexibiliteit, Diddo van Zand Skills Netherlands stimuleert vakmanschap bij jongeren - interview met Jos de Goey, Nienke Kamphuis Een internationale uitwisseling over career development, Annemarie Oomen PRAKTIJK Understanding Careers, Kerr Inkson, Jouke Post Boer in spagaat door sociale bedrijfsvoering, Gonneke Bonting Studieloopbaan begeleiding in het beroepsonderwijs, Elles Velter Inspiratie De 5 H’s van Gert van Bussel Grensoverschrijdend outplacement, Nienke Kamphuis RET en loopbaancoaching, Cyrilla Dimitroff Het gebruik van film tijdens loopbaantrajecten, Ria Freijsen Expatriates en werken over de grens, Frank van der Mijn WETENSCHAP Het ontwikkelen van loopbaanperspectief (2), Gert van Brussel en Wouter Reynaert Hoe meten we het effect van loopbaanbegeleiding?, Peter van Deursen Should employees go abroad to attain career progression?, Svetlana N. Khapova Wetenswaard NIEUWS Martin Harms gelooft heilig in de publiekprivate samenwerking, Meis Thewissen Online coaching, Mirjam Windrich Lezerscolumn, Annet Brinkhuis Facts & FAQs Boekbesprekingen Forum Terwijl de redactie nog bijkomt van de vele binnenstromende felicitaties over het eerste nummer van LoopbaanVisie, ligt het tweede nummer alweer voor u klaar. Met een thema dat net zo oneindig ver reikt als de titel doet vermoeden: Internationaal. Het thema heeft eigenlijk twee kanten: enerzijds de ontwikkeling van loopbanen in het buitenland en de eventuele begeleiding daarbij, anderzijds de loopbaanprofessie in internationale context. Aan beide besteden we aandacht. Loopbanen in het buitenland Loopbanen die zich in het buitenland ontwikkelen vragen het nodige van de betrokkenen en hun families. Ver weg van eigen huis en haard, wordt de werkende mens flink op de proef gesteld: hij moet zich voegen naar een cultuur die subtiel of ‘mega’ afwijkt van die in het thuisland. Netwerken moeten vanaf de grond worden opgebouwd en het is niet altijd gemakkelijk om je intenties verstaanbaar over te brengen in een vreemde taal. In deze LoopbaanVisie leest u de wederwaardigheden van een ‘expat’ die in Vietnam leiding geeft aan projecten. Misschien helpt het om de internationale factor al vroeg in de loopbaan te stimuleren. Skills Netherlands doet dat door leerlingen op mboniveau mee te laten doen met internationale wedstrijden om vakmanschap en talent te ontwikkelen en te tonen. U leest daarover in het interview met directeur Jos de Goey. De begeleiding bij loopbaanvragen vanuit internationale context vraagt specifieke deskundigheid van de loopbaanprofessional. Nienke Kamphuis vertelt over de ervaringen van loopbaancoaches bij de begeleiding van Duitse werknemers die in Nederland werkten en in een outplacementprogramma terecht kwamen. In een artikel over ‘expats’ zetten we buitenlandervaringen in de loopbaan wat breder neer en lezen we hoe loopbaancoaches ondersteunen bij de vertaalslag van die ervaringen naar de ‘eigenlandse’ markt. De loopbaanprofessie in internationale context Niet alleen in Nederland staan loopbanen en de professie van loopbaanbegeleiding in de picture. In veel, met name westerse, landen is de ontwikkeling van de mens en zijn carrière onderwerp van gesprek. In Nederland lijkt de professie al redelijk ver ontwikkeld. We hebben leentjebuur gespeeld bij aanpalende vakgebieden om methoden en interventies aan te trekken die bruikbaar zijn voor de praktijk van loopbaanbegeleiding. Bij diverse onderzoeksgroepen voert men onderzoek uit naar de betekenis en bijdragen van ons vak (waarover meer in nummer 4!). We ontwikkelden gedragscodes, een beroepsvereniging en voeren discussies over het beroep. In andere landen gebeurt dat ook, maar vanuit soms geheel ander perspectief en in sommige opzichten op een nog hoger niveau. Door uitwisseling met vakgenoten uit andere landen kunnen we ons eigen denken en handelen verder professionaliseren. Interessant in dit licht zijn ontwikkelingen in bijvoorbeeld Canada en het Verenigd Koninkrijk, waar men onderzoek uitvoert naar de effectiviteit van loopbaanbegeleiding. Enkele voorbeelden daarvan leest u in de bijdrage van Peter van Deursen. De ervaringen met het gebruik van nieuwe media in andere landen maken duidelijk dat er op dat gebied veel winst valt te behalen, zoals Jouke Post toelicht in zijn artikel over internetsites van collega-organisaties elders in de wereld. Elkaar in internationaal verband ontmoeten: dat zouden we meer moeten gaan doen. Er vinden wel internationale symposia plaats, maar ik vermoed dat de gemiddelde loopbaanprofessional die zelden bezoekt. Lees in de bijdrage van Annemarie Oomen hoe boeiend dat is. Misschien wordt het tijd om ook in ons land weer eens een landenoverstijgend symposium te organiseren. Dat van de Noloc, de vereniging van loopbaanprofessionals, is alweer jaren geleden. Er valt zoveel te leren van ervaringen van buitenlandse collegae en ook onze eigen ervaringen kunnen verrijkend werken voor hen. Welke vragen komen loopbaanprofessionals elders in de wereld tegen? Hoe veranderen die in de tijd, bijvoorbeeld vanwege de internationale recessie, die bovendien per land verschilt in heftigheid? Welke initiatieven leven er om de kwaliteit en effectiviteit van de loopbaanprofessie te verbeteren? Hoe lang duren trajecten in bijvoorbeeld Spanje, Japan of de VS, welke methodieken zet men in en wanneer blijkt men dan succesvol? In deze LoopbaanVisie krijgt u al wat antwoorden. Het vraagt nog veel meer internationale ontmoeting en afstemming om het beeld completer te maken. Naast de genoemde bijdragen schetsen we in dit nummer nog meer aspecten van het thema. Die reiken – heel toepasselijk – tot over de grenzen van het themablok, feitelijk is dit een heel mondain nummer geworden. We schromen daarbij niet om u in het artikel van Svetlana Khapova in het Engels toe te spreken. Hoe bevalt u dat? Daarnaast leest u natuurlijk ook verschillende verhalen over onderwerpen die niets met het thema van doen hebben. Ook in nummer 2 hopelijk voor ieder wat wils. Ik wens u veel leesplezier! Frank van der Mijn, Hoofdredacteur

€ 6,95

Portret: De 5 H’s van Gert van Brussel

Auteur: redactie

Gert van Brussel is loopbaanprofessional, management consultant en directeur-eigenaar van VBC Consultancy BV.  In zijn begeleiding focust hij op het ontdekken, ontwikkelen en effectief inzetten van talent, passie en ambitie bij zijn cliënten. Op dit moment ligt de nadruk van zijn werk op het trainen van senior werknemers en entrepreneurs, en op  loopbaanmanagement in organisaties. Gert was van 1999 tot 2005 voorzitter van de Noloc en lid van de board van ACP (Association of Career Management Professionals). Momenteel behartigt hij namens Noloc internationale kwesties. In 2007 startte hij zijn promotie-onderzoek: ‘Intrapreneurship: a career perspective for senior employees?’. Daarnaast is Gert redactielid van LoopbaanVisie Welke visie over ons vakgebied draag jij uit? “Ons vakgebied heeft een multi-disciplinair karakter zowel op theoretisch-wetenschappelijk niveau als in de professionele praktijk. Vogels van allerlei pluimage met heel verschillende achtergronden en vanuit heel verschillende wetenschapsgebieden houden zich met loopbaan en loopbaanontwikkeling bezig. Dat is interessant en geeft kleur, maar het is soms ook lastig om overzicht te houden en met elkaar te communiceren of samen te werken. Dat laatste zou toch meer en intensiever moeten gebeuren, vind ik. Dat kan leiden tot transdisciplinaire benaderingen: samenwerking vanuit diverse disciplines en professies. Uitwisseling en diversiteit vind ik dus erg belangrijk voor het vak en dat geldt zeker ook voor het internationale aspect. We leven uiteindelijk op een platte, kleine wereld.  Zelf heb ik in het verleden samengewerkt met collega’s uit andere vakgebieden, bijvoorbeeld vanuit creatieve therapie, drama, fysio- en haptotherapie. Andere perspectieven maken uitwisseling erg inspirerend en leerzaam. Ook een internationale oriëntatie heeft mij verrijkt en geïnspireerd. Verder vind ik kwaliteit en professionaliteit belangrijke zaken. Continue verbetering en ontwikkeling is voor mij een vanzelfsprekende opdracht voor elke loopbaanprofessional. Overigens niet als doel op zich, maar in afstemming met cliënten en opdrachtgevers. “ Wat wekt de meeste liefde in jou op? “Harmonie en balans, schoonheid en zuiverheid, sereniteit roepen bij mij geluksgevoel, warmte, liefde op. Ik kan verliefd worden op een fraai landschap of zwijmelen als ik een mooi kunstwerk zie. Ik houd van schilderkunst en kan met verwondering en genietend rondlopen in musea.  Mijn eerste bezoek aan de Oranjerie, 39 jaar geleden (dat was het toenmalige museum voor impressionisten in Parijs) vervulde mij met opwinding en liefdesgevoel. Eindelijk zag ik werken van Renoir, Monet en Cezanne die ik alleen kende uit kunstboeken.  Met liefde kijk ik ook naar spontane activiteiten en reacties van kleine kinderen. Zo puur en authentiek nog. Professioneel kan ik geraakt worden door cliënten die hun ‘bestemming’ hebben gevonden, een nieuw loopbaanperspectief hebben ontdekt of een nieuwe passende baan hebben verworven. Je ziet dan vaak levenskracht en geluk; prachtig, dan is alles ‘rond’. Daar doe ik het voor.” Hoe help jij anderen in hun kracht te komen? “Kracht zit inderdaad in mensen zelf. Ik probeer dat te bereiken door acceptatie en door te luisteren, door ruimte te geven. Tijdens mijn opleidingsjaren in Tilburg daalde het gedachtegoed van Carl Rogers neer over Nederland. Zijn opvattingen spraken me toen erg aan en liggen me nog steeds als basishouding. Als je cliënten zo benadert met respect, accepterend, op een authentieke wijze en ruimte gevend zie je ze vaak opbloeien. Dat is natuurlik allemaal erg moeilijk als gewoon mens en loopbaancoach. Alleen Rogers zelf kon dat op ongeëvenaarde wijze. Ik zie nog het demo-videootje waarin een licht hysterische, Amerikaanse dame, Gloria, een gesprek had met achtereenvolgens Carl Rogers, Albert Ellis en Fritz Perls. In een evaluatiegesprek gaf ze aan dat ze Carl wel als vader had willen hebben. Fritz – die haar meteen emotioneel raakte en aan het huilen bracht (“Why are you kicking your foot?” ) – prefereerde ze overigens als therapeut. Daarnaast gebruik ik ook confrontatie als strategie voor empowerment, dat past overigens in de opvattingen van Rogers. Soms gebruik ik daarvoor video, maar ook wel imitatie en humor als de relatie goed is en de ander dat aankan. Lachen relativeert en is gezond. Een keer per dag minimaal. Ook als professionals onder elkaar, dat geeft lucht.” Waar help jij cliënten en opdrachtgevers concreet mee? “Allereerst: praktische zaken als cv en brief instructies, gesprekstraining met video. Ook het meedenken over ondernemingsplannen. Het aanreiken en ontwikkelen van concrete en praktische instrumenten voor loopbaanbegeleiding. Ik heb er samen met collega’s een aantal ontwikkeld, zoals werkmappen voor cliënten en medewerkers maar ook instrumenten voor zelfanalyse en zelfmanagement. Naast deze tools en skills probeer ik ook enkele boodschappen mee te geven of overall doelen te bereiken met cliënten. Wat ik mee wil geven is: probeer initiatief te krijgen en te houden in je loopbaan, maar wees ook flexibel en loop niet te hard van stapel, fixeer niet en laat los als de energie te lang negatief is.” Wanneer zet jij je hakken in het zand? “Dat gebeurt niet snel. Ik ben vrij geduldig en geef anderen graag de ruimte. Ik ben meer van het meebuigend riet, maar er zijn grenzen. Waar ik allergisch voor ben is gebrek aan respect, anderen misbruiken of domweg overrulen. Ik reageer allergisch en zet de hakken in het zand als iemand, die in mijn ogen niet capabel is, mij of een cliënt probeert de wet voor te schrijven. Je komt ze wel eens tegen: arrogante en dominante figuren die niet geplaagd worden door verstand van zaken. Soms zijn het opdrachtgevers of managers die je ontmoet en zelfs cliënten. Ik word dan strikt en bied weerstand. “ 
Gratis
lees meer

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper