logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen - Abonneer je nu!

Gelezen: Gedragsverandering in gezinnen & Handboek Systeemtherapie

Auteur: Alfred Lange, Lawick, A.van, Reijmers, M.J. & Savenije,

Gedragsverandering in gezinnen Gedragsverandering in gezinnen. Cognitieve gedrags- en systeemtherapie. Alfred Lange. Noordhoff, 2009 (8e dr). ISBN 978 90 689 0586 1 Problemen van cliënten spelen vaak op verschillende niveaus en hangen nauw samen met de sociale omgeving waarin ze functioneren. In de achtste volledig herziene druk (670 pagina’s) van ‘Gedragsverandering in gezinnen’ staat de combinatie van cognitieve gedragstherapie en systeemtherapie als behandelmodel centraal. Het leerboek is onderverdeeld in drie delen en wordt gebruikt op diverse opleidingen voor hulpverleners. Deel één van het boek beschrijft het gezin als systeem, de verschillende gezinstherapieën, basisstrategieën en het behandelingsmodel. Hoofdstuk drie wordt het hart en het verstand van het boek genoemd. Hierin wordt uitgelegd hoe je cliënten methoden en technieken aanleert en hen ‘gereedschap’ laat gebruiken, zodat het  probleemoplossend vermogen van de cliënt wordt vergroot en zij hun eigen problemen kunnen signaleren, verwoorden en ermee om leren gaan. In dit hoofdstuk verder een opsomming van destructieve manieren: de interactie met elkaar en hoe je die kunt omzetten in regels voor constructieve communicatie. Een aantal voorbeelden hiervan zijn: uit kritiek op positieve wijze, stel geen vragen die beweringen zijn, misbruik het verleden niet en wees concreet. Maar ook motiveringstechnieken (zoals congruent versus judoachtig motiveren) komen uitgebreid aan bod. Deel twee van het boek behandelt therapeutische technieken, zoals verschillende soorten interventies tijdens gesprekken, huiswerkopdrachten, complimenteren, uitdagen van niet-functionele gedachten en positief etiketteren om de cliënt te motiveren. ‘Veranderingen ontstaan in een veilig klimaat en het belang van feedback zonder trucs is daarbij erg belangrijk’, schrijft Lange. ‘Door bijvoorbeeld positief te etiketteren kan het zelfvertrouwen van de cliënt vergroten. Daarna is een cliënt beter in staat zich op te stellen voor confronterende feedback, respectvol en met begrip zonder de ander af te breken. Dit proces kan de ander stimuleren tot andere denkbeelden en nieuw gedrag.‘ In deel drie komen specifieke probleemgebieden, zoals ballast en trauma’s uit het verleden, opvoedingsproblemen, seksuele problemen en scheiding van partners aan bod. Maar ook waar je op moet letten als er sprake is van een psychische stoornis, fysiek geweld binnen het gezin en verslaving aan bijvoorbeeld harddrugs, alcohol of eten. In dit lijvige boekwerk worden strategieën en technieken stap voor stap in detail behandeld en onderbouwd aan de hand van de meest recente onderzoeksliteratuur. Tal van gevalsbeschrijvingen en analyses zijn helder uitgewerkt. Ik vind dit boek een musthave in de boekenkast van de counsellor. Ik heb het boek op mijn opleiding aan het Europees Instituut gebruikt en ook tijdens counsellingtrajecten zoek ik er regelmatig iets in op. Een naslagwerk met bruikbare en duidelijk toepasbare handvatten, uitgewerkte voorbeelden en weinig vakjargon zodat het prettig leesbaar blijft. Ook kan het goed kriskras worden gelezen. Dit boek is los verkrijgbaar of in een pakket samen met het boek ‘Gevalsbeschrijvingen’, waarin nauwkeurig vijf directieve relatie- of gezinstherapieën worden weergegeven. Op de bijgevoegde dvd ‘Gedragsverandering in gezinnen’ is tot in detail te zien hoe de behandeling van het echtpaar Riebeek (een van de echtparen uit ‘Gevalsbeschrijvingen’) verloopt. Auteur professor dr. Alfred Lange is als bijzonder hoogleraar verbonden aan de vakgroep Klinische psychologie van de universiteit van Amsterdam. Lange is de oprichter van Interapy die succesvolle online behandelingen aanbiedt voor psychische klachten als burn-out, paniekaanvallen, depressie, rouw- en traumaverwerking. Simone Pastoors – journalist, coach en counsellor, Mind2Move Handboek Systeemtherapie Handboek Systeemtherapie Lawick, A.van, Reijmers, M.J. & Savenije, E.T.M. (red.). De Tijdstroom, 2008. ISBN 978 90 5898 141 7 Dit lijvige boek beschrijft in bijna 800 pagina’s tekst en 63 hoofdstukken het domein van de actuele systeemtherapie in een erg mooie en duurzame uitgave. Een zeventigtal Vlaamse en Nederlandse auteurs, allen deskundige hulpverleners die vanuit het systeemdenken werken, brengen een status quaestionis voor de systeemtherapie. Er wordt een opdeling gemaakt in twaalf delen: geschiedenis, sociale context, onderzoek, begrippen en methoden, scholen, praktijkreflecties, parentherapie, familietherapie, reflecties op settings, groepstherapie, specifieke probleemsituaties en bijzondere toepassingsgebieden. De verschillende toepassingen worden steeds met concrete therapeutische situaties of relevante data uit onderzoek ondersteund. Dat maakt het boek tot een encyclopedisch referentiewerk over therapie vanuit een systeemvisie. Het is dus een werkelijk ‘handboek systeemtherapie’. De kracht van het systeemperspectief komt hier duidelijk naar voren. Het is een hulpverleningsperspectief dat niet-beoordelend en toekomstgericht is en toch ook met beide voeten in het heden en de praktijk staat. Er wordt gewerkt met de kracht van verhalen en is vrij van rechtlijnige causale verklaringen. ‘Wat de systemische therapieën momenteel bindt, is de sensitiviteit voor de diversiteit aan werkelijkheden en perspectieven’ stelt Reijmers (2008: p. 36) in de historische inleiding van dit boek. De diversiteit en breedte zijn tegelijk de sterke en zwakke punten van dit standaardwerk (en de systeemtherapie zelf?). Het zijn erg verschillende hoofdstukken, waardoor het gefragmenteerd en soms te specifiek overkomt. Niet elk hoofdstuk zal voor elke lezer relevant blijken. ‘Verschillende constructies van de werkelijkheid kunnen tegelijk gebruikt worden, vanuit het besef dat de werkelijkheid te complex is om hem te overzien’ stelt van Weel (2008: p. 633) nog. Ook de systeemtherapie blijkt een complexe onoverzienbare realiteit te zijn. Wat ik mis, is een zekere vorm van dialoog, beschouwing, synthese of breder perspectief. Er is geen dialoog tussen auteurs of andere perspectieven. Ook de redacteurs wagen zich niet aan een vorm van beschouwende synthese. Er is geen poging ondernomen om bij deze stand van zaken een standpunt in te nemen, aan zelfreflectie te doen of te kijken naar de toekomst van de systeemtherapie. Dit lijkt me enigszins vreemd omdat de systeemtherapie juist uitblinkt in relativerend vermogen, postmoderniteit of ‘multiloog’. Je zou verwachten dat het boek zelf ook systemisch zou opgevat zijn. Maar misschien is het net teveel gevraagd om in een handboek als dit ook nog een keer aan zelfreflectie, zelfkritiek of zelfrelativering te doen in een brede en kritische dialoog met anderen. Deze stap verder had het een werkelijk gedurfd standaardwerk gemaakt. Het is op een bepaalde manier daarom een ‘insiderboek’ waarin er vooral gepreekt wordt voor eigen parochie. Voortbordurend op deze beeldspraak is het beeld van een Bijbel voor dit handboek een ironische stap verder. Ik vermoed dan ook dat dit boek vooral zal worden gelezen door therapeuten-in-(systeem)opleiding of overtuigde systeemhulpverleners. Toch blijft dit handboek een aanrader voor iedereen die op een professionele en humane manier aan zorgverlening doet. Dit is een fundamentele tekst over hulpverlenen aan mensen. Het systeemdenken is een brede en open visie op de mens en het menselijke geluk en lijden. Zoals Habekotté (2008: p. 213) narratief besluit over zijn eigen bijdrage: ‘Dit hoofdstuk is slechts een momentopname in een continue dialoog over en in ons vakgebied’. Dit magistrale handboek is een momentopname in een continue dialoog in een vakgebied. Joeri Van den Brande - counsellor, psycholoog en filosoof en werkt als studentenbegeleider aan de Vrije Universiteit Brussel
Gratis
lees meer

Column: Eigen haard is goud waard

Auteur: Frans van der Gouw

Eigen haard is goud waard Stel je voor: een koude winteravond in 1956. De wind giert om het huis en de sneeuw ligt een meter hoog voor het raam. Binnen zit het hele gezin in de enige ruimte waar de kolen-kachel warmte biedt en op het vuur staat het water te koken voor de kruiken die de nachtrust vergezellen. Iedereen luistert aandachtig naar de radio die de wereld binnenbrengt en een voorstelling geeft van de waarheid. Vader leest nog even de krant en legt uit wat hij vandaag op het werk heeft meegemaakt. Moeder vouwt de restanten van de was nog even netjes op en stopt wat sokken. De kinderen luisteren aandachtig naar hun ouders om zich een beeld te kunnen vormen van hun toekomst. Een vergelijkbare situatie anno 2012: het is buiten net zo koud en de sneeuw ligt bij de buurman op de stoep omdat dit de meest voor de hand liggende plaats was voor de sneeuwschuiver om alles te dumpen. Pa ligt languit op de sofa met een glas wijn in de hand en een bak chips op zijn buik. Ma is nog niet thuis van haar werk, wat zoveel betekent dat de vuile borden pas laat in de afwasmachine worden gezet. De jongste zoon zit op zijn eigen kamer te gamen terwijl dochterlief een serieus beroep doet op de houdbaarheid van de sociale media; haar wereld en waarheid. De oudste, overigens aangenomen zoon, is ‘ergens’ maar niemand weet waar. Er is een flauw vertrouwen dat hij vandaag nog thuis komt om te slapen in zijn eigen slaaphut die wordt verwarmd door de onlangs aangelegde vloerverwarming. Binnen het gezin is iedereen zich bewust van de namen van de medebewoners maar niemand vraagt wat de ander doet. Daarop is het standaard antwoord: “Boeiuh…lekker belangrijk!” Vermoed wordt dat Pa een baan heeft, want de dagelijkse financiële bijdrage wordt netjes op tijd aangeleverd en bepaalt daarmee het meest intieme contact van de dag. Het ultieme contact tussen ouder en kind vindt plaats op momenten dat er een nieuwe Game Boy uitkomt of de ipad aan vervanging toe is. Een kapotte smartphone geeft direct alarmfase rood en mobiliseert du moment alle emoties van lusten en lasten. De liefde tussen ouders en kroost wordt duidelijk op momenten dat er dringende behoeften opwellen in de geest van de jeugdige partij. De onvoorwaardelijke liefde voor baby en kleuter is veranderd. De oude garde heeft zich door de jaren heen weten te identificeren met een rol van leverancier van genotsartikelen en levensverrijkende middelen. Gezinscommunicatie bestaat uit een marktwerking van vraag en aanbod en de liefde van het kind richting ouder vertaalt zich in termen als ‘cool’ en ‘vet’. Ik heb het natuurlijk niet over uw situatie, maar over al die anderen die zich bij counsellors melden met ‘communicatieproblemen’ waaruit een reële angst is ontstaan om kinderen geestelijk te verliezen. Gevoelens van vervreemding binnen het eigen gezin. Van competitie tussen vader en moeder, als die al beiden deel uitmaken van het gezin. Misschien moeten we die vloerverwarming maar weer gaan vervangen door een kolenkachel. Reageren? redactie@counsellingmagazine.nl
Gratis
lees meer

Relaties (volledige uitgave, 11 artikelen)

INHOUD THEMA 'RELATIES' (november 2011) Hechting en autonomie in liefdesrelaties, John Stolvoort Column, De counsellingrelatie als keurslijf, Frans van der Gouw De opinie van Roeland Meijs over Daniel Siegel, Christine Beenhakker Virginia Satir, Annemarie Tjerkstra PRAKTIJK Systemisch werk in relatiecounselling, Inge van de Vorst Het begeleiden van jongeren bij hun coming-out, Jochem van Slooten & Christine Beenhakker Emotionally Focused Therapy, Petra Deij Help, Casus Het reddersyndroom, Frans van der Gouw Caleidoscoop, Het sociaal panorama, Lucas Derks ACTUEEL De Wmo: counsellor tussen twee werelden, Karin van der Plas Gelezen Verder lezen over relaties Trends & ontwikkelingen Verenigingsnieuws Ken uzelf Liefde en liefdespijn zijn van alle tijden. In mijn eigen leven heb ik behalve veel hoogtepunten ook diepe dalen gekend. Een pijnlijke scheiding met alle gevolgen van dien, maar ook weer nieuw liefdesgeluk. Ik ben ervan overtuigd dat alle ervaringen die je opdoet in je leven, ook al zijn ze nog zo moeilijk, je verder op weg helpen naar je groei naar volwassenheid. Het leren van je eigen kwetsuren, het verwerken van oude pijn en het ontwikkelen van je eigen wijsheid is iets wat onontbeerlijk is in ons counsellingvak. Relaties zijn als spiegels van je ziel: ze confronteren je met je eigen tekortkomingen. Ruzies met je partner gaan dan ook bijna nooit over het onderwerp waarover ze gaan. Het gaat niet om de sokken die rondslingeren, of het beroemde dopje van de tandpasta. Het conflict speelt zich af op een dieperliggend niveau: wat vindt je belangrijk, welke normen en waarden gelden voor jou? En klopt dat wel met de overtuigingen van je partner? Zolang je verliefd bent, kun je elke rimpeling in je geluk moeiteloos oplossen en wegkussen. Maar als je met elkaar gaat samenleven, stuit je onvermijdelijk op verschillen. Vaak heeft dat te maken met een basale angst – wat raak ik kwijt als ik niet meer word gewaardeerd om wie ik ben? Iedereen heeft behoefte aan een mens bij wie hij zich veilig voelt. Iemand die je ondanks je irritante trekjes niet laat vallen, op wie je kunt rekenen als je hem of haar nodig hebt, een veilige verbondenheid met een ander persoon. Mijn credo sinds jaren luidt: omarm de verschillen. De verschillen in karakter, temperament en gedrag maken de relatie sprankelend en leerzaam. Zolang je maar met elkaar blijft communiceren over wat je werkelijk belangrijk vindt in je leven, van waaruit jij leeft, en daar samen vrede mee hebt. Eén van mijn favoriete boekjes is De Profeet van de Libanese dichter Kahlil Gibran, een kleinood vol levenswijsheid. Zo schrijft hij over de liefde: ‘Want zo de liefde je kroont, zij kruist je ook. En al dient zij tot je groei, zij snoeit je evenzeer. En zo zij opstijgt tot je hoogte en je teerste takken streelt, die trillen in de zon, zij daalt ook af naar je wortelen en rukt hun houvast aan de aarde los.’ En over het huwelijk: ‘Staat tezamen, maar niet te dicht bijeen: want de zuilen van de tempel staan ieder op zichzelf, en de eik en de cipres groeien niet in elkanders schaduw.’ Prachtig gezegd, vind ik. Verstikking in de relatie ligt zo gauw op de loer! Als je elkaar de ruimte gunt om individueel te groeien, dan groeit de liefde voor elkaar in de relatie als vanzelf. Sue Johnson geldt als absolute autoriteit op het gebied van Emotionally Focused Therapy, het veilig verbinden met de ander. Lucas Derks laat ons kennismaken met het sociaal panorama als instrument voor het counsellen van intieme relaties. Virginia Satir geldt als één van de belangrijkste grondleggers van de gezinstherapie en schuwde de fysieke aanraking met haar cliënten niet. Zij moedigde haar cliënten aan om door middel van aanraking contact te maken met zichzelf. De allerbelangrijkste relatie is dan ook de relatie met jezelf. ‘Ken uzelf’ stond er gegrift op het fronton van de tempel van Delfi. Waarlijk zichzelf kennen wordt beschouwd als het moeilijkste wat men kan verwezenlijken. Want ‘wie zichzelf kent, kent het Al’ (Bijbel).

€ 6,95

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper