logo-professioneel-begeleiden logo-professioneel-begeleiden
Filters

Alle artikelen - Abonneer je nu!

Bevlogenheid (volledige uitgave, 19 artikelen)

INHOUD THEMA 'BEVLOGENHEID' (maart 2014) PRAXIS Bevlogenheid, Jim van Hulst Een productieve medewerker volgt zijn kompas, Lia Hol & Christel van Neerven Docenten Politieacademie toekomstproof, Rien van Burg & Joost Fortkamp & Frank van der Meijden Leren anno nu bij ABN AMRO, Rick de Rijk & Ronald Wallaart & Jessica Santee Internationaal: Interview met Donald Taylor, Ger Driesen De kunst van elkaar vasthouden, Joyce Cordus & Marja van der Bijl & Jan Blok & Ageeth Erkamp & Irene Slootweg & Piet Stut AkzoNobel en engagement, Cristel van de Ven & Eline Steenhuizen Wat is het verschil tussen een vrouw en een koe?, Karin de Galan WETENSCHAP Bevlogen ontbranden, Lidewey van der Sluis Een groeimindset hangt samen met bevlogenheid, Coert Visser & Annabel van der Linden & Roelien van der Woude Bevlogenheidsinterventies in organisaties, Arnold B. Bakker Managers, stop met harken!, Jo Caris Gespreid leiderschap: Een interview met Joseph Kessels & Frank Hulsbos, Erik Deen & Jolanda Botke Promoties: Oplossingsgerichte methodiek vergroot bewustzijn oudere werknemers over inzetbaarheid, Wendy Koolhaas Acceptatie idee hangt meer af van type leidinggevende dan van inhoud idee, Roy Sijbom VARIA Denken in kennen en kunnen, Rick van de Weg & Ria van ‘t Klooster Een spiegel voorhouden, Fer van den Boomen, Jos van Jaarsveld & Nanja Mol Bouwen aan een droom, Ria van Dinteren Nieuws, Guido van de Wiel Boeken Bevlogenheid  Zodra we ons als redactie buigen over het gekozen thema, valt mij iedere keer op dat ik, in de weken daarna, allerlei prachtige voorbeelden tegenkom van mensen, organisaties en praktijken rondom leren, die het thema zo kernachtig tot uitdrukking laten komen. Ook nu kwam ik de mooiste voorbeelden en verhalen van inspirerende mensen tegen. U treft enkelen van hen vast nog eens uitgebreider in TvOO. Zo was bevlogenheid direct te herkennen in de vier docenten die verkozen zijn tot Leraar van het Jaar in 2013. De overeenkomst tussen deze vier professionals komt vooral tot uitdrukking in de wijze waarop zij tegen mensen aankijken en in hoe zij met leerlingen omgaan. Echt luisteren, ervan uitgaan dat iedere leerling kan excelleren wanneer hij op zijn talenten wordt aangesproken, kijken naar wat iemand nodig heeft, denken in mogelijkheden en daadwerkelijk geloven in de mogelijkheden van een ander, blijken hierin bepalend. Het gaat hier overduidelijk om docenten met een zogenaamde growth mindset: de manier van denken die gericht is op wat er wél is, op kansen, mogelijkheden, vertrouwen, positieve feedback op het proces (in plaats van op de prestatie). In onze wetenschapsrubriek leest u meer over dit begrip mindset, dat een wezenlijk verschil kan uitmaken in de toekomst van veel leerlingen, maar ook van werknemers. Ook het werk en de wonderlijke levensgeschiedenis van Peter Riezebos vind ik fascinerend en getuigen van bevlogenheid. Als kind was Peter een jongen die op school de clown uithing, vaker dan eens op de gang stond, overal werd weggestuurd en nooit ergens helemaal bijhoorde. Nu is zijn ‘lastige’ gedrag geclassificeerd onder de noemer ADHD en een stoornis in het autismespectrum.Riezebos, nu 33 jaar, wist echter zijn potentieel aan te boren en groeide uit van een jongen die met moeite de mavo voltooide en de overtuiging meedroeg van ‘ik ben niks en ik kan niks’, tot een man die meetelt op Harvard. Dit jaar verwacht hij vier studies af te ronden, waaronder het Honours Programma voor excellente studenten. Riezebos is politiek actief voor de VVD, geeft lezingen en trainingen debattechniek en liberale filosofie, schrijft boeken en werkt aan een nieuw onderwijssysteem, waarmee vooral maatwerkonderwijstrajecten worden geboden binnen het reguliere onderwijs. Daarmee wil hij voorkomen dat anderen tegen dezelfde obstakels aanlopen als hij destijds. Ik ben ervan overtuigd dat de bevlogenheid die Riezebos heeft weten aan te boren levenslang een motivatiebron voor anderen zal zijn en zijn mindset vele deuren opent. Audrey de Jong Hoofdredacteur, hoofdredacteur@tvoo.nl

€ 6,95

Inleiding: Bevlogen ontbranden

Auteur: Lidewey van der Sluis

Bevlogen ontbranden Bevlogenheid komt voort uit de levenskracht van mensen. Bevlogen mensen zijn mensen die bewegen vanuit een innerlijk vuur. Dat vuur wordt ook wel passie genoemd. Als bevlogenheid gericht wordt naar prestaties die in goede aarde vallen, dan leidt dat tot goede beoordelingen en een mooie loopbaan. Het kan ook zijn dat bevlogenheid niet wordt omgezet naar zichtbare resultaten en gewenst gedrag. Die vorm van bevlogenheid is meer verbonden met kunst dan met kunde. Bevlogenheid is contextafhankelijk en latent of prominent aanwezig. Omstandigheden kunnen ertoe leiden dat het innerlijke vuur wordt aangewakkerd of gedoofd. Ook kan een situatie ervoor zorgen dat het vuur wordt ontdekt of juist onzichtbaar blijft. Anders gezegd, de ene persoon is meer bevlogen dan de ander en mensen kunnen bevlogen zijn, maar niet zo worden herkend of erkend. Hoe het komt dat iemand ontvlamt of niet, is vanuit diverse disciplines te verklaren. Een econoom zou zeggen dat het komt omdat iemand geraakt wordt in zijn of haar nutsfuncties, een psycholoog zou beweren dat het verband houdt met de drijfveren van de persoon en een socioloog zou opperen dat het een gevolg is van het gewenste gedrag, zoals dat in die situatie geldt. Een heel verrassend en ander plausibel antwoord komt uit de wereld van de brandweer. Daar is kennis over verbrandingsprocessen en factoren, die leiden tot brand en die blijkt uitzonderlijk goed toepasbaar op arbeidskracht als verbrandingsproces en de rol van bevlogenheid daarin. Op de website van de Brandpreventie Academy staat dat er voor het ontstaan van vuur drie factoren nodig zijn. Deze factoren tezamen wordt de zogenaamde branddriehoek of brandcirkel genoemd. Ontbreekt één van deze drie factoren, dan zal er geen vuur en dus geen brand ontstaan. De drie factoren zijn: brandstof, zuurstof, en temperatuur. De parallel tussen brand en de arbeidskracht is eenvoudig te trekken. Arbeidskracht is immers de energie die er is om te werken op basis van het samenspel tussen de persoon en zijn of haar omgeving. De elementen van de branddriehoek leggen drie factoren bloot, die de arbeidskracht van medewerkers bepalen. De brandstof van arbeidskracht bestaat uit talenten en kwaliteiten. De zuurstof van arbeidskracht zijn omstandigheden en mogelijkheden, die ruimte geven aan talenten en kwaliteiten. De temperatuur, ook wel aangeduid met ontstekingsenergie, weerspiegelt de mentaliteit, motivatie en bevlogenheid van een medewerker. Het werkklimaat kan de passie, het innerlijke vuur, het wel of niet aanwakkeren en talenten doen verstikken, dan wel doen groeien en bloeien. In de driehoek van arbeidskracht wordt iemand een talent bij een optimaal samenspel tussen de drie elementen. In figuur 1 staat de vertaling van de branddriehoek naar de arbeidskrachtdriehoek. De branddriehoek kent een uitbreiding mengverhouding en katalysator, als aanvullende factoren op het brandingsproces. De factor mengverhouding geeft de verhouding weer tussen brandstof en zuurstof. Als de verhouding tussen brandstof en zuurstof optimaal is, geeft de verbranding de meeste energie en de minste vervuiling. De parallel met arbeidskracht ligt voor de hand. Hoe groter de fit tussen de persoon en zijn of haar werkzaamheden, hoe groter de arbeidskracht. De katalysator kan positief katalytisch zijn (het branden wordt versneld) of negatief katalytisch. Een poederblusser werkt bijvoorbeeld negatief katalytisch. In werkverband is dit vergelijkbaar met demotiverende leidinggevenden, jaloerse collega’s, inconsistent beoordelings- en beloningsbeleid. Ook kan een recessie of de tijdgeest een dempend effect hebben op arbeidskracht. Koersvaste bestuurders, betrokken managers, en enthousiaste collega’s en klanten kunnen daarentegen werken als een positieve katalysator. Optimisme en hoop vanuit de bestuurskamer of de klantenkring zijn ook voorbeelden van positieve externe krachtbronnen, die ervoor zorgen dat de waakvlam van arbeidskracht ook in tijden van tegenwind blijft branden. Een organisatie met bevlogen medewerkers staat in positieve zin in vuur in vlam. Een brandende organisatie geeft licht, is warm van binnen en is zichtbaar in de wijde omtrek. Stuk voor stuk nastrevenswaardige kenmerken van een sterke organisatie. Leiderschap is geen branden blussen; het is vuren ontsteken! Prof. dr. Lidewey E.C. van der Sluis is hoogleraar Strategisch Talent Management aan de Nyenrode Business Universiteit en buitengewoon hoogleraar aan de North-West University in Vanderbijlpark, Zuid-Afrika. Tevens is zij actief als toezichthouder bij Hogeschool Inholland, dagvoorzitter en spreker.
Gratis
lees meer

Boeken: thema bevlogenheid

Oerganisatie De evolutie van samenwerking, van mierenhoop tot multinational Henk Verhoeven. Maven Publishing, 2013. ISBN 978 94 905 7486 4 ‘Oerganisatie’ beschrijft en verklaart uiteenlopende verschijnselen in onze wereld vanuit het perspectief van evolutie. Het bestaat uit drie delen. Het eerste deel laat zien hoe al het actuele leven op onze planeet het resultaat is van mechanismen van duplicering en overleving van ‘egoïstische’ genen. Aanvankelijk waren dat losse genen, maar al snel bleken ‘genenteams’ succesvoller. Zo ontstonden complexe organismen en combinaties daarvan, die konden overleven in hun context. Bijvoorbeeld orchideeën en kolibries. Het tweede deel gaat over ‘memen’. Dit zijn basale eenheden informatie of ideeën. Wat een gen is in de biologische evolutie is een meme in het ontstaan van cultuur en van de persoonlijkheid van mensen. Ook hier overleven ‘egoïstische’ memen in de meest succesvolle ‘mementeams’ (bijvoorbeeld verhalen, regels en kunstobjecten). Verhoeven laat zien dat het bij genen en memen in wezen om dezelfde, blinde processen gaat. Basisprincipe van Oerganisatie is dat elementaire, ‘egoïstische’ elementen steeds nieuwe combinaties vormen. Verreweg het grootste deel daarvan gaat snel teloor. Maar een klein deel overleeft in de actuele context en plant zich voort. Samen met andere overlevers ontstaan uiterst complexe systemen, waarin alles met alles samenhangt. Eigenlijk wil de auteur alles verklaren met Oerganisatie - en hij slaagt daar aardig in. Dat zien we met name in het derde deel. Enkele voorbeelden van de fenomenen die daarin aan de orde komen: Hoe de kerk wetenschap heeft geremd, maar door de Latijnse kerktaal ongewild toch ook bevorderd heeft. Self fulfilling prophecies, waardoor leerlingen die als zwak worden aangemerkt, slecht gaan presteren. Het functioneren van dictaturen. En waarom Europa in het vorige millennium zo sterk opkwam en niet China. Henk Verhoeven brengt in ‘Oerganisatie’ op consistente wijze een schat aan wetenschappelijke bevindingen en ideeën bijeen. Belangrijke inspiratoren zijn Richard Dawkins en Susan Blackmore. Af en toe is wat de auteur zegt aanvechtbaar of te stellig. Zo wordt de hypothese dat de mens ontstaan is uit waterapen, herhaaldelijk als feit gepresenteerd. Maar over het geheel is het betoog overtuigend en boeiend. Ik vind het bijvoorbeeld interessant om stil te staan bij de stelling dat memen en genen vaak niet dezelfde belangen hebben. Zo kan het gebeuren dat ons denken niet in het belang is van ons lichaam. ‘Oerganisatie’ biedt een ontluisterende, maar ook verfrissende manier van kijken. Tom Luken – onafhankelijk onderzoeker en adviseur op het gebied van loopbaanvragen Handboek Positieve Psychologie Theorie, Onderzoek en Toepassingen Ernst Bohlmeijer, Linda Bolier, Gerben Westerhof & Jan Auke Walburg. Boom, 2013. ISBN 978 94 610 5963 5 Positieve psychologie is een vrij nieuwe en snelgroeiende stroming in de psychologie. De focus is niet gericht op het probleem, maar op de veerkracht van de mens met als streven: optimaal functioneren. In dit handboek worden aan de hand van wetenschappelijke onderbouwingen, en waar mogelijk praktische toepassingen, de belangrijke thema’s uit de positieve psychologie behandeld: het broaden-and-build model, sterkekantenbenadering, zelfregulatie, emotieregulatie, optimisme, compassie, hoop, posttraumatische groei, sociaal welbevinden en maatschappelijke betrokkenheid. Elk hoofdstuk bevat naast een gedegen theoretische beschouwing een uitgebreide literatuurlijst die uitnodigt om dieper op de besproken materie in te gaan. Dit goed leesbare boek is opgedeeld in vier delen: de betekenis van positieve psychologie, competenties voor optimaal functioneren, toepassingen, en implementatie en bereik. In het laatste deel komen bijvoorbeeld ook de online-toepassingsmogelijkheden en positieve technologie aan de orde. Pijn is onvermijdelijk, maar hoeft persoonlijk welbevinden en geluk niet in de weg te staan. Jac van den Goor – counsellor en coach Zorg voor Zin! Leiderschap en zingeving Adriaan Bekman & De kenniskring mens en organisatie. Van Gorcum, 2013. ISBN 978 90 232 5140 8 Zingeving in organisaties is van evident belang. Persoonlijke en spirituele groei is noodzakelijk om de uitdagingen van deze tijd aan te gaan. In ‘Zorg voor Zin’ worden deze onderwerpen door diverse auteurs belicht. Zo schrijft Klaas IJkema in een rake bijdrage: “Wat is een goede vraag? Een goede vraag is dodelijk! De werking van een goede vraag is: schrik, bevriezing, verlamming, stilstand, staren, ademnood, hapering en aarzeling.” Ook ‘De zin van lef en laf’ van Joris Brenninkmeijer spreekt me aan. Zowel ‘lef’ als ‘laf’ zijn belangrijk in organisaties. Lef in de zin van ondernemerschap, risico’s nemen en proactief handelen; laf als de lastige zaken waar je liever niet over spreekt. Juist in die gesprekken zit een bron van zingeving. Het getuigt van lef om je kwetsbaar op te stellen en jouw innerlijke drijfveren te presenteren zonder je druk te maken over wat de buitenwereld ervan vindt. “Zin geef je zelf”, zoals Quinten van der Rhoer in haar bijdrage aangeeft. “Zingeving uit je door in organisaties aandacht te hebben voor de mens.” Eva Cochius – team- en spiritcoach, ortho- en sociaal pedagoog, en bestuurskundige Programmatisch Creëren Jo Bos, Anne Jette van Loon en Hans Licht. Scriptum, 2013. ISBN 978 90 559 4360 9 In ‘Programmatisch creëren’ pleiten de auteurs voor “een manier van werken waarin visie, verantwoordelijkheid en vakmanschap van mensen optimaal tot hun recht komen, in flexibele werkstructuren waarin mensen zich verbinden aan een gezamenlijk verhaal.” Programmatisch werken wordt een succes als de organisatie vertrouwen, samenwerking en eigenaarschap centraal stelt. Deze mindset is naar mijn idee essentieel voor ‘het nieuwe werken’ en vergt vooral een omslag in denken van de managers. Een inspirerende visie is essentieel om een project te laten slagen. Daarnaast adviseren de auteurs met klem om iedere fase goed te evalueren, bij voorkeur “op een eiland van reflectie”, omdat enige afstand van de dagelijkse hectiek daarbij gewenst is. Het meest interessante onderdeel van het boek beschrijft de dynamiek tussen de betrokkenen. Hoe stuur je? Wanneer grijp je in? Hoe creëer je goed opdrachtgeverschap? Hoe ga je om met spanningen in het proces? De auteurs slagen erin om op deze prangende vragen heel praktische antwoorden te geven. Marianne Eussen – coach en organisatieadviseur Regievoeren zonder macht Hans Licht. Van Gorcum, 2013. ISBN 978 90 232 5025 8 ‘Regievoeren zonder macht’ neemt je in vogelvlucht mee langs de vele theorieën en modellen over macht en invloed uitoefenen, daar waar je niet eindverantwoordelijk bent voor het eindresultaat. Bij de uitvoerige definiëring van regievoeren wordt het verschil tussen macht en regie scherp neergezet. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de wijze waarop je als leider invulling kunt geven aan leiderschap. Van de ‘ik-kant’ wordt er daarna een overstap gemaakt naar de ‘wij-kant’ om het krachtenveld te belichten. Vervolgens wordt uiteengezet hoe regie te voeren zonder macht, zowel in projecten als in programma’s waarin de complexiteit stevig toeneemt. Het inzoomen op procesmanagement verrijkt het boek, evenals de aandacht voor het profiel van de regisseur. Een prima boek als je nieuw bent in het werkveld van projectmanagement en adviseren, en wilt verkennen hoe je je in het speelveld tussen macht en invloed het beste kan bewegen. Jacquelien Willemse – adviseur en registerpsycholoog NIP/ Arbeid & Organisatie
Gratis
lees meer

Column: Bouwen aan een droom

Auteur: Ria van Dinteren

Bouwen aan een droom Een nieuwe collega komt binnen. Vol enthousiasme stort hij zich in het werk en voordat je het in de gaten hebt staat hij aan je bureau: “Zeg wist je dat we dit veel handiger kunnen organiseren?” Je zucht en denkt... Tja wat denk je eigenlijk? Veel mensen reageren bij zoveel enthousiasme met net zoveel enthousiasme terug: “Ja leuk, laten we dit eens met elkaar doen” en voordat je het weet ben je samen een nieuwe werkwijze aan het ontwikkelen. Maar er zijn er ook die reageren alsof niets meer uitmaakt: “We hebben dit al zo vaak geprobeerd, maar het lukt toch niet”. Ze hebben het opgegeven. Twee volstrekt verschillende reacties op eenzelfde prikkel, waarbij we van alles kunnen zeggen over wat de beste manier is om te reageren. De eerste reactie is natuurlijk het antwoord dat energie oplevert, de tweede zet zowel jouzelf als de nieuwe collega in de achteruit. In onderzoek wordt de eerste wijze van reageren wel vergeleken met de groei- of leerstand. Bij de tweede reactie gaat het om vernauwing en fixeren. Niet alleen voor jouzelf geldt dit, maar ook voor de totale organisatie. Er is dus wel wat voor te zeggen om jezelf en anderen in een groeistand te zetten. Dit kun je doen door bij nieuwe ideeën te onderzoeken wat er mogelijk is, in plaats van te focussen op onmogelijkheden, je doelen verder weg te zetten (maar wat als het allemaal lukt) en het meest belangrijke: dromen hebben. Dromen van een nieuwe toekomst, van een stip aan de horizon, helpt je om stappen te zetten. Elk klein succes vier je met mensen om je heen en brengt je dichter bij je doel. Als elke lezer met ongeveer vijf mensen om zich heen dit nu het komende jaar gaat doen, dan ziet de wereld er in 2020 heel anders uit. Wedden? Sinds een paar maanden ben ik gestart als nieuw bestuurslid bij de NVO2. Vol wensen en ideeën over de toekomst en wat er gebeuren moet. Met nog een paar nieuwe bestuursleden zijn we zonder verleden en bagage aan het bouwen. We willen een groeiend netwerk zijn en gebruiken daar elkaars energie en die uit de vereniging voor. We dromen en zijn klaar voor 2020. Wil je meedenken? Dat kan, neem contact ons op. Ria van Dinteren, lid adviesraad TvOO en bestuurslid NVO2, hét netwerk voor HRD-professionals www.nvo2.nl
Gratis
lees meer

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Op weg naar ruimte en vrijheid

Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk

Datum:
Locatie:

Download gratis deze white paper