INHOUD EXAMENS 2010-01 februari 2010
- Beoordelen met het oog opde toekomst, Tien kenmerken van duurzaam beoordelen, Dominique Sluijsman
- Terecht of niet? Typefouten in examenvragen,
Henk van Berkel
- Gastcolumn: Een formatieve column,
Joost Dijkstra
- Formuleringsaspecten van beoordelingsschalen, over beoordelen van competentiegerichte vmbo-examens, Hans Kuhlemeier & Maria van Kempen
- Aanscherpen exameneisen voor basisvakken van vmbo, Advies van de onderwijsraad, Maaike Beuving en Ib Waterreus
- Wim Hofstee - Hofstee beoordeelt de beoordelaar, Kopstukken uit de examenwereld, Henk van Berkel en Desirée Joosten-ten Brinke
- Diplomaverhuur, Uit de praktijk,
Dik van Velzen
- Prijzen uitgereikt, De Solberg-Verlinden prijs en de Wynand Wijnenprijs,
Henk van Berkel en Don Mellenbergh
- Gezien en gelezen
- Literatuur/ Agenda
- Wie zijn wij
- Verenigingsnieuws
Beoordelen van ontwikkeling
Het zijn de eerste dagen van 2010 dat ik dit redactioneel schrijf. Wat is er sinds 2000 bereikt op het gebied van toetsing en examinering? Waar richten opleidingen zich op? De vorige zes jaargangen van EXAMENS laten niet alleen een breed scala aan onderwerpen zien, maar ook de vele organisaties die op de een of andere manier een beoordelingsmoment in hun opleiding hebben opgenomen of waartoe men geen toegang heeft zonder passend certificaat. Om er enkele te noemen waarover in EXAMENS is geschreven: de advocatuur, de brandweer, de horeca, de politie, de veehouderij, het rijexamen, het vaarbewijs, het veiligheidscertificaat en zo verder. Een nieuw fenomeen dat het afgelopen decennium naar voren is gekomen, is dat een Nederlander zich moet kwalificeren als burger van ons land. Daar hoort natuurlijk onderwijs bij, immers sinds 1 februari 2006 zijn scholen voor primair en voortgezet onderwijs wettelijk verplicht om ‘actief burgerschap en sociale integratie te bevorderen’. De noodzaak voor dit onderwijs ligt vooral bij ‘de omvangrijke allochtone populatie, die minder bekend is met de burgerschapstraditie’. Uiteraard heeft onderwijskundig Nederland hier een uitdaging gezien om allerlei passend lesmateriaal te ontwikkelen, maar laten wij ons hier beperken tot het wel en wee van het Brondocument Leren, Loopbaan en Burgerschap (LL&B) voor het mbo. Een herziene versie van dit document is in juni 2009 uitgeven door de MBO-Raad. Voor de lezers van EXAMENS is het interessant dat onder andere de moeilijkheden bij de beoordeling van burgerschap reden was om tot een herziening van LL&B te komen. Volgens de MBO-Raad was de toetsbaarheid van LL&B een probleem omdat de standaarden 4 en 5 ‘zich moeilijk verhouden tot onderwijs dat niet zozeer gericht is op het bereiken van een bepaald kennisniveau maar op het bereiken van vooruitgang in houding en ontwikkeling’. De standaarden 4 en 5 houden respectievelijk in dat het exameninstrumentarium inhoudelijk aan de uitstroomeisen voldoet en aan toetstechnische kwaliteitseisen. Vooruitgang in ontwikkeling, daar gaat het kennelijk om in het mbo. ‘Er wordt niet geëxamineerd, maar de ontwikkeling van de deelnemer wordt getoetst. Dus geen burgerschapsexamen, maar formatieve beoordeling (toetsing) van de voortgang van de burgerschapsvorming van de deelnemer’ , aldus de staatssecretaris van OCW. Dit alles met ingang van het studiejaar 2011- 2012. De mbo-scholen zijn vrij in de wijze van inrichting van het onderwijs LL&B en in de beoordeling van de resultaten daarvan, de beoordeling van de ontwikkeling van de student. De onderwijsinspectie heeft de lastige taak om de inspanningen van de instellingen op het gebied van burgerschap te evalueren, waarbij de standaarden voor examenkwaliteit niet van toepassing zijn. Ik heb ernstige twijfels over de uitvoerbaarheid.
De redactie van het EXAMENS heeft eind vorig jaar afscheid genomen van redactielid Jeanet van de Bunte. Haar gezinsuitbreiding met een tweeling en veranderingen op haar werkplek lieten zich niet langer combineren met het redactielidmaatschap. Wij danken haar voor de inspanningen die zij heeft geleverd om EXAMENS te vullen met interessante kopij en voor haar zeer gewaardeerde, nauwgezette bijdragen aan de redactievergaderingen.
1 Mw. dr. A. de Knecht-van Eekelen is hoofdredacteur van EXAMENS. E-mail: a.van.eekelen@gmail.com.
