Hubert Hermans is een bekende naam voor veel loopbaanprofessionals. De door hem ontwikkelde zelfconfrontatiemethode wordt door vrij veel loopbaanbegeleiders gebruikt om reflectie, motievenanalyse en zelfsturing te bevorderen. Begrippen uit de Dialogical Self Theory voeden tegenwoordig projecten op het gebied van zelfreflectie bij leerlingen in het onderwijs.
Aan zijn omvangrijke oeuvre heeft Hermans vorig jaar een klein maar interessant boekje toegevoegd. ‘Between Dreaming and Recognition Seeking’ is een unieke combinatie van autobiografie, wetenschap en zelfkennisoefeningen. Het biedt een mogelijkheid om de auteur op een heel persoonlijke manier te leren kennen. Onder meer vertelt Hermans hoe hij zijn bestemming gevonden heeft. Tegelijkertijd komt de lezer meer te weten over de achtergronden en de ontwikkeling van zijn wetenschappelijke werk. En tot slot biedt het boek oefeningen die de lezer in staat stellen om de begrippen direct toe te passen op het eigen zelf- en levensverhaal. Een aantal ervan is bruikbaar bij loopbaanbegeleiding.
Hermans beschrijft openhartig een aantal indringende gebeurtenissen die zich in zijn leven hebben voorgedaan. Hij neemt de lezer bijvoorbeeld mee naar een nare periode in zijn kinderjaren, waarin hij gepest werd. Hij bleef zitten op de basisschool en leek voorbestemd om voddenman te worden. Een schouderklopje van een leraar vormde een omslagpunt. Uiteindelijk werd Hermans een internationaal erkende wetenschapper, expert op het gebied van ‘het zelf’ en geestelijk vader van een vernieuwende theorie en methode.
Een ander verhaal gaat over een mooie spirituele ervaring als vijftienjarige jongen, waarover hij decennialang met niemand enig woord gesproken heeft. Boeiend is Hermans’ relaas van een indrukwekkende reis door de Verenigde Staten, die leidde tot een gevoel van roeping, een innerlijk gevoelde noodzaak om iets te doen met de opgedane ervaringen. Hermans beschrijft een duizelingwekkende verliefdheid als een revolutie in het zelf. Minstens even interessant is de beschouwing over ‘falling out of love’ en aan de hand daarvan de analyse van de dynamiek van het zelfsysteem. De auteur vertelt over een indrukwekkende, steeds terugkerende droom over een verloren paradijs. Hij schetst interessante parallellen tussen processen binnen een persoon en processen in organisaties of zelfs staten. Een actueel onderwerp is de steeds grotere noodzaak van het kunnen omgaan met onzekerheid. Het hoofdthema ‘tussen dromen en erkenning zoeken’ zal voor velen herkenbaar zijn.
‘Between Dreaming and Recognition Seeking’ is een vlot, in toegankelijk Engels geschreven, zeer leesbaar boek. Het is interessant als autobiografie, maar kan ook goed dienen als kennismaking met de door Hermans ontwikkelde theorieën en methoden. Lezers die deze al kennen, vinden in het boek een verdieping, omdat een en ander wordt belicht vanuit het persoonlijke perspectief van de auteur. De motieven onder en de wetenschappelijke wortels van Hermans’ theorieën worden duidelijker zichtbaar.
Iets minder overtuigend vond ik de zelfkennisoefeningen. Deze nemen een in verhouding bescheiden plaats in. Op zich zijn de gestelde vragen inspirerend, maar op grond van wat mijn cliënten en wetenschappelijke bronnen vertellen over zelfhulpboeken, betwijfel ik of veel lezers de oefeningen daadwerkelijk zullen invullen. Lezers die dit wel met de nodige aandacht doen, kunnen er waarschijnlijk veel van opsteken.
Al met al beveel ik ‘Between Dreaming and Recognition Seeking’ van harte aan voor iedereen die geïnteresseerd is in de psychologie van het zelf en/of die benieuwd is naar de persoon Hubert Hermans.
