Ambitie met een grote M
Voluit leven als medicus, moeder en mijzelf
Marleene de Ridder. Réunion, 2013. ISBN 978 90 792 6315 8
Dit boek is bedoeld voor alle vrouwelijke artsen die hun werk op een eigen, positieve manier willen combineren met hun gezin en andere levensrollen, en die niet willen inleveren op hun toekomstplannen en ambities. Je wordt immers arts om van betekenis te zijn voor mensen en om jezelf te ontwikkelen, niet om in een voortdurende spagaat tussen werk en thuis te belanden of afgebrand te raken, aldus Marleene de Ridder (gezondheidswetenschapper, gecertificeerd coach). Het boek bevat veel bekende onderwerpen. Beslist anders dan anders is de stimulerende ‘duw’ om ambitieus te zijn en te blijven, veel en hard te werken en al je levensrollen te combineren. Je hoeft niet te kiezen tussen óf werken óf een gezin. Het combineren van je ambities als arts, als moeder en als individu geven inspiratie en energie als je het op je eigen, dat wil zeggen de best bij jou passende manier, invult en kunt doen. In vogelvlucht wordt het leven geschetst van vrouwelijke artsen anno nu, de mogelijkheden, en onzichtbare factoren (mind bugs) die het artsenleven voor vrouwen (helaas) ingewikkelder maken dan dat van hun mannelijke collega’s met gezinnen. Je kunt lezen hoe je kunt kiezen voor én/ én zonder in te leveren op je ambities. Het succes daarvan staat of valt met hoe goed jij voor jezelf zorgt, het traditionele zorgpatroon weet om te draaien, en je realiseert dat bepaalde drukke of zware perioden maar tijdelijk zijn. De Ridder haalt Joanna Barsh (McKinsey & Company) aan, die het ‘DNA’ van vrouwelijke leiders onderzocht en ontdekte dat voor deze vrouwen de work-life balance op zich een onhaalbaar doel is. Zij ervoeren de combinatie van werken en moederschap als een ‘gecontroleerde disbalans’ en konden hiermee goed de regie houden. Essentieel is dat je op een intelligente, doelgerichte en proactieve manier weet te balanceren tussen werk, gezin en jezelf. Dus: richt je niet zozeer op balans, maar omarm de kunst van het balanceren. Er volgen zes strategieën om te balanceren: jongleren, afwisselen, uitbesteden, combineren, het Nieuwe Werken, en simplificeren. Het boek bevat handzame oefeningen, zinvolle lees- en kijktips, met tussendoor interessante en informatieve interviews met vrouwelijke artsen. Zij zijn van verschillende leeftijden en geneeskundige specialisaties en vertellen open over hun ambitie, carrière en gemaakte keuzes. Kortom, een stimulerend en lezenswaardig boek voor alle hoger opgeleide vrouwen met ambitie zoals artsen, notarissen, advocaten, economen enzovoort.
Daniëlle Aldershoff - interim manager en loopbaanadviseur
Een leven lang inzetbaar?
Duurzame inzetbaarheid op het werk: interventies, best practices en integrale benaderingen.
Dr. Annet de Lange en prof. dr. Beatrice van der Heijden (red.). Vakmedianet, 2013. ISBN 978 94 621 5097 3
‘Een leven lang inzetbaar’ is bedoeld als handboek voor werkgevers, managers en personeelsfunctionarissen, die willen weten wat er in Nederland bekend is op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Ongeveer 35 auteurs werkten mee aan het boek, grotendeels uit ‘de wetenschap’, maar ook uit het bedrijfsleven en de advieswereld. Het boek beslaat 20 hoofdstukken en een kleine 500 bladzijden. Het is een product van het Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid, een door de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek gefaciliteerd leernetwerk.
Het boek biedt grondig inzicht in bestaande uitwerkingen van begrippen als inzetbaarheid, employability, werkvermogen, belastbaarheid, participatie, ervaringsconcentratie en vitaliteit. Diverse meetinstrumenten, zoals WAI, FIT monitor, DIX, Loopbaanpotentieelmethodiek en Loopbaanspiegel komen aan de orde. Het boek biedt veel actuele onderzoeksresultaten, bijvoorbeeld rond de beeldvorming over oudere werknemers, werken na de pensioengerechtigde leeftijd, determinanten van duurzame inzetbaarheid en verschillen tussen cohorten. Diverse plannen en projecten worden beschreven, zoals de Nederlandse Praktijkrichtlijn 6070, het Nationale Inzetbaarheidsplan en STREAM. Tevens biedt het boek een kijkje binnen praktijken op het gebied van duurzame inzetbaarheid bij bedrijven zoals Fujifilm, Alliander en Achmea. Psychologische, juridische, bedrijfskundige, medische en praktische aspecten komen uitvoerig aan de orde. Veel hoofdstukken worden afgesloten met do’s and don’ts. Enkele terugkomende adviezen zijn: investeer in dialoog en maatwerk en ontzie oudere werknemers niet te veel.
Er staat heel veel in het boek. Toch laat het nog wel iets te wensen over. Ik miste aandacht voor de loopbaan als een geheel. De inzetbaarheid op oudere leeftijd hangt immers sterk af van wat er in eerdere leeftijdsfasen gebeurt. Wat is de rol van het initiële onderwijs? Welke bijdrage aan duurzame inzetbaarheid zou een structureel, preventief loopbaanbeleid kunnen leveren? Wat zou daarbij de rol kunnen zijn van onafhankelijke, externe adviseurs? Ook in de vormgeving bestaan enkele onvolkomenheden. De grijstinten in sommige grafieken zijn moeilijk onderscheidbaar. Als je wilt weten wat een bepaalde auteur in het boek geschreven heeft, kun je dat niet in de inhoudsopgave of index vinden. Ook kan de lezer het als storend ervaren dat in de inleidingen van de hoofdstukken sprake is van veel herhaling bij het steeds opnieuw beschrijven van de noodzaak van langer doorwerken. Deze kleine minpunten nemen niet weg dat ‘Een leven lang inzetbaar?’ ongetwijfeld een belangrijke inhoudelijke en praktische impuls geeft aan de beantwoording van een belangrijk vraagstuk.
Tom Luken – onafhankelijk onderzoeker en adviseur
Jij bent aan Z
hét loopbaanhandboek
Puck Dinjens & Tanja Hulswit. Nieuwezijds, 2013 (3e ed.). ISBN 978 90 571 2383 2
‘Jij bent aan zet’ is een praktisch handboek voor mensen die een pas op de plaats willen maken ten aanzien van hun volgende loopbaanstap. Dat kan allerlei redenen hebben, variërend van boventalligheid en ontslag tot niet lekker in je vel zitten en iets anders willen gaan doen, maar niet weten wat, noch hoe.
Het boek bestaat uit twee delen: ‘Aan de slag’ en ‘Op pad’. Het is bedoeld als werkboek om in te schrijven en zodoende een eigen dossier op te bouwen. In het eerste deel staat zelfanalyse centraal en krijg je via uitwerking van de aangeboden oefeningen zicht op wie jij bent. Het tweede deel behandelt het proces van arbeidsmarktcommunicatie en -benadering. Reden voor deze geheel herziene, derde versie, is de sterk veranderde arbeidsmarkt en wijze waarop we die benaderen. Daarnaast is er meer aandacht besteed aan starters en 45+’ers en de vraag: Wel of niet voor jezelf beginnen?
Ik heb ‘Jij bent aan Z’ ervaren als een toegankelijk en goed doe-het-zelf-boek met waardevolle informatie en nuttige oefeningen, waarmee de doelgroep zeker een stap verder zou kunnen komen. Tegelijkertijd werd voor mij ook het manco van doe-het-zelf-boeken en de meerwaarde van loopbaanbegeleiding glashelder. Overigens valt de wijze waarop parttime werkende vrouwen, weinig genuanceerd, worden neergezet als ‘mutsen’, uit de toon in relatie tot de rest van het boek.
Vrijwel direct aan het begin gaat het over planning en wordt de lezer gevraagd: Wat wil ik bereiken, wat moet ik doen en wat heb ik daarvoor nodig? Dat zijn nu typisch vragen waar velen geen antwoord op hebben en juist hulp bij zoeken. De aangereikte voorbeeldplanningen staan op gespannen voet met de realiteit. De stap van zelfanalyse naar focus, op basis waarvan je de markt kunt veroveren, wordt als een soort vanzelfsprekendheid gebracht, maar dat blijkt in de praktijk ook vaak uiterst lastig, zo niet de grootste hobbel. Zelfanalyse en het vertalen daarvan richting toekomst vraagt om het leggen van verbanden, het kunnen zien van blinde vlekken, het ‘raadplegen’ van het onbewuste: typisch die dingen waar je iemand anders voor nodig hebt die onder andere kan doorvragen, empathisch confronteren en stimuleren.
Voor een loopbaancoach zal het eerste deel niet veel nieuwe informatie bevatten. Deel twee heb ik ervaren als een goede opfrisser met betrekking tot het arbeidsmarktdeel van ons werkveld; een aanrader voor cliënten, die ‘op pad’ gaan. Ze worden meegenomen in het proces van marktbenadering en baanverwerving met tips over onder meer cv, brief en presentatie.
Yvonne van Holsteijn - loopbaancoach
Mindmappen
Slimmer informatie verwerken en onthouden
Titia van der Ploeg. Thema, 2013. ISBN 978 90 587 1657 6
Ha, wat een bijzonder boek, is het eerste wat me te binnen schiet als ik het boek ‘Mindmappen’ van Titia van der Ploeg in mijn handen krijg. Omdat de voorkant zo mooi helder is qua beeld en omdat het niet het standaard formaat heeft. En dit gevoel laat me niet meer los tijdens het lezen. Het boek is overzichtelijk doordat het opgedeeld is in hapklare brokjes tekst. De afwisseling met alle beelden en het kleurgebruik zorgt ervoor dat het leest als een trein. De schrijfster geeft je tools om te oefenen en verwijst ook naar haar website voor meer oefeningen. Haar stijl is luchtig en vol humor, maar wel met inhoud. Voor de beginnende mindmapper is het een ideaal boek. Er wordt kort wat over de achtergrond van mindmappen vertelt en hoe je brein informatie verwerkt. Het boek is logisch opgebouwd en heeft veel oefeningen. Tussen de teksten door kun je oefenen en achterin is nog een aantal bonus opdrachten, dit maakt het een krachtig boek. Kortom, een prettig leesbaar boek dat je in korte tijd op weg helpt om concreet aan de slag te gaan met mindmappen. Haar disclaimer aan het begin van het boek is terecht. Op deze manier kan mindmappen verslavend zijn.
Annelies Pieterse - coach
