Duurzaam werken
Meer engagement, geluk en gezondheid: duurzaam hrm als hefboom
Lut van Mossevelde. Academia Press, 2013. ISBN 978 90 382 2204 2
Wat betekent ‘duurzaam´ in het werk en in het leven staan? Hoe kunnen organisaties dat vormgeven en wat betekent het voor mensen? Dit boek biedt inspiratie en meer dan dat. Het biedt modellen, schema’s en vragen met als doel een nieuw bewustzijn en gelukkiger werken. De wereld van werken en ondernemen is in transitie. Een duurzaamheidsstroming wordt zichtbaar, die de aandacht verlegt van consumeren naar ‘duurzaam omgaan met’. Niet duurzaam werken leidt tot een laag engagement en laag geluk. Het maakt de mensen en de wereld ziek. De financiële (profit), ecologische (planet), sociale (people) en menselijke (person) crises dienen zich al enige tijd aan. Duurzaam ondernemen daarentegen gaat uit van ‘planet’ en ‘people’ en niet van ‘profit’. Daarbij wordt gekeken naar wat de wereld nu nodig heeft. Er wordt een vierde ‘p’ aan toegevoegd, die van ‘person’. Daarmee wordt de mens als doel toegevoegd en niet als middel. Hoe kan de menselijke missie verbonden worden aan de organisatiemissie? Hr kan daarin een belangrijke rol spelen door het proces te faciliteren waarin mensen, vanuit hun zingeving, talenten en passies, teams vormen die matchen met wat de organisatie nodig heeft. Hrm wordt dan ‘Duurzaam HRM’ (DHRM). De hoofdstukken over het vormgeven van flexibele teamjobs en over duurzaam leiderschap bieden hier handvaten voor. Het boek neemt ons mee op weg naar het ‘Connection4Balance Model’. Die weg loopt via vier geconnecteerde p’s: planet, people, person en profit/prosperity. Vervolgens wordt aangegeven dat gedragsveranderingen niet alleen nodig zijn op het niveau van gedrag (het ‘wat’), maar ook op het niveau van de waarden (het ‘hoe’) en zingeving (het ‘waarom’). In het bereiken van geluk is zingeving extreem belangrijk. De derde as van het model wordt gevormd door het ‘7S-model’ van McKinsey, dat wordt uitgebouwd tot negen door de toevoeging van spirituael intelligence en shared value. Veel modellen, dat wel, maar steeds concreet uitgewerkt aan de hand van voorbeelden. Organisaties die duurzaamheid nastreven, zijn meestal gestart met het duurzamer maken van de productie (planet en people). Dit boek geeft aan dat focus op de duurzaamheid van de medewerkers (persons) nu aan de beurt is. Zinvol werken leidt tot verbondenheid, hetgeen leidt tot geluk bij de medewerkers en betere resultaten voor de onderneming. Dit boek is een must voor iedere hr-manager en verandermanager. Als inspiratie.
Anniek Kramer – hr-adviseur en coach
Wow, wat een verschil!
Diversiteit werkt
Jitske Kramer. Thema, 2014. ISBN 978 90 587 1879 2
Wow, wat een verschil tussen de eerste en de tweede druk. Over de eerste druk was ik al enthousiast, maar de tweede druk overtreft duidelijk de eerste. Het boekje is bijna tweemaal zo dik geworden. Jitske Kramer, trainer van het jaar 2013, definieert in het begin van het boekje acht principes die tot inclusie moeten leiden: heel simpel en duidelijk uitgelegd in maximaal 650 woorden. Inclusie gaat over eigenheid en gezamenlijkheid. Een cultuur waarbij mensen zich inzetten voor een gemeenschappelijk doel, waarbij zij door zichzelf te zijn hun eigen talenten tot hun recht laten komen: een ‘inclusieve cultuur’. Door de acht inclusie principes toe te passen, ontstaat een open samenwerkingscultuur binnen bedrijven, verenigingen, en organisaties, waardoor deze succesvoller worden. De inclusie principes zijn: ´Kloon niet´, ´Zie de macht van macht´, ´Daag de waarheid uit´, ´Geniet van het onbekende´, ´Niet of/of maar en/en´, ´Zoek actief naar het alternatief´, ´Varieer in ritme´ en ´Doe het samen´. Het klinkt simpel, maar de praktijk lijkt soms weerbarstiger. De inclusie principes verbindt ze vervolgens met een aantal thema’s uit haar eerdere werk, zoals diversiteit (verschillen en overeenkomst), cultuurtypen (Het Lewis model), stadia van intercultureel bewustzijn, perspectiefwisseling, polarity map en natuurlijk deep democracy. De thema’s werkt ze heel kort, duidelijk en visueel in maximaal 175 woorden uit. Ze zijn zo toepasbaar in je werk. De verbinding tussen de inclusie principes en de thema’s is heel natuurlijk, haast ritmisch. Hierdoor versterken ze elkaar. Het is een visueel boekje dat uitnodigt tot bladeren en lezen. Visueel door het gebruik van tekeningen en foto’s op alle pagina’s. Hierdoor krijgt de boodschap die Jitske over wil brengen een tweede verdiepende laag. Zelfs de verwijzing naar de bronnen van de behandelde theorieën is gevisualiseerd. Maar ik zou dit boekje geen recht doen als ik zou stellen dat het alleen een visueel boekje is. Mis ik nog wat? Ja, de eerste druk had een omslagflap. Dat heeft de tweede druk niet. Dat is jammer, maar gelukkig slechts bijzaak. Door deze tweede druk is ´WOW!´ nog meer een boekje geworden om weg te geven, te krijgen en te koesteren. Eigenlijk een boekje dat elke manager op zijn nachtkastje moet hebben liggen en moet kunnen dromen.
Henri Haarmans – zelfstandig facilitator, trainer en coach
De laptop op tafel
Groei en ontwikkeling in organisaties door een goede work-life-balance
Richard van der Lee. Van Gorcum, 2013. ISBN 978 90 232 5166 8
Richard van der Lee heeft vele parallellen gezien tussen de managersrol in de arbeidsorganisatie en zijn rol als vader en partner in de gezinsorganisatie. Op een verfrissende en humoristische manier beschrijft hij welke lessen het gezin de manager kan bieden. Hij brengt het vaak verheven vakjargon van het managersgilde terug tot zijn essentie en belicht achttien organisatiethema’s aan de hand van de dagelijkse gezinstaferelen. De auteur gebruikt het natuurlijk gedrag van zijn drie opgroeiende dochters om de lezers te tonen hoe eenvoudig de ingewikkeldste managementinstrumenten worden als ze door kinderen worden toegepast. Denk aan zelfsturing, saamhorigheid, verandering, leiderschap of creativiteit. De ondertitel impliceert dat het boek gaat over ‘groei en ontwikkeling in organisaties door een goede work-life-balance’. Deze richting zal de lezer echter vooral zelf moeten vormgeven. Neem de tijd, herkauw de inspiratie en vind een eigen vorm om je te verbazen over je eigen (managers)gedrag.
Timo Wesenaar-Janbroers – hbo-docent hrm en psychologie
Systemisch Leiderschap
Over de wortels van hoge bomen
Bas de Kruyff. Anker & Kompas, 2013. ISBN 978 94 619 3871 8
In dit compacte maar indringend geschreven boek neemt Bas de Kruyff leiderschap onder de loep aan de hand van de grondbeginselen van het systemisch werk. Daarbij wordt het ´trilemma´ van de plek van de leider samengevat in de woorden ‘leiderschap, lidmaatschap en broederschap’. Hoe verhoudt de leider zich tot deze thema’s? Hoe geven zijn ‘wortels’ vorm aan zijn manier van leidinggeven? Ook de sapstromen van de boom krijgen aandacht want ‘voeding’ is belangrijk om als leider sterk te staan; ‘it’s lonely at the top’. Het dilemma van macht, kracht en kwetsbaarheid krijgt een duidelijke plek: Hoe ga je staan voor datgene wat er is, maar ook voor datgene dat buitengesloten is of moet worden? Hoe geef je ruimte aan je eigen twijfels? Hoe maak je met dankbaarheid voor het verleden een nieuwe toekomst mogelijk? Het boek eindigt met een zestal karaktertrekken en de thema’s die daar in relatie tot leiderschap bij horen.
Jacquelien Willemse – organisatieontwikkelaar
Passie als verdienmodel
Inspiratie voor managers
Yvonne ’t Hart. Free Musketeers, 2014. ISBN 978 90 484 3150 2
Hoe kunnen leidinggevenden de passie van hun mensen ontdekken en stimuleren? Dat is de centrale vraag in het boek van Yvonne ’t Hart. Ze belooft ons met het Passie-Verdienmodel om medewerkers te inspireren, te motiveren en passie van medewerkers ruimte te geven. Bevlogen mensen werken immers harder, leveren betere prestaties, zijn loyaler aan hun werkgever en minder vaak ziek. Veel verschillende denkers, theorieën, onderwerpen en modellen passeren de revue. Helaas ontbreekt vaak de onderbouwing en is de samenhang niet altijd even duidelijk. Dit neemt niet weg dat de afzonderlijke visies zeker iets aan het onderwerp toevoegen. Voor de lezer (manager) zijn handige checklists opgenomen om snel zicht te krijgen op de eigen bevlogenheid, stijl van leidinggeven, talenten en persoonlijkheid. De interviews met bevlogen medewerkers en hun leidinggevenden vormen een mooie afwisseling. Het boek eindigt met een stappenplan voor leidinggevenden. Een praktisch boek voor managers die aan de slag willen met zichzelf en ruimte willen creëren voor bevlogenheid enpassie in hun team.
Wilma Panneman – zelfstandig interim manager en coach
De winst van het werkgeheugen
Train je brein om sneller en beter te leren en presteren
Tracy & Ross Alloway. Nieuwezijds, 2013. ISBN 978 90 5712 356 6
Tracey & Ross Alloway beschrijven het werkgeheugen als de ‘dirigent van het brein’. Het werkgeheugen ligt aan de basis van belangrijke functies als, leren, presteren, besluitvorming, organiseren, timemanagement en multitasking, slaat taak-relevante informatie tijdelijk op en zorgt dat de juiste verbanden worden gelegd. Niet het kortetermijngeheugen maar het werkgeheugen stelt je in staat iets te doen met de informatie die je krijgt. De schrijvers stellen dat een goed werkgeheugen een belangrijker instrument is om te slagen in het leven dan een hoog IQ. Het werkgeheugen bepaalt namelijk of je in staat bent om gebruik te maken van je hoge intelligentie. In het boek worden voorbeelden gegeven van personen met een uitmuntend functionerend werkgeheugen, evenals testen waarmee je kunt vaststellen hoe het met jezelf gesteld is. Met iedere keer de geruststellende mededeling geen zorgen te hebben als je niet goed scoort op de test. Er volgen immers tips – sommige wat onbevredigend zoals gezond eten, bewegen, op tijd naar bed – en oefeningen om het werkgeheugen te trainen.
Anja Brakenhoff – loopbaancoach
