Tijdens een meditatiedag in een klooster in België, hoorde ik de zen-leraar zeggen dat mensen kapot gaan aan de drang naar volmaaktheid. De moderne mens lijkt inderdaad voortdurend te streven naar volmaaktheid, vanuit het idee dat alles maakbaar is. We zoeken naar de ideale baan, de perfecte partner, de mooiste ervaringen. We streven naar volmaakte gezondheid, een perfect uiterlijk, materiële rijkdom, erkenning, en vul zelf maar in. Zelfs spirituele verlichting lijkt tegenwoordig iets te zijn dat we willen ‘pakken’. Eenmaal onze doelen bereikt, willen we de situatie ook nog eens volmaakt houden. Ik heb er zo mijn eigen worsteling mee, met name in mijn relatie: ik kan erg gericht zijn op wat er in mijn beleving aan ontbreekt en kan moeilijk accepteren dat niet alles is zoals ik het wil.
Wat maakt nu dat ik zo verlang naar een volmaakt leven? Waarschijnlijk de overtuiging dat volmaaktheid me gelukkig gaat maken. Met die overtuiging zoek ik geluk dus buiten mezelf. Alles is echter voortdurend in verandering en wat ik bereikt heb, kan ook weer verdwijnen: mijn relatie kan stuk lopen, ik kan ziek worden of mijn baan kwijtraken. In die zin zijn er, zoals Eckhart Tolle zegt, twee manieren om ongelukkig te zijn: niet krijgen wat je wilt, en krijgen wat je wilt. Wanneer ik niet krijg wat ik wil, leef ik in onvrede omdat ik het niet heb, als ik het wel krijg, ontstaat er angst dat ik het kwijtraak. Vervulling van mijn verlangens lijkt dus niet het geluk te brengen wat ik zoek. Hoe word ik dan wel gelukkig? Moet ik mijn verlangens loslaten en inzien dat het leven niet maakbaar is?
Misschien streef ik het doel waar het echt om gaat – geluk – wel voorbij, en ligt het antwoord in het ophouden met streven naar volmaaktheid. Hoe zou het zijn als ik geniet van de dingen die op mijn pad komen, zonder er angstvallig aan vast te houden? Kan ik dankbaar zijn voor wie ik nu ben en voor wat ik heb, in de wetenschap dat alles van voorbijgaande aard is? Het is, denk ik, goed om wensen en verlangens te hebben, dat brengt passie in ons leven. Maar het is ook mooi om gelukkig te zijn als er wat anders op ons pad komt dan wat we voor ogen hadden. De paradox lijkt te zijn dat hoe minder we gericht zijn op een bepaald resultaat, des te gelukkiger we zijn met de dingen die in ons leven komen. Dat ervaar ik ook steeds meer in mijn eigen leven en in mijn relatie: wanneer ik mijn streven naar volmaaktheid loslaat en me overgeef aan wat er is, ontstaat er ruimte voor geluk. Het is dan alsof ik gedragen word door het leven. ■
Ludo de Jongh is coach en trainer. Zijn missie is mensen te helpen om vanuit hun kern volledig in het nu te leven. www.now-coaching.weebly.com
