Leidzaam Leiderschap is gewichtig. Het komt in uiteenlopende varianten voor: dienend, coachend, authentiek,inspirerend, duurzaam, vrouwelijk of nieuw. Het bestaat zelfs egovrij, wat zoiets inhoudt als dat je dan je gelijk ter discussie stelt en het gelijk van de ander onderzoekt. Voor de meesten is dat gewone communicatie of dialoog, maar een leider met een groot ego ervaart dat als egovrij opereren. Als iemand zegt: “Je hebt nu eenmaal leiders en volgers” dan weet je wat er wordt bedoeld. Volgen is verwerpelijk. Als leider ben je de baas, als volger ben je ondergeschikt. Ik ken niemand die volger wil worden, wel velen die het zijn. Leiderschap en volgerschap zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Naar mijn idee zijn het de volgers die de leiding geven. Er zit veel leiderschap in de keuze wie of wat je volgt. Goed volgerschap behelst het nemen van belangrijke beslissingen ten aanzien van vragen als: Wie is de juiste persoon om te volgen in deze situatie? Word ik er beter van door deze persoon te volgen? Een leider is dan iemand die je wilt volgen, waardoor je je wilt laten leiden. Vrijwillig, los van hiërarchie of formele structuren. Misschien wordt het tijd om de kunst van het volgen serieus te nemen.
Zelf was ik er altijd beter in om te doen wat iemand zei, dan te zeggen wat iemand moest doen. Bovendien deed ik een ander graag plezier. Als ik merkte dat iemand de leider wilde zijn, dacht ik: toe maar, ga je gang! Inmiddels heb ik veel geleerd over volgerschap. Van een leider. Je kent hem wel. Ik kan je hem van harte aanbevelen, al ontbeert hij de zeven eigenschappen die een leider, volgens Stephen Covey, effectief maken. Zo is hij beslist niet proactief en verkeert hij geregeld in zijn ‘Cirkel van Betrokkenheid’. Dan gaat hij tekeer over zaken waar hij geen enkele invloed op heeft en neemt bovendien alles persoonlijk! En toch is dat juist wat hem zo inspirerend maakt. Als volger weet ik daardoor precies welke dingen ertoe doen en welke niet. Ik hoef me mijn eigen begrafenis niet voor ogen te halen om erachter te komen of ik de juiste dingen aandacht geef. Deze leider vertelt mij hoe het zit. Hij is niet trouw. Aan geen enkele stroming, geen religie, geen land, geen organisatie. Alleen aan zichzelf. Toch volg ik hem al jaren. In het begin met pijnlijke consequenties, omdat ik te vaak deed wat hij me voorspiegelde als juist. Daar ben ik mee gestopt. Ik accepteer zijn gezag, maar niet klakkeloos. Ik vertrouw hem, maar niet blind. Ik ben niet langer volgzaam. Ik ben leidzaam. Ik laat mij leiden, door te volgen wat klopt. Mijn hart.
Karin Brugman is trainer, coach en mede-auteur van het boek over voice dialogue: ‘Ik (k)en mijn ikken’. www.de-onderstroom.nl
