Natuurlijk proces
Een tijdje geleden keek ik naar de prachtige serie Kijken in de Ziel waarin toppsychiaters aan het woord zijn over hun vak. De interviewer vroeg hen wanneer iemand niet naar een psychiater hoeft. Eén van de psychiaters antwoordde toen: “Bij rouw”. Haar uitleg was dat rouw een natuurlijk proces is waar je doorheen moet en niet een probleem dat opgelost moet worden. Ik ben het daar roerend mee eens. Rouw is een natuurlijk deel van ieders leven dat beleefd en ervaren moet worden op je eigen manier.
Overigens zie ik rouw niet alleen als reactie op een overlijden. Elk onvrijwillig loslaten, misschien zelfs als het een eigen keuze is, verdient een rouwproces. Psychiater Elisabeth Kübler-Ross heeft zo mooi de vijf stadia van rouw beschreven waar mensen doorheen gaan wanneer ze iemand verliezen. Van ontkenning naar boosheid naar onderhandelen om vervolgens via depressie tot aanvaarding te komen. Niet helemaal een lineair proces volgens mij, maar wel een herkenbare opvolging van stappen die nodig zijn om weer verder te kunnen. Maar als een psychiater niet nodig zou zijn in een rouwproces, hoe zit het dan met een counsellor? Welke rol kan een counsellor spelen bij iemand in een rouwsituatie? In mijn praktijk heb ik regelmatig te maken met cliënten die met een verlies te maken hebben. Soms een baan, soms een partner door scheiding maar ook overleden dierbaren. Het grote voordeel van een counsellor is het oprechte, objectieve luisterende oor. Anderen hebben vaak eigen belangen of eenzelfde verlieservaring. Hierdoor voelt het voor de cliënt soms belemmerend om anderen ‘lastig te vallen’ of anderen kunnen niet betekenen wat de persoon in kwestie echt nodig heeft.
Het is vaak ook moeilijk om met rouwende mensen om te gaan. Ze zijn vaak op zichzelf gericht, zitten vast en willen graag vaak hun verhaal doen. Als omgeving heb je het dan ook zwaarder te verduren omdat jij degene bent die de emoties opvangt. En je kunt het probleem niet voor iemand oplossen, hoe graag je dat ook zou willen. Bovendien doet het pijn om iemand om wie je geeft te zien rouwen.
Zo had ik eens een cliënte wier broer was overleden. Op haar verzoek hebben we samen geluisterd naar de geluidsopnames van zijn begrafenis. Het hielp haar om daar echt even de tijd voor te nemen en het opnieuw te beleven. Ik kon haar ondersteunen door vragen te stellen, ruimte te geven voor emoties en haar ervaringen te bekijken vanuit een ander daglicht. Het was een indrukwekkende sessie die ik niet snel vergeet. Wat betekent rouwen voor jou? Hoe zie jij de rol van een counsellor in een rouwproces?
Suzanne Unck (1972) is counsellor/coach, trainer, spreker en auteur. Zij inspireert mensen om echt te veranderen. www.suzanneunck.nl
