Verzoening staat voor een einde maken aan een periode van elkaar welbewust beschadigen. Verzoening betekent ook dat de partijen elkaar en eventuele getuigen deze beëindiging duidelijk maken: vanaf nu gaan we anders met elkaar om, oorspronkelijk zelfs bezegeld met een vredeskus.
Verzoening klinkt goed. Een kolfje naar de hand van een echte coach? Rondt een verzoening niet iets af voor beide partijen? En geeft dat niet een goed gevoel? Weg losse eindjes. Geen knagende wormen meer in het brein. En de mogelijkheid een gloednieuwe werkelijkheid aan te gaan. Was niet elk einde een nieuw begin? Mooi toch? Zelfs verhalen over verzoeningen aan het sterfbed van een van de partijen zijn mooi. Droevig, ja, maar mooi. Geen twijfel mogelijk, verzoenen is beter dan ieder zijns weegs gaan zonder elkaar verder iets duidelijk te hebben gemaakt. Beter ook dan verbanning, opsluiting of anderszins uitschakelen van de andere partij. Beter misschien zelfs dan jezelf uit het ondermaanse verwijderen.
Verzoening is al met al een expliciete ingreep in de definitie van een relatie. Op het eerste gezicht een aantrekkelijke klus voor een coach. Maar is dat alles? Nee, helaas niet. Verzoening kan namelijk ook staan voor een bepaalde geldsom overeenkomen om straf af te kopen of schade te herstellen: een zoengeld betalen. Gedonder dus: koehandel in zicht. Want hoeveel moet dat dan zijn en wie bepaalt dat? Jij als coach? Krijgt Fikkie nu onverhoopt ook jouw portie? Maar ook als er geen geld aan te pas komt, dan nog. Wie zegt dat verzoening voor beide partijen een feestelijke gebeurtenis is? De nieuwe werkelijkheid houdt maar al te vaak ook een nieuwe verdeling van de macht in, vaak afgedwongen door de meer machtige partij, die zich in dat geval doorgaans niet laat leiden door overwegingen van rechtvaardigheid.
Zo hield de Zoen van Delft in 1428 in dat Jacoba van Beieren haar macht over Holland, Zeeland en Henegouwen moest overdragen aan Philips de Goede en haar inkomsten zag teruggebracht tot de opbrengsten van een paar kleine ‘heerlijkheden’. En zij had vele raadsheren. Toch slecht gecoacht?
Nee, goede coaching betekende hier vanuit een helder beeld van de machtsrelatie laten zien dat het niet Philips’ belang was zijn toevlucht te nemen tot nog drastischere oplossingen. Wilde hij soms zijn bijnaam kwijt? Maar goede coaching betekende hier ook op onrecht aansturen en buigen voor de macht, en daarvoor een beloning aanvaarden. En hoe aangenaam is dat?
Dr. Marc Schabracq (www.humanfactor.nl), specialist in de menselijke kant van organisatieveranderingen, publiceerde circa 30 boeken en voltooide, samen met zijn dochter, onlangs een boek over leidinggeven aan oudere medewerkers.
