Eind september was ik in de gelegenheid om deze conferentie te bezoeken die werd georganiseerd door IAEVG, de grootste organisatie voor loopbaanbegeleiding op internationaal niveau. Het thema van de conferentie is: Loopbaanbegeleiding: een mensenrecht of een burgerrecht? Hoe kan loopbaanbegeleiding een bijdrage leveren aan de persoonlijke ontwikkeling van burgers? Ruim achthonderd IAEVG leden kwamen naar Montpellier om te participeren en te luisteren naar 150 presentaties.
In het Europa van nu, met 28 miljoen werklozen en 2,5 miljoen mensen die onder de armoedegrens leven, is er grote noodzaak voor goede begeleiding in loopbanen. De veranderingen op loopbaangebied zijn namelijk groot en worden zeker niet alleen veroorzaakt door de economisch moeilijke periode waar we nu doorheen gaan. De traditionele arbeidsmarkt en daarbinnen de snel veranderende arbeidsverhoudingen zijn een niet te onderschatten drempel die werknemers en werkgever beiden moeten nemen. Voeg daar nog aan toe de keuze waartoe jonge mensen gedwongen worden als ze een hogere of academische opleiding willen gaan volgen. Door een keuze te moeten maken uit de vele honderden mbo-, hbo- en wo-opleidingen wordt de basis gelegd voor de vele loopbaankeuzes die daarna nog moeten komen. In die fase van je leven kan je nog geen vermoeden hebben van de loopbaankeuzes die je te wachten staan in een steeds veranderende arbeidsmarkt. Voor velen is het moeilijk om hierin alleen de, voor dat moment juiste, keuze te maken. Dat dit moeilijk is en spanningen geeft blijkt uit het feit dat recente onderzoeken aangeven dat stressgerelateerd ziekteverzuim onder de groep 25- tot 35-jarigen sterk groeiend is.
Eén van de sprekers omschreef de veranderingen op de arbeidsmarkt als het vloeibaar worden van de gemeenschappen: ze stromen door en veranderen constant van vorm. Om je te kunnen handhaven in zo’n gemeenschap zal je ook moeten ‘mee-vloeien’, ook moeten ‘mee-veranderen’ en je eigen richting weten te blijven bepalen in een steeds veranderende omgeving. Als je dat niet doet, je star opstelt, zal de stroming om je heen verder gaan. Je zal jezelf goed moeten kennen, je kunnen en willen aanpassen als dat moet. Creatieve, ontvankelijke mensen zullen dat makkelijker kunnen. Aanpassingsvermogen en identiteit zijn de kernwoorden. Dit is feitelijk de kern van het boeiende relaas van Mark Savickas, dat op deze conferentie het sluitstuk was. De techniek van het werken met levensverhalen om je eigen identiteit te leren kennen, kreeg in het hele programma erg veel aandacht en staat duidelijk in grote belangstelling van velen. Je ziet dat men op allerlei totaal verschillende plaatsen op de wereld bezig is met innovatie van de narratieve methode, de methode van het verhalen vertellen, en hoe deze het meest effectief is in te zetten binnen allerlei verschillende contexten in je werk als loopbaanbegeleider. Hoe om te gaan met cliënten die om wat voor reden ook niet goed in staat zijn om aan deze narratieve methode mee te werken is een probleem dat wat mager uit de verf kwam.
Wat ook opviel in Montpellier is het feit dat daar waar wij in Nederland nog verder ploeteren met een in al zijn voegen krakend en tot op de draad versleten UWV, dit kennelijk in andere ons omliggende landen ook zo was, maar dat daar al wel volop geëxperimenteerd wordt met nieuwe vormen van effectieve hulp aan werkzoekenden. Wat het thema van de conferentie betreft denk ik dat velen het zullen voelen als hun burgerrecht om over loopbaanvragen professioneel advies en loopbaanbegeleiding te kunnen ontvangen. Daar waar mensenrechten veel meer over universele rechten gaan die iedereen voor zichzelf zou willen opeisen, zouden burgerrechten praktisch moeten zijn en een antwoord dienen te geven op een bepaalde vraag uit de samenleving zoals het recht op professionele steun bij het maken van keuzes in je loopbaan.
Frans is eigenaar van De Blocq Talent Management en partner bij Choice and Partners. Hij is CSR-coach en gespecialiseerd in bijzondere doelgroepen. Hij is tevens lid van de NOLOC Commissie Internationale Zaken.
