“Joep van den Nieuwenhuijzen reed in de jaren tachtig wekenlang met een scheur in zijn voorruit rond. Hij was zo veel overnames aan het doen dat hij geen tijd had om een nieuw raam in zijn auto te laten zetten”, aldus Jort Kelder.
“Wat zijn nu – naast deze gedrevenheid – de kenmerken van topondernemers”, vraagt Jort Kelder de zaal. “Vroeger had een corpsbal voordeel bij zijn old boys network, maar iedereen heeft tegenwoordig LinkedIn. Het netwerk is al geregeld. Ondernemers zijn niet langer kakkers. De groei zit niet in finance, in rechten of economie, maar in de tech sector. Succesvolle ondernemers zijn vaak jonge mensen die gewoon in een T-shirt rondlopen. Een goede afkomst is geen betrouwbare voorspeller voor ondernemerschap: wat heb je nu te ondernemen als er op je achttiende verjaardag een Mini Cooper voor je klaarstaat”, aldus Kelder. Op de licht arrogante toon die we van Kelder gewend zijn, legt hij uit: “Pas op met de vrouwtjes. Als je jong trouwt, weet je hoe het gaat. Je dankt je carrière aan je eerste vrouw, je tweede vrouw dank je aan je carrière, met de derde kun je gelukkig worden. Trouw je in gemeenschap van goederen, dan ben je iedere keer weer 50% kwijt.” Kelder tracht ondernemers vechtlust en ongehoorzaamheid aan te leren. “Hoe kan het dat vakbonden wel mogen staken en werkgevers niet?” Even later: “Als je naar de persoonskenmerken van entrepreneurs kijkt, liggen die dicht bij die van criminelen en kunstenaars. Vrije geesten. Een beetje entrepreneur moet ten minste een aantal keren met justitie in aanraking zijn geweest en failliet zijn verklaard. Aan de rand van de afgrond groeien de mooiste bloemen.”
De tweede spreker, Joep van den Nieuwenhuijzen, veranderde tijdens zijn werkend leven het speelveld van ondernemerschap. “Na bedrijfsovernames haalde ik al het personeel naar de kantine. Iedereen mocht kritiek leveren, zelfs de koffiejuffrouw. Zij vertelde wat de directeuren in haar ogen verkeerd hadden gedaan. Dat was vóór onze komst ondenkbaar. Maar wij gingen naar het personeel luisteren en – sterker nog – veelal gingen we ook werkelijk doen wat die koffiejuffrouw zei, want zij had vaak nog gelijk ook!” Helaas ging driekwart van Joeps betoog over rechtszaken waarin hij verwikkeld is. “Mijn doel is allang niet meer vrijspraak. Mijn doel is het opheffen van de FIOD.” We zagen geen voorvechter van ondernemerschap, maar iemand die vecht tegen het systeem, een Don Quichote. Een aantal ondernemers verliet voortijdig de zaal. Van Nieuwenhuijzen: “Er is sprake van trial by media. Je wordt vijf jaar lang beoordeeld en veroordeeld, voordat er een rechter aan te pas is gekomen en je wordt één dag vrijgesproken. Wat blijft hangen is: er is iets met die man. Je wordt een omstreden ondernemer.” De ware topondernemer kregen we amper te zien: ondernemerschap kenmerkt zich door gedrevenheid; Van den Nieuwenhuijzen kenmerkt zich door verbolgenheid.
Drs. Guido van de Wiel (Wheel Productions) is coach, trendwatcher en organisatieadviseur en schrijft als ghostwriter ‘Managementboeken op maat’. www.wheelproductions.nl
