INHOUD THEMA 'DE ETHIEK VAN DE TOEKOMST' (maart 2017)
- Interview vooruitgang door verbinding, technologie als hulpmiddel en uitdaging, Mare Purkins
- Mars als nieuwe wereld - Wat staat de mensheid te wachten? Pam van Schie
- Alles is verandelijk, Sara van der Wees
- A virtue-oriented approach to enviromental ethics, Mako Takeda
- Hoe je verkiezingen wint, toen en nu, Rogier van der Wal
- Als demosthenes in de storm, Carla du Pree
Redactioneel
Als studenten van de Master Applied Ethics van de Universiteit Utrecht is ons gevraagd een speciale editie voor iFilosofie te maken over het thema: de ethiek van de toekomst . De toekomstbeelden die voor ons worden geschetst in deze tijd geven soms een gevoel van onbehagen. Het ziet er lang niet altijd even goed uit, maar wat moeten we ermee en wat zijn nu echt de meest urgente thema’s en problemen waar we onze focus op moeten leggen? Ethiek, het nadenken over normen en waarden, geeft mogelijke handvatten om het kaf van het koren te scheiden.
Na een tijd van grenzeloze maakbaarheid, wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog en grote welvaartsgroei zijn we in een andere tijd aanbeland. Meenden we tot voor kort de ontwerpers van een maakbare wereld te zijn en hadden we ons derhalve losgekoppeld van die wereld, nu lijkt het tijd om onze plek in deze wereld opnieuw te leren kennen. Om nieuwe antwoorden te vinden op de vraag hoe wij ons verhouden tot de wereld om ons heen, lijkt het een vereiste te erkennen dat we er on- losmakelijk mee verbonden zijn. Waar we onszelf in het Westen graag zien als autonome individuen en hier koste wat kost aan vast willen houden, lijkt deze controledrang ons parten te spelen. Juist de connectiviteit tussen de mens en haar omgeving is nodig om ontwikkelingen teweeg te brengen en verandering te omarmen.
We zullen anders moeten gaan kijken naar filosofische begrippen als autonomie, vrijheid en morele verantwoordelijkheid. Waar het in de Westerse ethiek nog voornamelijk gaat om handelen, zullen we meer nadruk moeten leggen op zijn. Zo zien we dat de deugdenethiek, al dan niet in een geupdate versie, terrein aan het winnen is. De deugdenethiek kijkt naar het wezen van de mens in relatie tot zijn omgeving. Ze stelt ons in staat antwoorden te verkrijgen op vragen over hoe wij ons moeten verhouden tot de snel veranderende omgeving waarin we leven, maar ook hoe we ons moeten verhouden tot de moderne technologieën die hier onderdeel van zijn. Met die antwoorden vertelt deugdenethiek ons ook hoe we ons in deze omgeving kunnen bewegen. De verbinding tussen mens en omgeving in tegenstelling tot het idee van autonomie loopt als een rode draad door deze editie. Dat was geen opzet, maar is gaandeweg het maken van onze bijdragen gebleken. Blijkbaar is dit waar wij naar op zoek zijn in ons denken over de ethiek van de toekomst. Daarnaast zijn we zelf verrast door de positiviteit die uit de stukken spreekt. Want hoewel we de toekomst zelf niet altijd even rooskleurig inzien, biedt de inhoud van deze editie onmiskenbaar hoop.
Over toekomst gesproken: omdat we op 15 maart weer naar de stembus mogen om onze volksvertegenwoordigers van de toekomst te kiezen, bevat dit nummer een aantal speciale bijdragen in het thema van de verkiezingen. Namens allen die aan deze iFilosofie hebben meegewerkt zeggen we u: op de toekomst!
