INHOUD EXAMENS 2006-02 mei 2006
- Equivalering bij centrale examens voortgezet onderwijs - Hoe komt de normering tot stand?
Melis Melissen
- KCE-audit® - Deugdelijk op basis van zelfevaluatie van de instellingen
Adriaan Helderman en Teresa Wind
- Persoonscertificatie in opmars - Een diploma is meestal niet meer genoeg
Paul Schröeder
- Ontwikkelingen in rijsimulatie - Uit de praktijk.
Jacqueline Mathey
- Wel waarderen niet becijferen
Het waarderen van creativiteit in het onderwijs.
Jacob Oostwoud Wijdenes
- Over creativiteit als examenonderdeel - Van divergent naar convergent
Ton Luijten
- Diploma of rijbewijs? - Gastcolumn
Hubert van der Linden
- Itemresponstheorie (IRT)?
Wat is ...
Harry Molkenboer
- Literatuur
- Agenda
- Gastcolumn
- Gezien en Gelezen
- Verenigingsniews
Examencentra en flexibel toetsen
Henk van Berkel
Rond deze tijd van het jaar is het examencircus weer (bijna) achter de rug. De ene helft van Nederland heeft de andere helft weer geëxamineerd, zo heet dat dan. Nu is er ongetwijfeld weer veel geëxamineerd, maar die twee helften lijken mij zwaar overdreven. Toch wordt er ontegenzeggelijk zo rond de maanden mei en juni veel geëxamineerd, zowel in het reguliere onderwijs, als bij de private exameninstellingen.
Het is een merkwaardige gewoonte om net voor de zomer er aankomt, honderdduizenden een toets af te nemen. Daarna lonkt de vakantie. Mensen hebben iets afgerond, de geest is leeggemaakt en de vakantie kan beginnen. Maar net zoals een groot aantal jaren geleden de vakantiespreiding haar intrede heeft gedaan, om te voorkomen dat de campings, het luchtruim en wegen gedurende drie weken overvol raken, om vervolgens de overige 49 weken een noodlijdend bestaan te vieren, zo is het met examens gesteld. We hebben de merkwaardige gewoonte laten ontstaan bij voorkeur in het voorjaar te examineren.
Er is in dit patroon enige verandering te bespeuren. Op last van minister Van der Hoeven van Onderwijs start er in januari 2007 een experiment met het spreiden van de centrale examens voortgezet onderwijs. Een goed begin. Maar het kan altijd beter. Flexibel toetsen is meer dan het spreiden van examens over een periode. Flexibele examens kennen keuzemogelijkheden. Deze kunnen betrekking hebben op het tijdstip van examineren – zoals in het voornoemde experiment het geval is – op de inhoud, de vorm en/of de plaats van het examen. Ontwikkelingen om de plaatsgebondenheid te doorbreken zijn interessant. Temeer omdat keuze van examenplaats een aanleiding kan zijn om ook het tijdstip van examineren te flexibiliseren. Immers, het is te verwachten dat verschillende afnametijdstippen zullen leiden tot het inrichten van speciale ruimten om te examineren. In de private examenwereld zijn die er al. Dat zijn goed geoutilleerde ruimten waarin kandidaten zonder de zweetgeur van een gymzaal of de lucht van een veehal hun antwoorden geven. De volgende stap is dan het toerusten van deze centra met computers waarmee kandidaten het examen afleggen. Ook dan zijn er weer talloze mogelijkheden. De computer als vervanger voor een pen-en-papiertoets is de eerste stap op weg naar vernieuwing. De vervolgstap zou zijn wanneer achter de computer een grote itembank schuilgaat waaruit kandidaten steeds een steekproef aan vragen krijgen voorgelegd. Dat geeft mogelijkheden om de tijdgebondenheid van examineren te doorbreken.Het wordt nog mooier wanneer de toetsvragen in de itembank de noodzakelijke vraageigenschappen hebben zodat ze kunnen worden toegesneden op het competentieniveau van de kandidaat. Dat geeft mogelijkheden tot adaptief toetsen en dus tot kortere examens. Een haalbare kaart bij centrale examens?
