INHOUD EXAMENS 2008-03 september 2008
- Dat heb ik niet gezegd!
Over het afleggen van mondelinge examens
Henk van Berkel en Anneke Bax
- Een blik in de keuken van de brandweerexamens
Vakbekwaamheid van brandweerfunctionarissen getoetst
Anne-Marie de Graaf
- Terecht of niet?
Frauderen amper bestraft en meeliften beloond
Harry Molkenboer
- Het eindexamen door de ogen van de examensecretaris
Over het wel en wee van het eindexamen
Ad de Jongh en Jeanet van de Bunte
- Uit de praktijk
Het leermeesterexamen van de horeca
Antoine Defesche
- Gastcolumn
‘Parijs is nog ver’: over het traject van het ErVarings-Certificaat
Marcel Claessens
- De financiële dienstverlener aan banden
Deel 2: De eerste bevindingen
Over het toezicht op exameninstellingen
Henk Kreeft
- Gezien en gelezen
Duurzaam beoordelen
Desirée Joosten-ten Brinke
- Meervoudige meerkeuzevragen tegen het licht gehouden
‘Een experiment met beeldschermtoetsing’ nader beschouwd
Irene Biemond en Jolanda Soeting; met een reactie van Silvester Draaijer
- Wie zijn wij?
- Literatuur
- Agenda
- Verenigingsnieuws
Redactioneel
Annemarie de Knecht-van Eekelen
Het niveau.
Toen begin december 2007 het rapport
Resultaten PISA-2006. Praktische kennis en vaardigheden van 15-jarigen zijn weg vond naar de Tweede Kamer waren de reacties niet opzienbarend. De staatssecretaris van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart, schrijft in haar aanbiedingsbrief dat ‘het vooral de meest zwakke lezersgroep is die is achteruitgegaan’. Dat de Nederlandse resultaten toch positief uitkomen in vergelijking met andere landen is te danken aan het hoge aantal leerlingen dat op een gemiddeld niveau presteert. Typisch Nederlands: niet te veel boven de middelmaat uitsteken dan doe je het goed genoeg.
De vraag is nu wat ‘men’ in Nederland een gewenst niveau vindt. Het rapport van de Commissie Parlementair Onderzoek Onderwijsvernieuwingen (de commissie-Dijsselbloem) geeft daarover geen uitsluitsel. Wat in Nederland ontbreekt is een duidelijke en door alle betrokkenen geaccepteerde beschrijving van wat leerlingen op een bepaald moment moeten kennen en kunnen. Niet dat er niet genoeg documenten liggen met beschrijvingen van kerndoelen, eindtermen, leerdoelen enzovoort met uitwerkingen en bijbehorende toetsing en examinering. Misschien zijn er wel te veel van zulke documenten die alleen door deskundigen goed gekend worden.
De oplossing van de staatssecretaris voor de niveaukwestie was een opdracht aan de ‘Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen’. Laat die maar eens vaststellen wat het niveau moet zijn. Wat is de uitkomst? Deze expertgroep vindt dat de overheid de niveaubeschrijvingen voor taal en rekenen moet voorschrijven. Dat betekent meer centrale sturing op inhoud, iets wat we in Nederland niet meer gewend zijn. Controle op eindresultaten door middel van centrale examens, dat kennen we.
Volgens de
Kwaliteitsagenda Voortgezet Onderwijs 2008-2011 moeten de examens waarborgen dat de leerresultaten op niveau zijn en blijven en mag aan de kwaliteit en betrouwbaarheid van examens niet getwijfeld worden. In de
Kwaliteitsagenda zijn drie hoofddoelen ter verbetering van de examinering vastgelegd: de kwaliteit van het schoolexamen moet worden versterkt, de verwerving van kennis moet worden geborgd en de cijfers van het schoolexamen en van het centraal examen mogen gemiddeld niet meer dan 0,5 punt van elkaar verschillen. De niveaudiscussie zal daarmee niet zijn beëindigd. Zolang het de vraag is of onderwijsniveaus wel gemeten kúnnen worden, zullen harde cijfers over niveaus blijven ontbreken.
Ons tijdschrift wil bijdragen aan de kwaliteit van toetsing en examinering. Zoals Henk van Berkel al in het vorige redactioneel schreef, zijn daarvoor redactie, auteurs en lezers nodig. In dit nummer moeten wij jammer genoeg afscheid nemen van één van onze redacteuren, Fenneke van der Grinten, die voor ons het contact was met de juristenwereld. Wij danken haar voor haar gewaardeerde bijdrage aan
EXAMENS en wensen haar al het goede voor de toekomst.
Dr. A. de Knecht-van Eekelen is hoofdredacteur van
EXAMENS; zij is samen met Erna Gille en Peter van Rijn auteur van het rapport
Resultaten Pisa-2006. Praktische kennis en vaardigheden van 15-jarigen. Nederlandse uitkomsten van het
OESO Programme for International Student Assessment (PISA) op het gebied van natuurwetenschappen, leesvaardigheid en wiskunde in het jaar 2006 (Cito, Arnhem, 2007).
E-mail: a.van.eekelen@gmail.com.
