INHOUD EXAMENS 2011-02 mei 2011
- Ik spiek, jij spiekt, wij spieken Wat is spieken, Harry Molkenboer en Dominique Sluijsmans
- Op een diploma moet je kunnen vertrouwen Een advies van de onderwijsraad, Cees van Leest
- Terecht of niet? Haken in het geding, Annie Kempers-Warmerdam
- Gastcolumn: Regels zijn regels, Wynand Wijnen
- Examencommissies hbo worden belangrijker! Een handreiking van de HBO-raad, Roeland Smits
- Uit de praktijk: Hoe spreek je de kandidaat aan? Jackelien te Burg
- Openbaar maken van een itembank Voor- en nadelen voor kandidaten, opleiders en examenorganisaties, Annie Kempers-Warmerdam en Annemarie de Knecht-van Eekelen
- Kopstukken uit de examenwereld Jules Peschar - over evaluatie van het onderwijs, Annemarie de Knecht-van Eekelen en Ed Kremers
- Gezien en gelezen
- Wie zijn wij
- Literatuur/ Agenda
- Verenigingsnieuws
Een AFM voor de examinering?
In het redactioneel van vorige zomer is het al aangekondigd, het advies van de Onderwijsraad over de waardevastheid van diploma’s. Dit advies met de titel ´Een diploma van waarde´ ligt er nu. De raad stelt dat de samenleving op de examinering en het daarmee samenhangend diploma moet kunnen vertrouwen. De raad constateert een spanningsveld tussen enerzijds differentiatie - bijvoorbeeld de roep om maatwerk - en anderzijds standaardisatie - bijvoorbeeld wensen ten aanzien van landelijke examinering. De raad signaleert het ontstaan van een tendens naar standaardisatie, die onder andere blijkt uit het feit dat de waardering voor de centrale examens hoger is dan die voor de schoolexamens.
De raad beveelt de oprichting aan van een open exameninstelling, naar analogie van het College van Examens voor het voortgezet onderwijs. Hoewel de raad deze aanbeveling verder niet uitwerkt, is het, gezien de verwijzing naar het College van Examens, duidelijk wat de raad voorstaat: een onder de Nederlandse overheid vallend instituut dat de examenkwaliteit waarborgt. Dat is een wijs advies van de raad. Het wordt tijd dat de vele exameninstituten die in Nederland functioneren, rekenschap afleggen aan de maatschappij over de kwaliteit van hun examens. Het is vaker gesteld, ook op deze plaats: soms krijg je de indruk dat andere dan kwalitatieve en toetstechnische belangen de overhand hebben. Dat kunnen commerciële belangen zijn - denk aan de particuliere exameninstituten die er vanuit marketingoverwegingen belang bij hebben veel examendeelnemers te laten slagen -, maar ook eigen belangen - denk aan de hoger onderwijsinstelling die studenten op een simpele wijze liet afstuderen omdat het verzorgen van extra onderwijs een te grote last was geworden -. Dergelijke ontwikkelingen zijn zeer onwenselijk. Een gezaghebbend orgaan, dat gerechtigd is alle zowel private als van overheidswege bekostigde exameninstellingen te monitoren en te corrigeren, is een mogelijkheid om deze ontwikkelingen tegen te gaan. Er zijn al lang bestaande instituties die toezicht houden op de examinering. Echter, zij vormen eilanden en communiceren onderling nauwelijks. Het wordt tijd om bruggen te slaan.
In het advies neemt de raad de inzet van ervaringscertificaten onder de loep. De raad gaat uit van de vele goede bedoelingen van de aanhangers van de zogenoemde EVC procedures, maar plaatst vraagtekens bij de kwaliteit van deze beoordelingsprocedure. Zo pleit de raad, gezien de methodische onduidelijkheid, voor een beperking wat betreft de inzet van ervaringscertificaten in het geheel van het examen. De raad noemt ook een percentage: maximaal 20 à 25% van een diplomatraject mag uit ervaringscertificaten bestaan. Hoewel wel enig begrip kan worden opgebracht voor dit standpunt van de raad, lijkt het onverstandig deze vorm van examinering nu al op deze wijze aan banden te leggen. Er vinden nog tal van initiatieven plaats om de kwaliteit van EVC procedures te verbeteren. Pas wanneer er een volledig beeld is ontstaan over de kwaliteit van deze procedures, is een definitief oordeel mogelijk.
De heer dr. H.J.M. van Berkel is hoofdredacteur van EXAMENS en werkzaam aan de Universiteit van Maastricht.
E-mail. h.vanberkel@maastrichtuniversity.nl.
