Als psychotherapeut is het onze taak om de innerlijke werelden van mensen te verkennen, met het oog op het bevorderen van ‘autonomie’ (Berne, 1964), hoe we dit begrip ook omschrijven. Door de jaren heen breidden we ons therapeutisch referentiekader uit tot het werken met invloeden zoals cultuur en ‘verschil’. Maar het lukt niet altijd, ook aandachtig te zijn voor de invloed die deze zaken uitoefenen op het therapeutisch proces.