Ontredderde huizenverkopers begraven vaak een St. Jozefbeeldje voor de deur van een moeilijk te verkopen pand. Een heel oud vertrouwensritueel. De plebaan (deken) van Roermond vond dat niet meer passen in deze tijd. In een weekkrantje probeerde hij de verkopers tot een meer eigentijdse toepassing te bewegen. Een kaarsje op de schoorsteen kan ook, vond hij. Een plaatselijke middenstander, die handelt in feest- , carnavals- en religieuze artikelen bevestigde de gesignaleerde trend. Tengevolge van de stagnerende woningmarkt vlogen de St. Jozefbeeldjes bij hem de deur uit, à raison van E17,50 per stuk. Volgens de bijgeleverde instructies (ook via internet beschikbaar, Google maar eens) moet je het beeldje beslist met het hoofd naar beneden in de grond stoppen, hoe wreed!
Kennelijk hebben mensen behoefte aan hulp in situaties waarin hun eigen initiatief te kort schiet of gewoonweg geen zin lijkt te hebben. Gebed, rituelen of de tussenkomst van een goeroe is sterk opgekomen het laatste decennium. Bekende Nederlanders vertrekken in de voetsporen van Elizabeth Gilbert (de schrijfster van de bestseller: Eat. Pray. Love.) of hun filmheldin Julia Roberts naar Bali.
Voor velen is alleen het Zelf te weinig of te griezelig, dus zoeken zij naar steun van hogere machten of krachten. Maar intussen blijft het mantra van zelf-doen wel luid klinken. Wat móeten we zelf toch allemaal! Ik denk daarbij terug aan mijn katholieke jeugdjaren.
Toen was dat Zelf niet belangrijk, eerder verdacht. Je moest vertrouwen op Onze Lieve Heer, dan kwam alles goed. Wel ijverig en vlijtig zijn, maar de belangrijke dingen en grote plannen werden in hogere sferen beslist. Je kon wel weer proberen om die sferen te beïnvloeden: offers brengen en rituelen opvoeren voor Onze Lieve Heer of een schare heiligen. Dat bood toch enig perspectief voor jezelf. Die heiligen konden trouwens heel handig ook gericht per probleemsoort worden benaderd. Je had overal wel een heilige voor of een patroon. Zelfs voor hopeloze gevallen had je er eentje: ene Clemens Hofbauer; dit voor wie geïnteresseerd is in een gefocuste benadering van hopeloze ellende. Een rustgevende formule waardoor die zware verantwoordelijkheid van zelfsturing niet zo op je schouders drukte.
Sinds mijn jeugdjaren is er natuurlijk veel veranderd. Prima, dat we ons niet meer zo klakkeloos overleveren aan anderen en meer zelf het roer in handen willen nemen. Zeker als anderen macht ontlenen aan hogere sferen of denken dat ze daar zelf deel van uitmaken.
“Ene mens is mer (maar) een bietje (beetje)”, luidt een Brabants gezegde. Die oproep tot nederigheid betreft ook je Zelf, zou ik zeggen. Wat kun je zelf nou helemaal? De ander is er trouwens ook nog. Die heeft niet alleen belangen en wensen waar je rekening mee hebt te houden, maar samen kun je ook veel bereiken. Meer zelf en samen, Zamen op z’n Brabants. En als het je een rustig gevoel geeft, steek je gewoon een kaarsje op.
Gert van Brussel is loopbaanprofessional en directeur - eigenaar van VBC Consultancy BV. Hij is specialist in een-op-eencoaching en gefocust op het ontdekken en ontwikkelen van talent, passie en ambitie bij zijn cliënten. Hij is ontwikkelaar van self-assesment tools en management consultant op het gebied van employability en career management vraagstukken.
