Wat schuift het?
Mijn eerste sollicitaties, in de zestiger jaren, waren simpel. Ik ging langs bij een aannemer. Hij vroeg: “Kèn je timmeren?” Ik vroeg: “Wat schuift ‘t?” Werden we het eens dan kon ik me, met m’n ‘kissie’, ‘s maandags aan de poort melden.
In de jaren zeventig ging ik parttime naar de Sociale Academie en wilde ik werk in het welzijnssector. Ik stuurde een brief van zes kantjes naar alle in aanmerking komende instellingen in de Rijnmond. Binnen vier maanden had ik een baan. Niet lang, maar van de ene baan rolde ik in de andere. Steeds dezelfde procedure. Lange brief met arbeidsverleden en motivatie. Eerst een groepsbijeenkomst met alle kandidaten en iedereen in de instelling die meende een mening te hebben – het was de tijd van de plenaire democratie – en dan een tweede gesprek met een sollicitatiecommissie van een man/vrouw/persoon of zes. Daarna een derde gesprek voor de laatste afspraken over wanneer, waar en wat.
In de jaren tachtig werd het buurtwerk nagenoeg opgeheven door absurde bezuinigingen. Ik kon me omscholen voor de ICT. Hier waren sollicitaties zakelijk. Haren kort, baard eraf en in het pak. Brief van hooguit één kantje, kort Curriculum Vitae. Gesprek met personeelswerker en afdelingschef. Bij welbevinden tweede gesprek en bij overeenstemming snel beginnen. Later was een telefoontje al voldoende. Als een klus eindigde werd ik gebeld, of belde ik zelf wat rond en kon ik overstappen.
Door veranderende markten vielen na de eeuwwisseling mijn contacten weg. Opnieuw moest ik me oriënteren. Er was een ‘nieuw solliciteren’ ontstaan.
Tegenwoordig is het een bedrijfstak. Deskundigen en organisaties zorgen dat het allemaal goed verloopt. Vacatures vindt je niet meer in de krant maar op internet. Sollicitaties gaan per e mail. In brief en Curriculum Vitae moet je melding maken van competenties. Die leer je kennen door competentietests. Je moet netwerken, dat kun je leren in een cursus. In workshops ontdek je je valkuilen, geholpen door het kwadrant van Ofman, je volgt clinics self-assessment en cursussen om het sollicitatiegesprek voor te bereiden met de STAR-methode. Daar prepareer je een elevator-pitch, voor het geval er plots gevraagd wordt om iets over jezelf te vertellen.
Er wordt van je verwacht dat je jezelf duidelijk en volledig exhibitioneert voor potentiële werkgevers. Vele sites leggen er de nadruk op dat je weg naar een succesvolle toekomst begint met het plaatsen van je complete levensloop plus foto’s op hun pagina’s. Zonder profile op LinkedIn, Facebook en Hyves mis je veel opportunities.
Maar komt het uiteindelijk tot een gesprek, dan gaat het toch uiteindelijk weer om twee vragen:
“Wat kèn je?” en “Wat schuift het?”
Job Gorree werkte vijftien jaar als docent, werkbegeleider en trainer in het re-integratiewerk met groepen qua niveau uiteenlopend van verstandelijk beperkt tot HBO. Momenteel zoekt hij een baan als begeleider/coach.
