Waar iFilosofie twee nummers geleden nog de themaloosheid omarmde, daar is deze editie geheel gegoten in de ijzeren mal van... de Ondergang. Me dunkt een toepasselijk thema, met de feestdagen voor de deur.
Aanleiding vormt Oswald Spenglers Untergang des Abendlandes, een titel die klinkt als een klok waarvan verreweg de meesten van ons de klepel niet weten te hangen. Althans, tot nu toe, want dankzij uitgeverij Boom is er sinds kort de integrale Nederlandse uitgave van beide delen, in de vertaling van Mark Wildschut.
De ondergang van het Avondland is alleen al vanwege zijn negenhonderd bladzijden tellende twee banden een kolos. Voeg daar nog eens Spenglers hoofdstelling dat het leven van culturen een noodzakelijk verloop van opkomst, bloei en ondergang kent en, niet te vergeten, de reputatie van ‘foute’ klassieker aan toe, en het is duidelijk waarom de ondergang zich onvermijdelijk aan ons opdringt.
Is dit, gezien het huidige politieke klimaat, een tijdige uitgave? Een door slimme marketingjongens en -meisjes aangeblazen storm in een glas water? Ordinaire tijdverspilling? Of, God behoede, een staaltje politieke incorrectheid waarmee de uitgever zijn goede naam te grabbel gooit? Onze redactie heeft deze vragen gewikt, gewogen en te licht bevonden. Waarom? Omdat de waarde van dit werk, het moment van zijn verschijnen en de discussie die het losmaakt te zeer één dynamiek vormen om af te doen met simpele oordelen. Van die dynamiek nu hebben we in dit nummer getracht iets te vangen – ook al maakt het vangen van beweging juist dat ze ons door de vingers glipt. In navolging van de website die Boom voor de Ondergang in het leven riep (waarover verderop in dit nummer meer) hebben wij een bescheiden leger kenners van allerlei pluimage opgetrommeld om er het hunne van te vinden. Wij hopen dat er in en door die verschillen, om met Walter Benjamin te spreken, een ‘constellatie’ oplicht, al is het nog zo’n korte flits.
Namens allen die weer een jaar iFilosofie hebben gemaakt wens ik u een hel verlichte ondergang toe.
Mark Leegsma, hoofdredacteur
