Uitspraken over hoe ‘de wereld na corona’ eruit zal zien, zijn hoogst speculatief en doordrenkt van wensdenken – nog los nog van de vraag of en wanneer we kunnen spreken van een wereld na corona. Ook de betekenis van de coronacrisis voor het onderwijs in scholen laat zich lastig inschatten. Weliswaar hebben scholen door de noodzaak van de abrupte sluiting voor fysiek onderwijs op uiteenlopende manieren afstandsonderwijs vorm gegeven, maar wat daarvan zal overblijven als die noodzaak wegvalt, valt nog te bezien. Onder druk wordt alles vloeibaar, maar vloeit het straks weer terug naar zoals het was, of krijgen we een nieuwe stolling? Ruimte voor dialoog en reflectie hierover is er nauwelijks; enerzijds doordat iedereen in het onderwijs de handen vol heeft aan het hier en nu; anderzijds ook doordat we in het onderwijs niet erg goed zijn in een toekomstgerichte dialoog ten behoeve van collectieve actie. Tegelijkertijd zou het een gemiste kans zijn als we niet proberen een aantal lessen te trekken uit deze unieke periode. We willen dit graag faciliteren en hebben het focusdeel van het decembernummer van De Nieuwe Meso hiervoor gereserveerd. Hoe dat er dan gaat uitzien, weten we nu nog niet, maar mocht je daar op een of andere manier aan bij willen dragen, neem dan contact op via redactie@denieuwemeso.nl. Onze tip: houd alvast wel een logboek bij met ervaringen, waarnemingen en reflecties, als waardevolle bron om straks in het najaar te kunnen gaan bijdragen.
De artikelen in het voorliggende nummer stammen uit het pre-coronatijdperk. Toch is het focusdeel over ICT-gebruik in het onderwijs in het licht van de coronacrisis hoogst actueel en bruikbaar, omdat het volop handvatten bevat voor borging en doorontwikkeling van de ervaringen die nu met digitaal afstandsonderwijs worden opgedaan – of klinkt hier toch iets van wensdenken in door?
Zoals gezegd: onder druk wordt alles vloeibaar.
Dat principe lijkt ook een rol te hebben gespeeld in Zeeuws-Vlaanderen, waar onder druk van de voortgaande krimp besturen in staat waren over hun spreekwoordelijke schaduw te springen. In het openingsartikel in het magazinedeel doet Piet de Witte hiervan verslag. Het laat mooi zien dat druk alleen niet genoeg is; ook organisatie en support zijn belangrijke stimulerende factoren om tot collectieve actie te komen. Het artikel van Van Dael, Sleegers en Veldt, ook over collectieve actie, maar dan binnen een samenwerkingsverband passend onderwijs, benadrukt het belang van professionele drive als stimulerende factor. Het artikel van Bouwmeester-de Vos en Halin ten slotte over differentiatie laat het belang zien van een goed onderbouwd, ingebed en praktisch instrument om tot ontwikkeling te komen.
De vaste bijdrage van Hans van Dijck (“Hoe zit het met”) en van Sietske Waslander (Bestuur, Beleid, Beschouwing) dragen wel de sporen van de coronacrisis.
Waslander sluit aan bij het thema van het focusdeel van het vorige nummer: kansengelijkheid, een thema dat in deze coronatijd extra wordt belicht. Of die aandacht wegebt als de coronacurve verder zal zijn afgevlakt, zal de tijd leren. Als bestuurders en beleidsmakers er echt iets mee willen, dan adviseren we hen om in ieder geval de bijdrage van Waslander ter harte te nemen.
De redactie
Inhoud
MAGAZINE
Samenwerking in een krimpregio
Piet de Witte
Zorg met impact
Hans van Dael, Peter Sleegers en Anne Veldt
Differentiëren: van afvinken naar ‘aanvonken’
Kim Bouwmeester - de Vos en Jan Halin
Rubrieken
Bestuur Beleid Beschouwing
Hoe zit het met uw
Onderwijs over de grenzen
Boeken
FOCUS OP
Inleiding; Onderwijs en ICT
Pieter Leenheer en Gerritjan van Luin
Ontwikkelingen: 1980 - 2050
Van optie naar noodzaak
Alfons ten Brummelhuis
Leren in het Nederland van later
Monique Turkenburg en Lex Herweijer
Toepassingen
Ervaringen met leren en lesgeven op maat met ICT
Liesbeth Kester, Wilfried Admiraal en Ditte Lockhorst
Ambities van de mbo-sector
Leo Bakker en Els Booij, Manon Geven
Naar een effectief, efficiënt en aantrekkelijk gebruik van leertechnologie
Wilfred Rubens
Boek: Teachers vs Tech?
Gerritjan van Luin
Reflecties
De leerling als meetobject
Justian Knobbout
Waarom digitalisering niet zonder ethiek kan
Remco Pijpers
Onderwijs en big tech: samenwerken of breken?
Pieter Leenheer
Boek:De platformsamenleving
Gerritjan van Luin
Uitleiding
Gerritjan van Luin en Pieter Leenheer
