Onlangs overdonderde mij het bericht dat een zeventienjarige jongen in Duitsland vijftien mensen doodschoot en vervolgens zelfmoord pleegde. Enkele dagen na deze ramp werden buren, bekenden, vrienden en medescholieren geïnterviewd: Wat was hij voor jongen? Hadden docenten dit niet kunnen zien aankomen? Welke rol speelden zijn ouders? Had zijn vader dat wapen niet moeten opbergen in een afgesloten kast? Met andere woorden: in welke setting vond dit drama plaats? Ook de tragedie op Koninginnedag in Apeldoorn zal u niet ontgaan zijn. Cultuursocioloog prof. Dr. Gabriël van den Brink heeft zeer serieuze plannen om een onderzoek te starten naar de maatschappelijke context waarin deze aanslag plaatsvond. Ik ben tegen de doodstraf. Waarom? Omdat bij de uitvoering van de doodstraf alle schuld bij de dader gelegd wordt. Een dader wordt echter beïnvloed door de sociale context waarbinnen hij leeft.
Zo wordt ook een medewerker beïnvloed door de omgeving waarin hij leeft en werkt. Een voorbeeld: niemand wordt ongemotiveerd geboren. De sociale context van een medewerker maakt van hem een ongemotiveerd persoon. Houden coaches eigenlijk wel voldoende rekening met de sociale context van een organisatie of met de organisatie als sociale context zelf? Tijdens de forumdiscussie op de Dag van de Coach in 2006 maakte prof. Dr. Harrie Aardema ons pijnlijk bewust van de grote invloed van deze context op het individu. We coachen onze cliënten veelal één op één in een afgezonderde ruimte. We brengen hen in beweging, maar houden we wel rekening met de enorme kracht van de sociale context die misschien helemaal geen beweging wenst? Na het coachingsgesprek stapt onze cliënt ‘de wijde wereld’ in: weet hij zich hier staande te houden met zijn nieuwe inzichten verkregen binnen de vier muren en de veilige relatie tussen hem en zijn coach? Wat doen we als coaches hiermee?
De Stichting Coach! heeft het belang van de sociale context voor coachingstrajecten opgepikt en beschrijft als competentie voor coaches ‘organisatiesensitiviteit’. Een medewerker is onlosmakelijk verbonden met zijn werkgever en de organisatie waarin hij werkt; deze organisatie kan voor een coachee dan ook een zeer belangrijke sociale context zijn. Enige sensitiviteit hiervoor is van groot belang om een coachee goed te kunnen begeleiden. Ik hoop dat u in dit themanummer van het Tijdschrift voor Coaching nieuwe inzichten met betrekking tot het belang van de sociale context voor coachtrajecten mag opdoen. In elk geval wens ik u veel leesplezier!
Theo van Mulken werkt als manager en coach bij Advies- en managementbureau BMC, is voorzitter van St. Coach! en redactievoorzitter van het Tijdschrift voor Coaching.
