INHOUD THEMA 'ONTWIKKELINGEN IN HET MBO' (december 2015)
- Ouders zijn de sleutel, Mariëtte Lusse en Annette Diender
- Leidinggeven aan kantelend onderwijs, Evelien Loeffen en Marion Hoeffgen
- Gespreid leiderschap in het onderwijs, Frank Hulsbos en Stefan van Langevelde
- Huisacademies in het onderwijs, Annemarie Breeve
- Leiders gezocht
- Bestuur Beleid Beschouwing
- De jonge schoolleider
- Internationaal
- Hoe zit het met uw
- Boeken
Focus op...
- Introductie. Ondertussen in het mbo, Renée van Schoonhoven en Pieter Leenheer
- Zelfsturende teams in het mbo als bestuurlijke opgave, Hans Schuit
- Wat mbo-docenten beweegt, Pieter Leenheer
- Mbo-docenten vinden aansluiting techniekonderwijs-beroepspraktijk prima, Sjoerd Arends
- Hybride leeromgevingen in het mbo: het beste van twee werelden, José van den Berg en Loes de Jong
- Examenkwaliteit in het mbo: hard en zacht in balans, Paula Willemsen en Rob Vink
- Oud zeer en een langzame kentering, Pieter Leenheer
- De mbo-loopbanen van de toekomst en het mbo van de toekomst, Elke van Doorn
- Signalementen, Renée van Schoonhoven
Redactioneel
DNM is een kwartaalblad. Die verschijningsfrequentie past prima bij het format, met naast het magazinedeel, een fiks thematisch focusdeel, waarvoor je echt even moet gaan zitten. De verschijningsfrequentie maakt dat we niet heel direct kunnen inspelen op de actualiteit. Zo komt in het focusdeel, waarin ontwikkelingen in het middelbaar beroepsonderwijs andermaal centraal staan, de Kamerbrief van eind november jl. over verplichte collegevorming nog net langs, maar kunnen we bijvoorbeeld al geen aandacht meer besteden aan het onderzoeksrapport over ROC Leiden van de commissie-Meurs. Nu zal dat rapport gezien de naar verwachting brisante inhoud ook in de algemene media volop airplay krijgen, dus wat dat betreft niet getreurd. Maar soms klemt het toch, zoals in het geval van Het Alternatief II. Deze belangwekkende artikelenbundel onder redactie van René Kneyber en Jelmer Evers belandde helaas net te laat op onze redactietafel en moet dus een paar maanden wachten op uitgebreidere aandacht. Dat is jammer, want Het Alternatief II laat namelijk een interessante verschuiving zien ten opzichte van het eerdere Het Alternatief (2013). In dat boek pleitten Kneyber en Evers ervoor het systeem te flippen en de leraar aan de top van de onderwijspiramide te plaatsen. Anders gezegd, ze riepen op tot collectieve autonomie. Twee jaar laten constateren ze in het slothoofdstuk van Het Alternatief II dat leraren onvoldoende in beweging zijn gekomen. Volgens Kneyber en Evers is er eigenlijk niks - of in ieder geval niet veel - mis met de handelingsruimte die leraren hebben, maar wel met de mate waarin ze daarvan gebruik weten te maken, oftewel met hun handelingsvermogen. De theoretische basis voor die verschuiving in hun denken is te vinden in het in de bundel opgenomen artikel Teacher agency. Een ecologische kijk op het handelingsvermogen van leraren van Mark Priestley, Gert Biesta en Sarah Robinson. Zij zien dat vermogen niet als een min of meer vaste eigenschap van een mens, maar als iets dat mede afhankelijk van de werkomgeving tot ontwikkeling komt. De auteurs van Het Alternatief II snijden overigens veel meer aan dan het voorgaande, vandaar dat we er in DNM 3.1. uitgebreider op terug zullen komen. Maar een van de kernvragen - hoe moet de werkomgeving worden ingericht, zodat leraren hun handelingsvermogen ontwikkelen? - figureert al wel meer of minder direct in dit magazinedeel, en wel in het artikel van Evelien Loeffen en Marion Hoeffgen over kantelend onderwijs en de rol van de schoolleider, in dat van Frank Hulsbos en Stefan van Langevelde over gespreid leiderschap en in dat van Annemarie Breve over huisacademies in het onderwijs. Alhoewel we de letter(s) van Het Alternatief II dus nog even bewaren voor 2016, waart de geest ervan al rond in dit nummer van DNM, alweer het laatste van de 2e jaargang(*).
De redactie
(*) Om met lezers terug te blikken op die eerste twee
jaargangen en vooral om met hen vooruit te blikken, vindt op 21 januari 2016 de DNM-lezersdag plaats. Het thema van die dag sluit aan bij een van de hoogtepunten uit twee jaargangen: de focus over niet-westerse inspiratiebronnen voor leiderschap. Voor meer informatie verwijzen we graag naar www.denieuwemeso.nl
