Transctionele Analyse in Praktijk
Op 16 november 2019 heeft de NVTA een congres georganiseerd onder de noemer ’Oude maskers, nieuwe jassen’. Als initiatiefnemer was ik bezig met de vraag of een levensscript echt te veranderen is of dat we een snelle tweede reactie kunnen leren, die meer leven dan overleven biedt.
Dit is mijn laatste editorial als hoofdredacteur en ik wil daarom mijn overpeinzingen hierover graag delen.
Binnen transactionele analyse staat het concept levensscript centraal. Script is geen genetisch gegeven. Het is een systemische co-creatie in je familie van oorsprong die wordt bevestigd in de herhaalde ervaring in de groepen waar je lid van bent. Script is niet alleen jouw overlevingsmechanisme en succes strategie, maar ook dat van je familie systeem. Zij hebben het even hard nodig dat jij een masker opneemt en dat je uiteindelijk transformeert. Daarom kan script alleen veranderen als er systemisch ook wat verandert.
Jouw levensscript ontstaat volgens mij al voor je geboorte. Wij bestaan als idee voordat we in deze wereld ge-incarneert worden. Je ouders hebben hoop, vrees, dromen en nachtmerries over wie je bent en wat je betekent, nog voor je geboren wordt. Deze kunnen veranderen naarmate je andere rollen inneemt, andere relaties aangaat, andere verhalen vertelt, maar de basis van het masker ligt in die vroege fase.
Een van mijn recente ervaringen met dit co-creatieve proces was tijdens mijn school reünie in december. De laatste keer dat we elkaar zagen, waren we net de pubertijd voorbij. Nu 40 jaar later, na studie, carrière, kinderen, trouwen en scheiding, in een periode van terugkijken en reflectie, hervonden we elkaar. Toen ik de zaal binnenkwam, herkende ik alle oude maskers en toch schemerde er een nieuwe jas doorheen. Toen we in gesprek raakten, was ik ontroerd door de ervaringen die gemaskeerd waren in onze schooltijd. De pestkop die haar vader dood in de gang had gevonden. De rijkeluiszoon die zijn geld verloren had. De muis die arts was geworden. Degene die alleen was, had de liefde van haar leven gevonden. Wat hadden we elkaar gemist, niet gezien en niet gehoord. Wat me echt raakte die avond was het transformerende van echt contact. Ik realiseerde mij:
Op het moment dat je accepteert wat was en wat is, zie je al het menselijke wat ons verbindt.
Vaak zijn mijn klanten bezig met de zin van het leven of de zin van hun bedrijf. Ik geloof in essentie dat het leven geen zin heeft. Het leven heeft de zin die wij eraan geven. Zeker als volwassene zijn er geen regels. En voor zover we weten hebben we maar een leven. Dit is een grote bevrijding en een grote verantwoordelijkheid.
Een van de kerntaken van TA-professionals is onze klanten bijstaan bij zingeving, op drie niveaus:
• De zin die vormgegeven wordt in de structuur van ons leven – de rollen, positie en taken die wij op ons nemen;
• De zin die wij co-creëren in de relaties met onszelf en met anderen. De cohesie om tot een familie, groep of land te behoren die een tegenhanger kan vormen voor druk en agitatie;
• En de zin die wij vormgeven via ons imago – de manier waarop we onszelf presenteren door middel van onze existentiële verhalen.
Ik geloof erg in de kracht van verhalen om te helpen bij transformatie. We kunnen de gebeurtenissen uit het verleden niet veranderen. Het is niet mogelijk om terug te gaan in de tijd. We leven vooruit. We kunnen mensen wel helpen om de zin van oude maskers te ont-dekken, en een nieuwe jas aan te trekken. We kunnen helpen om nieuwe verhalen te creëren, die betekenis en kracht geven.
Maar dit kan alleen als je echt bereid bent iemand te ontmoeten en je te laten kennen.
Het NVTA-congres was alleen mogelijk omdat wij gezamenlijk geloven in de transformerende kracht van contact met jezelf en met anderen. Het was de apotheose van mijn werk als hoofdredacteur en congres initiatiefnemer. Ik wil mijn dierbare redactieleden en de congrescommissie bedanken voor onze hechte samenwerking in de afgelopen vijf jaar om transactionele analyse in de wereld te zetten, en daarmee ons leven en het leven van onze klanten te transformeren. May the force be with you!
Sari van Poelje
Hoofdredacteur
Inhoud
Editorial, Sari van Poelje
TA-nieuws
Afscheid van hoofdredacteur Sari van Poelje, Tin Vanderhoeven en Annick Vanhove
Thema's
Het leven is een balans tussen maakbaarheid en overgave Interview met: Manfred van Doorn, Beatrijs Dijkman
Van je moeder moet je het hebben, van je dochter kun je het krijgen, Alice Altink (moeder) met medewerking van Mayke Smit (dochter)
Over leren, vrij zijn en over je verbinden, Beatrijs Dijkman
Muziek bij Stress en Trauma - Verander je achtergrondmuziek, Elayne Lussenburg
Morgen ga ik beginnen, Jacqueline van Gent
Het leven is makkelijker dan je denkt, en moeilijker als je denkt, Karen Bruyn
Ik ben woedend, maar weet niet waarom, Linda Hoeben
De kunst van het ‘niet weten’, Marian Timmermans
Gedichten, Marianne van Velzen
