Elke mediator of (conflict)coach komt regelmatig in de situatie dat patronen doorbroken moeten worden. Uitspraken als: “Het is altijd zo geweest”, en: “Het kan niet anders”, zullen bekend voorkomen. Kunnen vileine vragen in deze situaties patronen doorbreken? Naar de workshop dus!
Tijdens de januari Monday Meetup in Seats2Meet.com Society 3.0 in Utrecht volgen dertien deelnemers de workshop ‘Spelen met de Veertig Vileine vragen’. De makers Philine Spruijt en Francine ten Hoedt van de CoachingCarrousel beloven ons, onder hun motto ‘Stop ronddraaien in cirkels, de antwoorden liggen in een hoekje’, te laten zien hoe wij ons eigen gedrag en dat van anderen op een positieve wijze kunnen beïnvloeden door elkaar op vileine wijze te bevragen. Hiervoor worden de kaarten uit de spellenreeks ‘Veertig Vileine Vragen voor…’ gebruikt. Er zijn negen varianten van het spel: … voor coaches, ondernemers, geliefden, teams, jezelf, ouders, de spin in ’t web, zzp´ers en ouders van zorgintensieve kinderen. Het tiende spel ‘Veertig Vileine Vragen voor conflicten’ is in april 2013 verschenen.
Wat zijn eigenlijk vileine vragen? Volgens Spruijt en Ten Hoedt zijn dit vragen die je soms wel bedenkt, maar meestal niet stelt: ze zijn op het randje, pittig of scherp. Het zijn geen vrijblijvende vragen; als je ze stelt, ben je bereid om een gesprek aan te gaan, dat diepgaander is dan: “Hoe gaat het met jou?” “Goed en met jou?”
Na de inleiding en de uitleg gaan de deelnemers in twee groepen uiteen om met de spellen te spelen. Bij vragen die je liever (nog) niet beantwoordt, bestaat de mogelijkheid om een regiekaart te gebruiken. Het valt op dat de regiekaarten zelden worden gebruikt.
De deelnemers geven serieus antwoord, waarna er vanzelf vervolgvragen komen. Wat denk je van de vragen: ‘Wie is de opa of oma van jullie team?’ en ‘Wie is de baby?’ in het spel voor teams. Of van de vraag ‘Hoe voelt het om afgewezen te worden (voor een opdracht)?’ in het spel voor zzp’ers.
Aan het eind van de middag is bijna iedereen stil; in gedachten verzonken over de vragen die we gekregen hebben of die we aan anderen gesteld hebben. Deze manier van vragen stellen lijkt tot reflectie aan te zetten. Ik zie nog een voordeel van het stellen van vragen met behulp van een set kaarten: de coach of mediator kan niet worden aangekeken op de gestelde vragen. Je cliënt trekt ze namelijk zelf van de stapel. En zoals eerder genoemd: door het antwoord op de gestelde vraag borrelen als vanzelf de volgvragen op. Het spel fungeert dan eigenlijk als een soort kapstok.
Conclusie: de vileine vragen zetten een denkproces in gang, waardoor ongewenste patronen doorbroken kunnen worden.
Meer informatie over de spellen op www.coachingcarrousel.com
Mr. Mikel de Knegt is NMI register-mediator en conflictcoach gespecialiseerd in echtscheidingen.