INHOUD "Strategisch HRM"
- De morele dimensie van leiderschap, Robert Mentink
- Burgerschapsonderwijs in het mbo, Chris Holman
- Op zoek naar een eigen gezicht voor het havo, Pieter Leenheer en Henny Morshuis
- Professioneel statuut en medezeggenschap, Reinier Mudde
- Bestuur Beleid Beschouwing
- Hoe zit het met uw...
- Onderzoek
- Boeken
Focus op...
- Shrm: een mooie maar lastige opdracht, Gerritjan van Luin en Pieter Leenheer
- Hrm en de ontwikkeling van een nieuw onderwijsconcept – praktijkverhaal, Martijn Laman
- De opleidingsschool als shrm-middel – praktijkverhaal, Marijke Nijboer
- De invloed van teamgericht hrm op teamleeractiviteiten van docenten, Machiel Bouwmans en Piety Runhaar
- Het richten van hrm-beleid op schooldoelen – praktijkverhaal, Marijke Nijboer
- Hybride docenten bieden kansen voor de schoolorganisatie, Kees van der Velden en Marius Bilkes
- Personeelsbeleid: een olievlek die zich langzaam verspreidt – praktijkverhaal, Dian van Erp en Harm van Gerven
- Hoe ZeeProf strategische professionalisering stimuleert en faciliteert – praktijkverhaal, Martijn Laman
- Bewegen naar een professionele schoolorganisatie – nabeschouwing, Peter Leisink en Jonah Opsteen
Redactioneel
“We leven in een tijdperk waarin leiderschap op basis van command & control steeds meer plaatsmaakt voor leiderschap vanuit vertrouwen en verbinding.” Aldus Robert Mentink in het openingsartikel over moreel leiderschap. Het is een beetje een sweeping statement, maar als het gaat om de richting waarin het leiderschap zich ontwikkelt, dan zal Mentink wel gelijk hebben; bovendien is het op zijn minst een aansprekend perspectief.
Waar staat het onderwijs in die beweging? Kenmerkt het leiderschap in scholen zich door vertrouwen en verbinding, of geven macht en positie nogal altijd de doorslag? Een actuele vraag, omdat in scholen voor po, vo en mbo besturen met leraren afspraken moeten maken over de wijze waarop de zeggenschap van leraren wordt georganiseerd. Deze wettelijke verplichting is een onderdeel van het wetsvoorstel over het lerarenregister, dat sinds deze zomer van kracht is. De uitleg op de site van de Onderwijscoöperatie maakt duidelijk dat het allemaal best ingewikkeld is:
“Het betekent dat je als leraar van je bestuur en schoolleiding voldoende zeggenschap over de invulling van je werk moet krijgen om dit goed te kunnen doen, binnen de kaders van het onderwijskundig beleid van je school. Op school maak je afspraken over de afstemming van deze professionele ruimte van jou en je collega’s en het schoolbeleid. […] Je schoolbestuur blijft eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs, voor het functioneren van de school en voor het personeelsbeleid. Met de Wet Beroep Leraar en het Lerarenregister is het schoolbestuur nu verplicht om bij het opstellen en uitvoeren van dit beleid rekening te houden met de basisprincipes van goed leraarschap die onderdeel zijn van een professionele standaard van leraren en met leraren afspraken te maken om ieders verantwoordelijkheid goed te regelen.”
Hoe kom je binnen de school tot afspraken over de zeggenschap? Adviesbureaus en belangenorganisaties zullen scholen ongetwijfeld te hulp schieten. Vast nuttig, maar weinig duurzaam als de onderliggende vraag niet expliciet aan de orde komt: vertrouwen wij elkaar? Hoe kijken we als bestuur naar leraren: zien we hen als te managen productiefactoren, of als hoogwaardige professionals die de ruimte moeten krijgen? Die vraag is ook aan de orde bij de vormgeving van strategisch human resources management (shrm), een thema dat de laatste jaren volop in de belangstelling staat van schoolleiders en -bestuurders. Daar waar binnen integraal personeelsbeleid, in de jaren ’90 voorloper van shrm, leraren vooral werden gezien als te managen productiefactoren, wordt binnen shrm erkend hoe belangrijk het is dat leraren over professionele ruimte beschikken.
Daarmee ligt er een mooie verbinding tussen het focusdeel, dat in zijn geheel is gewijd aan (de praktijk van) shrm en het hierboven al genoemde artikel van Mentink in het magazinedeel over moreel leiderschap en het artikel van Reinier Mudde over de verhouding tussen zeggenschap en medezeggenschap.
