Het goede moment
Mijn tante ligt op sterven. Ze wil niet meer, haar leven is voltooid. De tijd heeft haar wonden niet geheeld en is inmiddels haar vijand geworden. Onze oudste dochter heeft geen gevoel voor tijd. Zij denkt dat ze binnen een uur in bad kan gaan, eten bij vrienden én met de trein naar Eindhoven kan reizen. Keer op keer vergist ze zich, maar ze is niet dom.
“We leven bij de klok en we aanvaarden dat als de gewoonste zaak van de wereld. Hoe vreemd en onnatuurlijk dat eigenlijk is, dringt nauwelijks tot ons door”, verzacht Sijtze de Roos mijn frustratie bij zijn bespreking van Bergson’s boek over Tijd en vrije wil. Misschien heeft mijn dochter de pech of juist het geluk dat ze voornamelijk leeft in wat Bergson noemt ‘geleefde tijd’ en niet gevangen zit in ‘kalendertijd’. Het fenomeen tijd lijkt interessant genoeg om te onderzoeken.
Welke rol heeft tijd in de coachpraktijk? Joris Brenninkmeijer speelt met het begrip en analyseert hoe je vanuit de coachpraktijk op heel uiteenlopende manieren naar tijd kunt kijken. Aan de hand van een voorbeeld onderscheidt hij zeven elementen van tijd en vragen voor de coach.
Leo Beth, biografisch coach, benadrukt het belang van terugblikken om vooruit te komen. Ook Ericka Kuyters gaat tijdens haar ‘Lifelab’ terug naar het verleden en onderzoekt of de (onbewuste) keuzes van toen nog steeds goed zijn voor nu. ‘Nuance kost tijd’ en ‘tijd is aandacht’ leer ik van het interview met Damiaan Denys en Erik Bos beschrijft hoe je minder tijd kwijt kunt zijn aan dilemma’s.
Welke ontwikkelingen zien we tegenwoordig binnen het coachvak? Michiel Soeters gaat in gesprek met Suzi Pomerantz en Bill Bergquis over de geschiedenis van coaching. De term ‘coach’ is blijkbaar al meer dan 200 jaar oud!
Tot slot blikken we vooruit. Jan Terlouw, Annette Nobuntu Mul en de filosoof Michael Vlerick bekijken de huidige tijd vanuit maatschappelijk en globaal perspectief. Allen zien een kantelpunt en beraden zich over de toekomst. Volgens Michael Vlerick is het globale tijdperk aangebroken. Hij zegt: “Coaches zijn kundig in reflectie. Maar daar waar het nu vaak gaat over reflectie op het ‘zelf’, zou het bijzonder goed zijn om dat aan te vullen met een reflectie op de samenleving en welke rol we daarin kunnen spelen.”
Hopelijk nodigt deze uitgave jullie uit om de kalendertijd even stil te zetten en te stappen in de ‘geleefde tijd’ om te reflecteren op deze vraagstukken. “Het zijn juist de ontembaarheid en openheid van duur (c.q. geleefde tijd) die evolutie en creatie mogelijk maken.” Mijn dochter doet dat vanzelf, misschien wordt ze kunstenares. Mijn tante is inmiddels overleden.
Janet Rienties
Hoofdredacteur Tijdschrift voor Coaching
janet@tvc.nl
INHOUD
TIJD
INSPIRATIE
Spelen met tijd, Joris Brenninkmeijer
INTERVIEW
In gesprek met Jan Terlouw en Annette Nobuntu Mul: Van een fossiel verleden naar een schone toekomst, Sijtze de Roos
COLUMN
Time is on my side, Saskia Teppema
BESCHOUWING
Coaching door de tijd gezien, Michiel Soeters
IK-ANDER
OPINIE
Stoppen, doorgaan of een middenweg? Erik Bos
OPINIE
IJzersterke combinatie, Ericka Kuyters
COLUMN
Vriend of vijand? Michiel Soeters
LEESVOER
Boekentips Redactie
INTERVIEW
In gesprek met Leo Beth over biografisch coachen: Terugblikken om vooruit te kunnen, Charlotte van den Wall Bake
ORGANISATIE
INTERVIEW
In gesprek met Damiaan Denys: Tijd is aandacht, Veronica Waleson
COLUMN
Schaduwkanten van geschiedenis, Yvonne Burger
ORGANISATIECOACHING
Hollen & stilstaan, Channa de Kruijf
BESCHOUWING
Coaching van interprofessionele teamontwikkeling, Jerôme van Dongen & Wim Goossens
INTERVIEW
Michael Vlerick: Wereldwijde samenwerking is geen utopie, Jikke de Ruiter
MAATSCHAPPIJ
UIT DE BOEKENKAST
Bergson over tijd en vrije wil, Sijtze de Roos
WETENSCHAP
Erkenning coachmethode start in praktijk, Rieteke Hut
PROEFSCHRIFT
Tünde Erdös: Coaching presence, Sijtze de Roos
