Eenzame jongeren gevoeliger voor Omgeving
Lonely reflections: Variations in Adolescents’ Trait and State Loneliness. Promotie Eeske van Roekel. Radboud Universiteit Nijmegen, 16 mei 2014
Eeske van Roekel onderzocht hoe eenzame jongeren hun dagelijks leven ervaren, in het bijzonder hoe en wanneer eenzaamheid wordt ervaren. Daarnaast onderzocht ze welke genetische en omgevingsfactoren mogelijk een rol spelen in de ontwikkeling van eenzaamheid. Ze stelde vast dat jongeren het meest eenzaam zijn als ze alleen zijn, maar wanneer ze in gezelschap zijn ervaren ze de hoogste eenzaamheid op school en met klasgenoten en de laagste eenzaamheid thuis, met familie en vrienden. Daarnaast reageren hoogeenzame jongeren anders op sociale contexten dan laageenzame jongeren. Hoogeenzame jongeren reageren sterk negatief op negatief gezelschap, maar ook sterk positief op positief gezelschap. De genetische studies in dit proefschrift leveren deels bewijs voor een aantal genen die – in combinatie met omgevingsfactoren als sociale steun – mogelijk gerelateerd zijn aan gevoelens van eenzaamheid. Replicatie van deze bevindingen wordt aanbevolen. (bron: Radboud Universiteit Nijmegen)
Sterk verband tussen slecht horen en eenzaamheid
When your hearing fails you: Hearing loss. Promotie Marieke Pronk. Vrije Universiteit Amsterdam, 25 oktober 2013
Zo’n 30% van de 55-plussers en maar liefst 90% van de 80-plussers heeft een gehoorprobleem aan beide oren. Zo is slechthorendheid één van de meest voorkomende chronische aandoeningen. Als ouderen slechter horen, worden ze ook eenzamer. Dit geldt met name voor oudere mannen die geen hoortoestel gebruiken. Ook ouderen die met een partner samenwonen, blijken hier gevoelig voor. Een snellere achteruitgang van het gehoor leidt tot een grotere toename in eenzaamheid. Vooral verweduwde ouderen en ouderen met beperkt gehoor zijn gevoelig hiervoor. Pronk: “Met speciale programma’s voor deze slechthorende ouderen kunnen we hun eenzaamheid bestrijden.” (bron: VUmc)
Coalitie Erbij
Coalitie Erbij steunt door samenwerking van haar leden (Humanitas, Leger des Heils, MOgroep, Nationaal Ouderenfonds, Nationale Vereniging de Zonnebloem, Resto VanHarte en Sensoor), mensen die zich eenzaam voelen of dreigen te vereenzamen en maakt de samenleving bewust van de betekenis van eenzaamheid en van het belang eenzaamheid zo veel mogelijk te beperken. Coalitie Erbij informeert eenzamen en biedt met expertise ondersteuning aan duizenden vrijwilligers en professionals die eenzaamheid bestrijden; in beleid en praktijk. www.eenzaam.nl Jaarlijks organiseert Coalitie Erbij de Week tegen Eenzaamheid, die in 2014 van 25 september tot en met 4 oktober plaatsvindt. www.samentegeneenzaamheid.nl
Gezond ouder worden
Healthy Ageing: Prevention of loneliness among elderly people. Evaluation of a complex intervention in public health practice. Promotie Rianne de Vlaming. Wageningen UR, 19 april 2013
Het hoofddoel van dit promotieonderzoek was de evaluatie van het project ‘Gezond ouder worden’ in de gemeente Epe. In Epe zijn tussen 2008 en 2010 allerlei activiteiten uitgevoerd gericht op het bevorderen en in stand houden van het sociale netwerk van zelfstandig wonende ouderen. Dit varieerde van het verspreiden van poster en flyers en artikelen in de lokale krant, tot voorlichtingsbijeenkomsten, groepscursussen en sociale activiteiten, zoals een dialectenmiddag en gezamenlijke maaltijden. Uit het onderzoek blijkt dat na twee jaar ongeveer 40% van de ouderen op één of andere wijze iets gehoord of gezien had van het project. De frequentie en intensiteit mwaarmee ouderen hebben deelgenomen aan projectactiviteiten was echter beperkt, sommige mensen zijn bijvoorbeeld eenmalig bij een voorlichtingsbijeenkomst geweest. Ouderen in Epe bleken na afloop van het project gemotiveerder en ervoeren meer stimulans uit hun omgeving om mee te doen aan sociale activiteiten en om desgewenst professionele hulp te zoeken. Effecten op de mate van sociale steun die ouderen vanuit hun sociale netwerk ontvangen en de mate van eenzaamheid konden niet worden aangetoond en vereisen waarschijnlijk een langere duur van het project en activiteiten die nog meer zijn toegespitst op de behoeften van specifieke groepen ouderen. (bron: Wageningen UR)
Mag je oude bomen niet verplanten?
Residential relocation and personal networks of older Dutch adults. Promotie Brigitte Bloem. Vrije Universiteit Amsterdam, 22 januari 2013
Ouderen beschouwen verhuizen als een stressvolle gebeurtenis en de overheid steunt de wens van ouderen om zolang mogelijk zelfstandig te blijven wonen in hun vertrouwde huis. Brigitte Bloem onderzocht verhuizingen in relatie tot levensgebeurtenissen, zoals pensionering en het verlies van een partner. Ouderen verhuizen naar een verzorgings- of verpleeghuis wanneer hun gezondheid slecht is en ze alleen wonen. Vaak zijn ze dan al enige tijd omringd door een netwerk van mantelzorgers en professionele zorgverleners. Na de verhuizing zijn deze kwetsbare ouderen minder emotioneel eenzaam. Bloem concludeert dat een verhuizing niet sociaal of emotioneel ontwrichtend is en dat ouderen goed in staat zijn zich aan te passen. Voor het fenomeen dat ouderen na een pensionering naar een mooiere of warmere omgeving verhuizen, vond Bloem geen aanwijzingen. Na een verhuizing verliezen ouderen vooral het contact met hun voormalige buren maar ze gaan in hun nieuwe omgeving weer nieuwe buurcontacten aan. Vrijwilligerswerk, gevoelens van veiligheid en een landelijke omgeving maken dit gemakkelijker. (bron: Vrije Universiteit Amsterdam)
Bond zonder Naam
Al 50 jaar lang komt de Belgische Bond zonder Naam op voor mensen die dreigen te vereenzamen. Toch leeft er in onze samenleving nog het beeld dat de eenzame mens vaak een zonderling is, die teruggetrokken leeft. De realiteit is veelal anders. Op 12.12.12 lanceerde de Bond de campagne ‘(e): Iedereen kan vereenzamen’ rond dit laatste taboe in de prestatiegerichte maatschappij. De campagne vertelt genuanceerde verhalen van vereenzaming bij bekende en minder bekende Belgen; vereenzamen kan immers iedereen overkomen, ongeacht de leeftijd, sociaal-economische achtergrond, gender of opleiding. Op www.erbij.be vindt u tools om eenzaamheid tijdig bij uzelf en anderen te herkennen. De campagne is een (pretentieloos) appel tot (eenvoudige) zorgzaamheid. De Bond wil eerder responsabiliseren dan problematiseren, want eenzaam zijn mag – voor even. Georganiseerde hulpverlening is nodig en maakt een wezenlijk onderdeel uit van de campagne. Maar deze campagne wil ook het therapeutiseren voorbij gaan. Het is een illusie te denken dat we voor elke zorgvraag een professional nodig hebben. De Bond wil dan ook het beste in zoveel mogelijk burgers, buren, vrienden, familie en collega’s versterken in de bestrijding van eenzaamheid.
Movisie
Movisie is het landelijke kennisinstituut en adviesbureau voor toepasbare kennis, adviezen en oplossingen bij de aanpak van sociale vraagstukken op het terrein van welzijn, participatie, sociale zorg en sociale veiligheid, zoals eenzaamheid. Om de gevoelens van eenzaamheid te verminderen, is vaak de inzet van professionele hulpverleners nodig. In de sociale sector zijn al veel methoden ontwikkeld om problemen slagvaardig aan te pakken. In de ‘Databank Effectieve sociale interventies – Eenzaamheid’ vindt u alle beschikbare informatie over gangbare methoden bij elkaar. Zoekt u een geschikte interventie voor eenzaamheid, dan kunt u daarvoor in de databank gemakkelijk methoden vergelijken, http://www.movisie.nl/databank-effectieve-socialeinterventies/eenzaamheid
