INHOUD EXAMENS 2010-04 november 2010
- Eindexamenresultaten van allochtone leerlingen, Discrepantie tussen schoolexamencijfers en centraal examencijfers, Lyset Rekers-Mombarg en Truus Harms
- Rekentuin.nl: combinatie van oefenen en toetsen, webgame gebaseerd rekenen op de basisschool, Han van der Maas, Sharon Klinkenberg en Marthe Straatemeier
- Terecht of niet? Samen naar de toets, ja gezellig - maar voorkomen is beter, Henk van Berkel
- Column: Het mondeling examen als statussymbool, Joost Dijkstra
- Eerste ervaringen: Een ineractief beeldschermexamen voor het vmbo
Jojk Wesseling en Hans Kuhlemeier
- Uit de praktijk: Beveiligingen in diploma's, Rinus Maas
- Kopstukken uit de examenwereld. Dato de Gruijter - “Ik wil de psychometrie toegankelijk maken” , Harry Molkenboer en Henk van Berkel
- Gezien en gelezen
- Wie zijn wij
- Literatuur/ Agenda
- Verenigingsnieuws
Revolutie.
Soms is het verbazingwekkend dat er geen revolutie uitbreekt.
In juli 2010 verscheen het Examenverslag MBO 2009 - Kwaliteit examinering in het middelbaar beroepsonderwijs van de Inspectie van het Onderwijs. Daarin staat onverbloemd dat een derde van de examens in het mbo van onvoldoende kwaliteit is. De examens in het middelbaar beroepsonderwijs zijn bedoeld om vast te stellen of studenten voldoen aan de eisen die worden gesteld aan een beginnend beroepsbeoefenaar. Uit het inspectierapport blijkt dus dat van een derde van deze toekomstige beroepsbeoefenaars niet is komen vast te staan of zij voldoende voor hun beroep zijn toegerust. Zou u zoiets dulden wanneer het een medisch beroep betrof? Zou de maatschappij accepteren dat een derde van de jong afgestudeerde artsen niet heeft bewezen hun beroep te kunnen uitoefenen? Nee toch. De minister zou acuut ingrijpen en opleidingen aan de ketting leggen om te voorkomen dat zij nog meer kwaad aanrichten. Zou de minister zoiets voor het mbo hebben overwogen? Ik denk het om eerlijk te zijn wel. Van deze bevindingen sla je toch achterover. Er zullen wel redenen zijn waarom de minister niet tot zo’n drastische stap is overgegaan. Een derde van de mbo-opleidingen sluiten is gewoonweg geen reële optie. Er moet (uiteraard) een verbetertraject komen. Wie het rapport leest, komt nog meer onthutsende zaken tegen. Het blijkt dat een belangrijk deel van de examens zijn ingekocht bij examenleveranciers, bij professionele organisaties dus. Het zijn vooral die examens die kwalitatief door de mand vallen. Het zal je maar worden gezegd: ”Exameninstelling, uw examens deugen niet”. Helaas noemt het Examenverslag geen namen van exameninstellingen. Jammer, omdat mijns inziens het best openbaar mag worden gemaakt wanneer een bedrijf geen kwaliteit levert.
Het zou een dooddoener zijn om nu te eindigen met ‘er valt veel te verbeteren’. De vraag is natuurlijk ‘hoe dan’? Er zijn twee partijen in het spel, de mbo-instelling en de examenleverancier. In het mbo construeren docenten de examens. Kennelijk leidt dat in een aantal gevallen tot kwalitatief onvoldoende examens. Met andere woorden, hun kennis van examineren schiet te kort. Hier ligt primair een taak voor de lerarenopleiding waar zij het vak doceren hebben geleerd. Op de tweede plaats is er een taak weggelegd voor de schoolleiding. Die zou via instrumenten als intercollegiale toetsing het constructieproces positief kunnen bevorderen. In ieder geval is het nodig het toetsproces tot een gezamenlijke verantwoordelijkheid te maken. Dan de examenleverancier. Die moet zich diep schamen. Je mag toch aannemen dat daar professionals zich bezighouden met het construeren van examens. Kennelijk niet. En dat is schrikken. Men moet duidelijk eens bij zichzelf te rade gaan. Zonder de term wildgroei te willen gebruiken, mag je wel stellen dat de wereld van (particuliere) exameninstituten een warboel is waar commerciële overwegingen veelal prioriteit hebben. Er is niets tegen winst maken, integendeel. Maar als gepruts hiervan het gevolg is, is er iets grondig mis met de bedrijfstak.
In dit nummer verschijnt de laatste gastcolumn van Joost Dijkstra. Hij is gedurende twee jaar onze columnist geweest. Zijn visie op de functie van toetsing heeft de lezer aangezet tot een meer kritische blik op de eigen praktijk. De redactie dankt Dijkstra voor zijn mooie bijdragen. In 2011 zal een nieuwe columnist de taak van Dijkstra overnemen.
De heer dr. H.J.M. van Berkel is hoofdredacteur van EXAMENS en werkzaam aan de Universiteit van Maastricht.
E-mail. H.vanBerkel@EDUC.unimaas.nl.
