INHOUD EXAMENS 2010-03 september 2010
- Spelling, grammatica en interpuntie meebeoordelen op eindexamens?Tweede kamer motie van de leden van Jan Jacob van Dijk en Jasper van Dijk, Ben Wilbrink, Denny Borsboom en Michel Couzijn
- Peer assessment in het basisonderwijs, Het effect van peer assessmenttraining op het geven van een spreekbeurt, Kelly Meusen-Beekman en Desirée Joosten-ten Brinke
- Terecht of niet? Een tentamen waaraan veel mis is, Henk van Berkel
- Column: Eerlijk duurt het langst, Joost Dijkstra
- Onderzoek: Optimale uniforme scoringsregels voor innovatieve vraagvormen, Hans Vos, Marlies Kloppenburg en Onno Tomson
- Aantoonbaar maken vakbekwaamheid binnen Achmea- De Wft als katalysator, Uit de praktijk, Harry van Dijk
- Kopstukken uit de examenwereld. Norman Verhelst – teamwerk en elkaars taal begrijpen , Annemarie de Knecht-van Eekelen en Ed Kremers
- Gezien en gelezen
- Wie zijn wij
- Literatuur/ Agenda
- Verenigingsnieuws
Waardevastheid van diploma’s
In Nederland is het vertrouwen in de examinering in het voortgezet onderwijs hoog. Dat betekent dat de waardevastheid van diploma’s hoog is, dat leerlingen met een diploma zonder meer kunnen doorstromen naar andere onderwijsvormen of naar de arbeidsmarkt. Maar het vertrouwen in de waarde van het diploma staat onder druk. Niet voor niets heeft dit jaar de demissionair staatssecretaris van Onderwijs, Marja van Bijsterveldt, besloten dat de resultaten van het centraal schriftelijk eindexamen zwaarder gaan tellen. Vanaf het examenjaar 2012 kunnen leerlingen in het hele voortgezet onderwijs alleen slagen als het gemiddelde van de cijfers die zijn behaald bij het centraal schriftelijk voldoende is.
Deze beslissing moet van invloed zijn op de zak/slaagregeling, want – zo zegt de staatssecretaris – ‘De lat moet omhoog, dat komt de waarde van het diploma en daarmee de kwaliteit van het onderwijs ten goede’. Zal de lat inderdaad omhoog gaan? Op het eerste oog lijkt dat logisch, maar dan is er geen rekening gehouden met de wijze van correctie van de centrale eindexamens. In Nederland kijkt de leraar van de eigen school de examenwerken van haar/ zijn leerlingen na en daarna volgt een tweede correctie door een leraar van een andere school. Het cijfer hangt dus in hoge mate af van de eigen leraar.
Als ik dat aan buitenlandse collega’s vertelde, keken ze mij vol ongeloof aan. De eigen leraar kan toch nooit objectief beoordelen, was de reactie. En dan lieten ze corruptie nog buiten beschouwing. In zoveel landen is het leraarsalaris dermate mager, dat enkele steekpenningen maar al te makkelijk worden geaccepteerd. In de meeste landen worden groepen leraren getraind om als corrector op te treden. Zij kijken grote aantallen werken van hun onbekende leerlingen na. Hun scores worden besproken in vergaderingen van de examencommissies waar cesuren en cijfers worden vastgesteld.
De objectiviteit is gewaarborgd, maar nadelen van een dergelijk systeem zijn de hoge kosten en de lange tijd voordat de resultaten bekend zijn. Er liggen toch snel twee maanden tussen examen en uitslag.
In Nederland gaat het dus anders, maar zijn we daar tevreden mee? Examenprocedures zijn een pijler van het systeem waarop de waardevastheid van diploma’s is gebouwd en ook die moeten betrouwbaar en transparant zijn. De Onderwijsraad adviseert het omdraaien van de correctievolgorde. Een leraar van een andere school wordt dan eerste corrector. Bovendien heeft de Tweede Kamer de Onderwijsraad om advies gevraagd over de waarde van de behaalde diploma’s. Er zijn drie vragen gesteld: Kan de samenleving rekenen op de betrouwbaarheid van het diploma? Is het diploma voldoende herkenbaar? Houdt het diploma ook zijn waarde door de jaren heen?
Het verzwaren van de eisen van het eindexamen is één stap, er zullen er nog meer moeten volgen om de waardevastheid van diploma’s te blijven garanderen.
De redactie van het EXAMENS verwelkomt Jackelien ter Burg als nieuw lid. Zij is freelance onderwijskundige en is onder meer gespecialiseerd in item- en toetsenbankontwikkeling, beoordelen van items en toetsen, en training en advies op het gebied van beoordelingsinstrumenten.
Mw. dr. A. de Knecht-van Eekelen is hoofdredacteur van EXAMENS.
E-mail:
a.van.eekelen@gmail.com.
