Renzo Verwer is de auteur van een zeer actueel boek over de arbeidsmarkt en de ‘sprookjes’ die werkzoekenden in zijn visie krijgen opgedrongen van alle instanties. “Tienduizenden mensen hebben een mooie job aan het re-integreren van mensen naar niet-bestaande banen”, zegt hij. Het woord ‘werkzoekende’ ervaart hij als een eufemisme voor ‘werkloos’, hij citeert zelfs uit een boek van een loopbaanadviseur waar in staat dat je je vooral niet werkloos mag noemen.
Een boos boek dus, maar zo meeslepend geschreven dat je het achter elkaar wilt uitlezen. Zo’n boek waar meningen in staan die je op verjaardagen hoort van je eigen familie of in commentaren leest op internetfora. Maar nu goed gedocumenteerd en met veel historische achtergrond.
Nog een paar citaten: “Wat steeds weer opvalt, is dat ‘re-integratie’ geen banen creëert en vaak ook mensen niet helpt, en al helemaal niet op macro-economische schaal. Mensen wordt geleerd beter te solliciteren, om voor te dringen in de file van werkzoekenden.” Of “Boeken worden gevuld met adviezen over hoe je het gaat maken. Forums en LinkedIn-groepen staan vol discussies en tips om een baan te krijgen: zo wordt het sprookje in stand gehouden dat je een grote invloed hebt op de uitslag van je sollicitatie.”
Verwer is journalist/schrijver, met veel ervaring als sollicitant. Hij geeft geen tips over hoe je een baan krijgt. In zijn boek wil hij tien sprookjes over werken ontkrachten en zo “een steuntje in de rug zijn voor hen die wankelen op de arbeidsmarkt”. Hij noemt ze “mensen die op de wip zitten of er al van afgelazerd zijn.” Zijn boek is overzichtelijk ingedeeld:
Deel 1 Solliciteren
Deel 2 Werk en werkloosheid
Deel 3 Re-integratie-industrie en economie.
De ‘sprookjes’ die in zijn hoofdstukken aan de orde komen:
Je hebt alles aan jezelf te wijten.
Als je geen baan hebt ben je niet flexibel genoeg.
Als je op de juiste manier solliciteert, dan krijg je die baan heus wel.
Je bent slachtoffer van discriminatie en dat is slecht.
edereen moet aan de slag.
Werkloosheid moet bestreden worden.
iet-werken is goed voor je zelfontplooiing.
Hou vol: er komen e-nor-me tekorten op de arbeidsmarkt.
De vrije markt en het nieuwe, flexibele werken gaan ons redden.
Meer scholing én re-integratiebureaus helpen ook jou aan een baan.
Technologische vooruitgang zorgt altijd voor nieuwe banen.
Hij richt zijn verwijten gelukkig niet alleen op loopbaanadviseurs, re-integratiebegeleiders en andere consultants, maar vooral op economen en politici. Achterin het boek staat een uitvoerige literatuurlijst, met eigentijdse auteurs zoals Adjiedj Bakas, Joep Schrijvers en Joris Luyendijk maar ook klassiekers als John Maynard Keynes, Karl Marx en Adam Smith.
Volgens de achterflap rekent het boek genadeloos af met de clichés en krompraat over de huidige arbeidsmarkt. Tijdens het lezen dacht ik af en toe: Verwer zou wel eens een goede provocatieve coach kunnen worden. In zekere zin is hij dit al, want hij houdt ons als loopbaanprofessionals een spiegel voor waar je misschien kwaad over wordt of waar je om kunt lachen. Zo’n spiegel die zelfreflectie bevordert. Sommige boeken lees je ademloos, ook – misschien juist – als je het niet met alles eens bent. Dit is zo’n boek.
■ Els Ackerman, eigenaar ‘Praktijk voor Loopbaanadvies en Coaching’ in Rotterdam en redactielid van LoopbaanVisie.
