Wat motiveert, …niet?
“Krijg jij een heel pakket?”, vroeg mijn collega terwijl ik het papier eraf haalde. Per 1 november gestart, ontving ik eind december een mooi kerstpakket. Ik keek haar verbaasd aan. Haar vriend, in dezelfde periode gestart bij een nieuwe werkgever, blijkt een half pakket te hebben gekregen. We barstten meteen in lachen uit. “Wat heeft hij gekregen?; de pasteibakjes maar niet de ragout, de ingrediënten maar niet het kookboek, wel de glazen maar niet de wijn?”. Er passeerden meerdere verhalen over goed bedoelde maar rampzalige werkgeversacties de revue.
Toch vinden we het logisch dat je, twee maanden in dienst, niet de volledige winstdeling krijgt en ook niet alle vakantiedagen. Waarom is dat dan anders bij een kerstpakket? Een kerstpakket is geen opgebouwd recht. Het is een gebaar van betrokkenheid en tevredenheid van de werkgever. Het is bedoeld om te bedanken en te verwennen. Het is een emotioneel product.
Het is lastig te zeggen wanneer iets precies motiveert, maar als iets je démotiveert, weet je het meteen. Motivatie zit in de kleine dingen; het persoonlijke aspect. Jij, die het verschil maakt, jij die er toe doet. Dat is precies waar een half kerstpakket afbreuk aan doet. Het staat voor halve erkenning, omdat de boodschap die je krijgt een dubbele is. Je hoort erbij maar ook weer niet. Dat demotiveert! Ik ben vrijwillig voorzitter van de MR op de school van mijn kinderen en – met vele andere ouders - regelmatig atletiek -, of knutsel-ouder. De motivatie is er. De betrokkenheid is groot. Leerkrachten en ouders waarderen elkaars inzet. Kinderen zijn blij met wat je doet. Dat maakt dat ik meer wil bijdragen. Er was een tijd dat ouders die erg actief waren geweest een doosje bonbons kregen, maar dat schiep verwarring. Wanneer doe je dan genoeg om het bedankje te krijgen? Wat als je er net niet voor in aanmerking komt?
Net als Daniel Pink geloof ik dat mensen van nature actief en betrokken willen zijn. Natuurlijk is een materiële blijk van waardering soms nodig en wenselijk. Zorgvuldigheid is dan belangrijk. Maar belangrijker is wat Pink in Drive de drie kenmerken van motivatie 3.0 noemt. Onze belangrijkste taak als vereniging is het creëren van een omgeving waarin de leden hun vakmanschap kunnen ontwikkelen (mastery), een eigen ruimte hebben voor het nastreven van persoonlijke doelen (autonomy) en betekenis kunnen toevoegen aan hun eigen leven en dat van anderen (purpose). Daarbij aansluiten is een uitdagende opdracht. Onderweg genieten we van al het meesterschap!
Janneke Schenning is organisatiepsycholoog en directeur van NVO2,
Hét Netwerk voor HRD professionals. www.nvo2.nl
