INHOUD THEMA ‘WIJSHEID EN LEIDERSCHAP’ (juni 2015)
- Een curriculum van Grote Vragen, Dick van der Wateren
- Gepersonaliseerd leren, Frank Studulski
- Bouwstenen voor toekomstgericht onderwijs, Filip Dochy
- Praktijk en onderzoek samen aan de slag, José Hermanussen en Ria Groenenberg
- Nabij leiderschap, Iwan Basoski
- Leiders gezocht
- Onderzoek
- Bestuur Beleid Beschouwing
- Hoe zit het met doorzettingsvermogen
- De jonge schoolleider
- Boeken
Focus op…
- Introductie Wijsheid en leiderschap. Focus op niet-westerse inspiratiebronnen voor schoolleiders, Klaas Pit, Maarten Bremer en Marc Coenders
- De persoonlijke weg van de leider, Maarten Bremer
- Visjes bakken met Laozi, Carlo Hover
- De wijsheid van India: een persoonlijke weg naar binnen, Marc Coenders
- Afrikaans leiderschap: de gemeenschap als leidraad, Dick de Groot
Redactioneel
Veel meer dan in de afgelopen decennia gaat het in debatten in en rond het onderwijs over de waartoevraag, we signaleerden dat ook al in DNM 2.1. Je kunt je hoofd breken over hoe dat komt. Is het een reactie op het doorgeschoten rendementsdenken? Kunnen we het op het conto schrijven van de staatssecretaris en zijn #Onderwijs2032?
Vanuit het westerse perspectief zoals we dat gewend zijn te hanteren, ligt zo’n vraag naar dé oorzaak nogal voor de hand. Maar als je je laat inspireren door een traditionele Chinese denkwijze zoals het daoïsme, dan realiseer je je dat het zinloos is te zoeken naar een oorzaak: ontwikkelingsprocessen zijn cyclisch, de polen van tegenstellingen volgen elkaar op. Het gaat bovendien niet om lineaire processen, maar om een ontwikkelingsveld waarin alle variabelen samen zorgen voor resultaten. Er is, met andere woorden, niet één oorzaak aan te dragen waarom de waartoe-vraag opeens op veel plekken wordt besproken.
De voorgaande verwijzing naar het daoïsme is ingegeven door het focusdeel van dit nummer van DNM, dat in het teken staat van niet-westerse inspiratiebronnen voor leiderschap. Na lezing van dat focusdeel realiseer je je dat de vraag hoe het komt dat de waartoevraag thans zo populair is, geen bijster zinvolle vraag is. Vanuit Chinees perspectief is bijvoorbeeld de vraag hoe je als leidinggevende bij deze ‘emergente’ ontwikkeling kunt aansluiten, veel relevanter. Vanuit Indiaas perspectief zul je vooral de vraag stellen hoe je je er persoonlijk toe verhoudt. Vanuit Afrikaans perspectief ten slotte zul je je afvragen hoe je met de gehele schoolgemeenschap tot een gezamenlijk antwoord kunt komen.
Contemplatie is het verbindende element van deze drie niet-westerse inspiratiebronnen, en dat is iets waarin we hier in Nederland niet erg sterk zijn. We moeten immers onverwijld aan de slag met #Onderwijs2032 en het nieuwe curriculum, met gepersonaliseerd leren, met toekomstgericht onderwijs, met het combineren van praktijk en onderzoek en met professionalisering, om maar even de onderwerpen van de artikelen in het magazinedeel van dit DNMnummer te noemen. Ons advies: neem kennis van die artikelen en schrijf op wat je eruit haalt voor je eigen praktijk. Leg dat lijstje vervolgens naast je neer, laat je inspireren door de niet-Westerse bronnen zoals die in het focusdeel bijeen zijn gebracht en kijk dan nog eens naar het lijstje. Het is niet ondenkbaar dat er daarna nog maar een topic overblijft. Welke? Het waartoe-topic natuurlijk!
Ten slotte: in het actuele onderwijsdebat figureert het werk van onderwijspedagoog Gert Biesta veelvuldig. Reden voor ons om daar in DNM 2.3, die na de zomervakantie verschijnt, de focus op te richten. Voor nu wensen we je veel leesplezier toe met het voorliggende nummer en een mooie zomer.
